simplificator-babel 0.0.4 → 0.1.0

data/lib/data/udhr_txt/udhr_kri.txt

@@ -1,226 +0,0 @@
-Universal Declaration of Human Rights - Krio
-© 1996 – 2009 The Office of the High Commissioner for Human Rights
-This plain text version prepared by the “UDHR in Unicode”
-project, http://www.unicode.org/udhr.
----
-
-
-    Tɛnki Tɛnki
-    Wi de tɛl tɛnk to Yunaytɛd Neshɔn Ay Kɔmishɔna fɔ Yuman Rayt fɔ we dɛm pe fɔ dis wok ya.
-    Di Nashɔnal Kɔmishɔn fɔ Dɛmokrasi ɛn Yuman Rayt na dɛm put dis Dɛklareshɔn na wi yon Sa Lon languej dɛm.
-    Wi de tɛl plɛnti tɛnki to di posin we tɔn di inglish languej to krio, di wan we hɛp fɔ chɛk di wok ɛn di man we drɔ dɛm pikchɔ, Adams, Bangura, ɛn Miss Patience Bɔknɔr we tayp
-  Di Stetmɛnt Bɔt Di Rayt Dɛn We ɔlman na Di Wɔl Fɔ Gɛt
-    Wetin Kam Bifo (Introdɔkshɔn)
-    Soso we if wi sabi ɛn gri se if ɔlman gɛt insɛf yon rɛspɛkt, i ikwal ɛn gɛt di sem rayt lɛk ɛni ɔda pɔsin ɔloba di wɔl, dɛn di wanol wɔ1 sɛf go gɛt fridɔm, jɔstis ɛn pis; as tiɧ dɛn we wikɛd pasmak dɔn apin bikɔs pipul dɛm nɔ wan fɔ gri se ɔlman ikwal.
-    Di tiɧ we di kɔmɔn man want pas ɔltin na di wɔl tide na fɔ mek ɛvribɔdi ebul fɔ se wetin i fil, ɔ tink bay aw tiɧ de bi, fɔ biliv wetin i want fɔ biliv ɛn gɛt bɛnifit frɔm ɔl wetin i nid, wit kolat.
-    If man fɔ liv wit kolat ɛn nɔ gɛt fɔ de fɛt fɔ in yon yon rayt, dɛn i impɔtant fɔ mek di lɔ protɛkt da rayt de;
-    Na semweso i gud fɔ lɛ kolat ɛn frɛnship de bitwin neshɔn ɛn neshɔn dɛn.
-    We di Yunaytɛd Neshɔn dɛn sɛf si dis nain mek dɛn put am tranga wan na dɛn chata se ɔl mɔtalman ɔlsay na di wɔl ikwal, dɛn gɛt dɛnsɛf sɛf yon rɛspɛkt we nɔbɔdi nɔ fɔ fɔmful wit.
-    Wɛda dɛn na man ɔ uman, diffrɛns nɔ fɔ de, ɛn di Yunaytɛd Neshɔn dɔ mekop dɛn maynd fɔ mek ɔlman liv with kolat ɛn rɛspɛkt usay i de ɛn gɛt itwal chans fɔ du wetin dɛn sabi fɔ du.
-    Na semweso di mɛmba kɔntri dɛn na di Yunaytɛd Neshɔn dɔn gri fɔ jɔynan ɛn mek shɔ se dɛn go gɛt fridɔm, jɔstis ɛn pis sote go.
-    Fɔ mek dis wanwɔd ol wata ɔloba di wɔl, ɛvribɔdi fɔɔndastand wetin dɛn rayt ɛn dɛn fridɔm, jɔstis ɛn pis yaso min.
-    so, lɛ wi si,
-    Di Jɛnɛral Asɛmbli
-    dɔn tɔk naw se,
-    Dis stetmɛnt bɔt di rayt we ɔlman ɔlsay na di wɔl fɔ gɛt, fɔ bi sem fɔɔl kanaba pipul dɛn na ɔl di kɔntri dɛn ɛn dat ɛvribɔdi ɛn patikla di wan dɛn we gɛt pawa, fɔ mek shɔ se dnsɛf ɛn dɛn dɛnlan am, dɛn sabi am ɛn de fala wetin i se so dat ɔLoba di wɔl pipul dɛn go gɛt fridɔm, jɔstis ɛn pis.
-  
-    Atikul Wan
-    ɛvribɔdi bɔn fri ɛn gɛt in yon rayt, nɔn wan nɔ pas in kɔmpin. Wi ɔl ebul fɔ tink ɛn fɛnɔt wetin rayt ɛn rɔɧ pantap dat wi fɔ sabi aw fɔ liv lɛk wan big famili.
-  
-    Atikul Tu
-    ɛvribɔdi fɔ gɛt di sem rayt ɛn fridom we dis stetmɛnt tɔk bɔt, nɔ mata wɛda in na wetman ɔ blakman, man ɔ uman, bukman ɔ yu nɔ sabi rid ɛn rayt, poman ɔ mɔniman, kristiɛn ɔ muslim.
-    Pantap dat, di kɔntri we di pɔsin bɔn sɛf nɔ fɔ bi baria na in we. I fɔ gɛt ikwal rayt lɛk ɛni ɔda pɔsin na di bɛst divɛlop kɔntri na di wɔl.
-  
-    Atikul Tri
-    Evribɔdi fɔ ebul fɔ liv in layf, fɔ fil fri ɛn fɔ fil sɛf se nɔbɔdi ɔ natin nɔ go denja in layf.
-  
-    Atikul Fo
-    Nɔbɔdi nɔ fɔ mek in kɔmpin in slev – dis, ɔɛnitiɧ sɛf we fiba am fɔ tap.
-  
-    Atikul Fayv
-    Nɔbɔdi nɔ fɔ mek in kɔmpin sɔfa bita wikɛd pen na bɔdi ɔ shem sote i lɔs da in yon yon rɛspɛkt.
-  
-    Atikul Siks
-    ɛvribɔdi gɛt rayt fɔ mek pipul dɛn rɛspɛkt am as mɔtalman ɛnisay na di wɔl ɛn, sɛf, fɔ mek di lɔɛp am gɛt dis rɛspɛkt.
-  
-    Atikul Sɛvin
-    ɛvribɔdi ikwal ɛn di lɔ fɔ ebul protɛkt ɛniwan wantɛm we ɔda pipul dɛn na trit wan du am wetin in mɔtalman rayt nɔ gri fɔɔ if bad pipul se ɔda wan agens am.
-  
-    Atikul Et
-    ɛvribɔdi we tink se dɛn dɔn go agens in rayt we dis stetmɛnt tɔk bɔt, fɔ ebul gɛt ɔl di ɛp we i nid frɔm ɛni kotos we gɛt pawa na in kɔntri.
-  
-    Atikul Nayn
-    Nɔbɔdi nɔ fɔ arɛst, jel ɔ drɛb ɛni pɔsin kɔmɔt na in yon kɔntri jɛs bikɛs i fil fɔ du so.
-  
-    Atikul Tɛn
-    ɛnibɔdi we dɛn arɛst fɔ tiɧ we i du agens di lɔ, fɔ gɛt ful protɛkshɔn frɔm Lɔya dɛn we go tinap fɔ am na kotos.
-  
-    Atikul Ilɛvin
-    
-      
-	ɛnibɔdi we dɛn kɛr go kot fɔ tiɧ we dɛn se i du agens di lɔ fɔ gɛt di rayt fɔ se in nɔ du da tiɧ de ɛn di kot fɔ biliv am. I go lɛf wit di kot naw fɔ pruv se i du am na pɔblik trayal usay insɛf go gɛt in yon Lɔya dɛn we go fɛt in kes fɔ am.
-      
-      
-	Nɔbɔdi nɔ fɔ pas jɔjmɛnt se pɔsin gilti ɔ ipɔnish da pɔsin de fɔ lɛk big ɔfens we pas wetin i du ɛ sɛf, we nɔtɔɔfɛns insay in yon kɔntri ɔɔda kɔntri dɛn na di wɔl.
-      
-    
-  
-    Atikul Twelv
-    Nɔbɔdi nɔ gɛt rayt fɔ intafia as i lɛk wit ɔda pɔsin in kolat, in fambul, in om ɛn in lɛta dɛn we ɔda pipul rayt to am, ɔ ivin tray fɔ pwɛl in gudnɛm ɔ in rɛspɛkt. Di lɔ fɔ protɛkt ɛvribɔdi fɔ dɛn kanaba molɛsteshɔn yaso.
-  
-    Atikul Tɔtin
-    
-      
-	ɛvribɔdi gɛt rayt fɔ go ɛnisay ɛn tap ɛnisay na ɛni pan di kɔntri dɛn we de na di Yunaytɛd Neshɔn; pantap dat, i fri fɔ kɔmɔt na in kɔntri ɔɛniwan pan di kɔntri dɛn na di Yunaytɛd Neshɔn ɛn tɔn bak kam na in yon kɔntri we i pliz.
-      
-      
-	[Missing?]
-      
-    
-  
-    Atikul Fɔtin
-    
-      
-	ɛnibɔdi we tink se in layf de pan denja gɛt di rayt fɔ aks mek dɛn alaw am, ɛn in fɔ gɛt da pamishɔn de fɔ tap na ɛni ɔda kɔntri na di wɔl. Bɔt, if di rizin we mek da pɔsin de wan kɔmɔt na in kɔntri go tap ɔdasay nɔ gɛt natin fɔ du with pɔlitiks, ɔ na tiɧ we di Yunaytɛd Neshɔn stetmɛnt de agens, dɛn i nɔ go gɛt da rayt de.
-      
-      
-	[Missing?]
-      
-    
-  
-    Atikul Fiftin
-    
-      
-	ɛvribɔdi gɛt rayt fɔ gɛt wan kɔntri we i go kɔl in yon.
-      
-      
-	Nɔbɔdi nɔ gɛt rayt, jɛs bikɔs i fil so, fɔ, mek sɔmbɔdi nɔ ebul fɔ kɔl in kɔntri in yon igen, ɛn, pantap dat, nɔbɔdi nɔ gɛt da pawa de fɔ tap ɛnibɔdi we want fɔ chenj di kɔntri we i go kɔl in yon.
-      
-    
-  
-    Atikul Sikstin
-    
-      
-	ɛNi man ɛn uman we dɔn ɔfej, no mata if dɛn tu nɔ to di sem trayb, kɔla ɔ rilijɔn, gɛt di rayt fɔ mared, bɔn pikin ɛn bigin dɛn yon famili. Dɛn fɔ gɛt di sem rayt as maredman ɛn mareduman, ivin if di mared brok sɛf.
-      
-      
-	Fɔ mek di mared gɛt minin, di man ɛn di uman fɔ no plen wan wetin dɛn de du ɛn dɛn fɔ gri fɔ bi man ɛn wɛf.
-      
-      
-	[Missing?]
-      
-    
-  
-    Atikul Sɛvintin
-    
-      
-	ɛvibɔdi gɛt rayt fɔ gɛt prɔpati fɔ insɛf ɔ fɔ jɔyn wit ɔda pipul dɛn ɛn gɛt di prɔpati.
-      
-      
-	Nɔbɔdi nɔ fɔ tek ɛni pɔsin in yon prɔpati kɔmɔt na in an we i jɛs fil nɔmɔ fɔ du so.
-      
-    
-  
-    Atikul Etin
-    ɛvibɔdi gɛt rayt fɔ tink aw i want, fil aw i want bɔt ɛnitin we de apin ɛnisay, ɛn jɔyn ɛni grup ɔ chɔch ɔɛni ɔda Gɔd wok fɔ prez Gɔd di we i fil, igen sɛf, i fri fɔ chenj in grup ɔ chɔch ɛn ivin di we aw i fil bɔt Gɔd; pantap dat, i fri fɔ wɔship in wangren ɔ wit ɔda pipul dɛn na pɔblik ɔ prayvet.
-  
-    Atikul Nayntin
-    ɛvribɔdi gɛt rayt fɔ tink wetin i fil ɛn fɔ se wetin i fil. Dis min igen se nɔbɔdi nɔ fɔ ambɔgin ɛni ɔda pɔsin bikɔs ɔf wetin i fil ɔ biliv. I gɛt di raty fɔ sho, tɔk bɔt, fala ɔ ivin tich wetin i biliv to ɔda pɔsin dɛn, ilɛk usay ɔ uskayn we i pas di wɔd.
-  
-    Atikul Twenti
-    
-      
-	ɛvribɔdi fri fɔ bi mɛmba ɔf ɛni grup we i chuz wans nɔmɔ den nɔ de du ɛnitiɧ de fɔ briɧ ambɔg ɔ trɔbul na di kɔntri.
-      
-      
-	Nɔbɔdi nɔ fɔ fos ɛni pɔsin fɔ jɔny ɛni grup we i nɔ want fɔ jɔyn.
-      
-    
-  
-    Atikul Twenti Wan
-    
-      
-	ɛvribɔdi gɛt rayt fɔ du wetin i ebul du fɔɛp di gɔvamɛnt ɔf in kɔntri. I kin du dis if i wok wit di gɔvamɛnt ɔ if i vot fɔ pipul dɛn we go wok wit di gɔvamɛnt.
-      
-      
-	ɛvribɔdi gɛt di sem rayt fɔ yuz ɔl gɔvamɛnt prɔpati we de fɔ di pɔblik.
-      
-      
-	Wetin di pipul dɛn want nain di gɔvamɛnt fɔ du. Di pipul dɛn go sho wetin dɛn want we dɛn wan we dɔn big du fɔ vot go vot na jɛnaral ilɛkshɔn frɔm tɛm to tɛm. Nɔbɔdi nɔ fɔ fos dɛn, nɔbɔdi nɔ fɔ tap dɛn fɔ fri fɔ vot usay nɔbɔdi nɔ go si dɛn, ɛn fɔ udat dɛn want.
-      
-    
-  
-    Atikul Twenti Tu
-    ɛvribɔdi gɛt rayt fɔɛkspɛkt in kɔntri fɔ protɛkt am ɛn gi am chans fɔ divɛlɔp insɛf ɛnisay ɛn bi sɔmbdi wit rɛspɛkt ɛn we go ebul insɛf pan wok ɔ biznɛs ɔ stɔdi te in kɔntri kin si am as wan pɔsin we fɔ abop pan.
-  
-    Atikul Twenti Tri
-    
-      
-	ɛvribɔdi gɛt rayt fɔ wok, fɔ du di wok we i lɛk ɛn fɔ gɛt gud pe fɔ di wok we i de du.
-      
-      
-	ɛvribɔdi fɔ gɛt di sem pe fɔ di sem wok.
-      
-      
-	ɛvribɔdi we de wok gɛt rayt fɔ gɛt di kayn pe we go mek in ɛn in famili ebul fɔ liv lɛk nɔmal mɔtalman dɛn, ɛn if i posibul sɛf, dɛn kin gɛt ɔda kayn ɛp fɔ mek layf bɛtɛ fɔ dɛn.
-      
-      
-	ɛvribɔdi gɛt rayt fɔ fɔrm tred Yuniɔn ɔ jɔyn an as wokman ɔ wokuman fɔ mek nɔbɔdi nɔ tinap pan dɛn rayt na di wokples.
-      
-    
-  
-    Atikul Twenti Fɔ
-    ɛvribɔdi gɛt rayt fɔ rɛst ɛn rilaks in bɔdi, insay dat, dɛn fɔ rɛst afta dɛn dɔn wok dɔn ɛvride. Pantap dat, dɛn fɔ gɛt tɛm we dɛn go go ɔlide (ɛvri ia liv) ɛn gɛt dɛn pe fɔ da liv tɛm de.
-  
-    Atikul Twenti Fayv
-    
-      
-	ɛvibɔdi gɛt rayt fɔ liv di kaynaba layf we go mek in ɛn in famili dɛn nɔ sik, i fɔ ebul gɛt tin fɔ it, klos, os, mɛrɛsin ɛn i fɔ ebul abop se if tiɧ bad fɔ am na layf, lɛkɛ i sik, in patna ɔ pikin sik, i lɛf wok, day mit am ɔ i kam ol tumɔs, i go gɛt ɛp frɔm di gɔvamɛnt.
-      
-      
-	Lili pikin ɛn mami we gɛt pikin gɛt rayt fɔ gɛt spɛshal ɛp ɛn dis ɛp nɔ fɔ difrɛn ivin if nɔtɔ di maredwɛf bɛn di pikin. Maredwɛf pikin ɛn switat pikin fɔ gɛt di sem tritmɛnt ɛn bɛnifit ɔlsay.
-      
-    
-  
-    Atikul Twenti Siks
-    
-      
-	ɛvribɔdi gɛt rayt fɔ gɛt ɛdyukeshɔn; ɛlimɛntri ɛn praymari fɔ bi fri, ɛn ɛlimɛntri ɛn praymari ɛdyukeshɔn fɔ bi bay fos, bay kɔmpɛl. ɛnibɔdi we want, kin gɛt di kayn ɛdukeshɔn we go tren am fɔ spɛshal jab dɛn. Yunivasiti ɛdyukeshɔn go de fɔɛnibɔdi we want am, ɛn we fit fɔ gɛt am.
-      
-      
-	ɛdyukeshɔn go tren di lana fɔ gro fɔ rɛspɛkt di rayt ɛn fridɔm we ɔda pipul dɛn gɛt. I go mek pipul dɛn ebul fɔ liv togɛda nɔ mata wɛda dɛn de na di sem kɔntri ɔ sɔm bi frɔm ɔda kɔntri, wɛda dɛn gɛt di sem kɔla ɔ dɛn ivin jɔyn di sem rilijɔn; dis go ɛp mek di Yunaytɛd Neshɔn dɛn wok fɔ gɛt pis ɛn kolat ɔlsay na di wɔl izi.
-      
-      
-	Na di mami ɛn di dadi fɔ disayd uskayn ɛdyukeshɔn dɛn pikin fɔ gɛt; if dɛn nɔ ebul ɔ dɛn nɔ de, dɛn, ɔda pɔsin kin du am.
-      
-    
-  
-    Atikul Twenti Sevin
-    
-      
-	ɛvribɔdi gɛt rayt fɔ tek pat pan ɔl dɛn kaynaba aktiviti we blant in kɔntri lɛkɛ di siɧɛn dans, di dresin ɛn di pichɔ drɔin dɛn we de sho tiɧ dɛn bɔt in kɔntri. I gɛt di rayt igen sɛf fɔ tek pat ɛn bɛnifit frɔm di gud tiɧs dɛn we sayɛns dɔn briɧ kam na in kɔntri.
-      
-      
-	ɛvribɔdi gɛt rayt fɔ kip ɛn ɛnjɔy as in yon ɛnitin we insɛf fɛnɔt, du ɔ rayt insay sayɛens, raytin drama ple aktiɧ.
-      
-    
-  
-    Atikul Twenti Et
-    ɛvribɔdi gɛt rayt fɔ bɛnifit frɔm grup we gɛt pawa ɔlɔba di wɔl fɔ mek shɔ se ɛvribɔdi go ɛnjɔy dɛn rayt ɛn fridɔm dɛn we dis stetmɛnt tɔk bɔt.
-  
-    Atikul Twenti Nayn
-    
-      
-	ɛvribɔdi gɛt in yon wok we in fɔ du na in sosayti fɔ mek shɔ se i go liv api ɛn ful layf insay de.
-      
-      
-	We pɔsin de tray fɔɛnjɔy in rayt dɛn ɛn in fridɔm dɛn na sosayti, i fɔ mɛmba se di lɔ de fɔ mek shɔ se i mɛmba se ɔda pɔsin dɛnsɛf gɛt dɛn yon rayt ɛn fridɔm we i fɔ rɛspɛkt so dat ɔda ɛn kolat go de ɔlɔbɔt (ɔlsay).
-      
-      
-	Dɛn rayt ɛn fridɔm dɛn ya we de na dis stetmɛnt we kɔmɔt na Yunaytɛd Neshɔn na fɔ mek pipul dɛn gɛt pis ɛn kolat na dɛn kɔntri. Nɔbɔdi nɔ fɔ tray fɔ mek pipul dɛn fɔ gɛt ɔda tiɧ pas dat.
-      
-    
-  
-    Atikul Tati
-    Natin nɔ de insay pan dɛn stetmɛnt yaso we min bad fɔɛni pɔsin ɔ grup ɔf pɔsin insay ɛni kɔntri so, mek nɔbɔdi nɔ fil dat.
-  

data/lib/data/udhr_txt/udhr_ktu.txt

@@ -1,219 +0,0 @@
-Universal Declaration of Human Rights - Kituba
-© 1996 – 2009 The Office of the High Commissioner for Human Rights
-This plain text version prepared by the “UDHR in Unicode”
-project, http://www.unicode.org/udhr.
----
-
-Luzayisu Ya Yinza Muvimba Ya Baluve Ya Muntu
-    Dyambu ya ntete
-    Nakutalaka ti kutambula ngenda ya binama nyonso ya dikanda na ya baluve ya bawu ya kudedakana mpe yina balenda kuyimina bawu ve ke lufulu ya kimpwanza, ya budedede mpe ya ngemba na kati ya yinza muvimba,
-    Nakutalaka ti bunzimbu mpe mvwezolo baluve ya muntu metumisa kusala mavanga ya bunyama, yina ke dasukisaka bantu mpe na kutalaka dyaka ti nkwizulu ya yinza, sika bantu kevwandaka na kimpwanza ya kuzonza mpe ya kukwikila, sika bantu kekuluka na boma mpe na bumputu ya kulutila zababakana mutindu dikani mosi yanene ya muntu,
-    Nakutalaka ti ya ke mfumu samu ti baluve ya muntu fwana kukengidilwa na luyalu yina kezitisaka misiku samu na kusala ti muntu fwana kutombuka ve ntangu nyonso na luyalu yina kezitisaka ve misiku,
-    Nakutalaka ti ya ke mfumu na kukindisa nkudusulu ya kinkundi kati ya bayinsi,
-    Nakutalaka ti na kati ya Mukanda ya Misiku, makamba ya Bayinsi ya Yinza zabisaka dyaka kiminu ya bawu na baluve ya mfumu ya muntu, na ngenda mpe buzitu ya muntu na budedede ya baluve ya babakala na ua bakento, dyaka mpe yayi mebaka lukanu ya kuzangula, ya babakala na ya bakento, dyaka mpe makamba yai mebaka lukanu nya kuzangula mabuta mpe kukotisa luzingu ya kulutila mbote na kati ya kimpwanza mosi ya nene,
-    Nakutalaka ti bayinsi-binama kwizaka kubaka lukanu samu na kunwanina kisika mosi na kimvuka ya Bayinsi ya Yinza nzitusulu, na bantu nyonso ya yinzo, ya baluve ya muntu mpe ya bimvuka ya mfumu,
-    Nakutalaka ti kuvwanda na ngwilu na ngwilu na mutindu mosi na yina metadila baluve mpe bimpwanza yayi ke mfumu samu na kunungisa lukanu yayi.
-    LUKUTAKANU YA NENE ke na kuzabisa
-    LUZAYISU YAYI YA BALUVE YA MUNTU NA YINZA
-    Mutindu dikani ya kintwadi yina fwana kulandama na makamda nyonso mpe na bayinsi nyonso samu ti bantu nyonso mpe binama nyonso ya dibundu mabuta, kana babambukila moyo ntangu ni ntangu Luzayisu yayi, basadila ngolo, na nzila ya ndongokolo mpe ngyundululu, na kusadila ti baluve mpe bimpwanza yayi kuzituswa dyaka mpe samu na kusyamisa fyoti-fyoti ntambulu mpe nsalulu ya baluve yina na bantu nyonso kati ya bawu mosi bantu ya Bayinsi-Binama kimvuka mpe kati ya bantu babwala, yina ke na lutumu ya bayinsi yina.
-  
-    Kibuku yantete
-    Bantu nyonso, na mbutukulu kevwandaka na kimpwanza ya bawu, ngenda mpe baluve ya mutindu mosi. Mayela na mbanzulu je na bawu, ni yawu yina bafwana kusalasana na bumpangi.
-  
-    Kibuku ya 2
-    Muntu muntu lenda kusadila baluve nyonso mpe bimpwanza nyonso. Luzayisu yayi ke na kuzabikisa, nkondwa luswaswani ata mosi, mingi na yina metadila mukanda ya nzutu, kibakala to kikento, bandinga, mabundu ya Nzambi, mabanza ya politiki to mabanza yankaka metadila yinsi to mabuta, kimvwama mbutukulu to nkadulu yankaka.
-    Dyaka, diswaswani ata mosi lenda ve kuvwanda na kitezo ya politiki ya lufundusu to ya yinza muvimba yina ke na kusadilwa na yinsi to bwala yina muntu katukakan, ata yinsi yina to bwala yina vwanda na kimpwanza, ata ya vwanda na lutumu ya yinsi yankaka, ata ya zwaka dipanda to ya vwanda kaka na mwa-ndambu ya kimpwanza.
-  
-    Kibuku ya 3
-    Konso muntu ke na luve ya kuzinga, ya kuvwanda na kimpwanza mpe ya kuvwanda na kizunu ya bumumtu ya yandi.
-  
-    Kibuku ya 4
-    Ata muntu ve lenda kuvwanda na bundongo to na bungamba; bundongo mpe mumbungu ya bandongo ya mutindu ni mutindu mekanikunwa.
-  
-    Kibuku ya 5
-    Ata muntu mosi ve lenda kunyekulwa, kana ve kusafulwa to kubakama mutindu kibulu yina kekatula yandi buzitu na nzutu.
-  
-    Kibuku ya 6
-    Muntu muntu ke na baluve kisika ni kisika yandi kele.
-  
-    Kibuku ya 7
-    Bantu nyonso ke mutindu mosi na ntadisi ya musiku, mpe musiku fwana kukengidila bawu kaka mutindu mosi nkondwa diswaswani kati na bawu. Bantu nyonso fwana kukengidilwa mutindu mosi samu na kubedisa konso kingambula, yina lenda kuzitisa ve Luzayisu yayi, mpe samu na kukabikisa dibanza nyonso kelanda yayi ya kugambula bampangi.
-  
-    Kibuku ya 8
-    Konso muntu ke na luve ya kufunda mavanga yina ke na kuzitisa ve baluve ya yandi ya mfumu, yina ke na kupesa yandi musiku to musiku ya ngui, na lufundusu ya yinsi ya yandi yina mefwanana na kutala mambu ya mutindu yayi.
-  
-    Kubiku ya 9
-    Ata muntu mosi ve lenda, mpamba-mpamba, kukangama kukota boloko to kukimisisa na yinsi ya nzenza.
-  
-    Kubiku ya 10
-    Konso muntu na tangu ya lufundusu, ke na luve na budedede nyonso, na kuzabikisa mabanza ya yandi na mutindu mefwanakana ntwala ya bantu nyonso ntete lufundusu yayi pesa, na kimpwanza nyonso, nzengolo to ya baluve ya yandi mpe bambindumunu, to butsyeleka mpe luvunu ya mambu yina bamefundila yandi.
-  
-    Kubiku ya 11
-    
-      
-	Konso muntu mefundamana dyambu yandi mesala ke na maboko mpembe ti ntangu bakefundisa yandi. Na lufundusu yayi, kesalamaka na meso ya bantu nyonso, yandi ke na yinswa ya kubokila nzonsi.
-      
-      
-	Ata muntu mosi ve lenda kuzwa kitumbu ya mambu yandi mesala, kana na ntangu yayi salamaka, vwandaka ntete ve mbeba na kulandaka musiku ya yinsi to ya yinza. Dyaka, ata kitumbu mosi yanene lenda kubakama ve ya kulutila yina bakamaka na ntangu yina dyambu salamaka.
-      
-    
-  
-    Kibuku ya 12
-    Ata muntu ve lenda kukota mpamba-mpamba na mambu metadila luzingu, dikanda, yinzo mpe mikanda ya ngana, dyaka mpe kusafula yandi. Muntu nyonso ke na luve ya kukengidilwa na musiku na dyambu yayi ya bukota-kota mpe nsafula.
-  
-    Kibuku ya 13
-    
-      
-	Konso muntu ke luve ya kuzyeta kisika yandi mezola mpe luve ya kusola na kimpwanza nyonso kisika ya kuzinga na kati ya yinsi.
-      
-      
-	Konso muntu ke na luve ya kubika yinsi ni yinsi, ata ya yandi mosi, samu na kukwenda na yinsi yankaka. Yandi ke na kimpwanza ya kuvutukila yinsi ya yandi.
-      
-    
-  
-    Kibuku ya 14
-    
-      
-	Na ntwala ya bankwamusu, konso muntu ke na luve ya kusosa mpe kuzwa kisika ya kubumba nzutu ya yandi na bayinsi yankaka.
-      
-      
-	Luve yayi lenda kupesama ve na kilombi yina mefundama na dyambu mosi ya nene to samu na nsalulu ya mambu ke na kudelakana ve na musiku ya kimvuka ya Bayinsi ya Yinza.
-      
-    
-  
-    Kibuku ya 15
-    
-      
-	Konso muntu ke na luve ya bumwisi-nsi.
-      
-      
-	Ata muntu mosi ve lenda kukatula yandi bumwisi-si mpamba-mpamba mpe kuyimina yandi na kusoba yawu samu na kukuma muntu ya yinsi yankaka.
-      
-    
-  
-    Kibuku ya 16
-    
-      
-	Kento mpe bakala kana bamelugisa yimene bamvula mefwanan samu na kukwelana, bake na luve ya kukwelana mpe kuyidika dikanda ya bawu kutala ve mukanda ya nzutu ya bawu, bumwisi-si to mabundu ya bawu ya Nzambi. Baka na baluve ya mutindu mosi na yina metala makwela kefwaka.
-      
-      
-	Makwela lenda kusalama kaka kana kento na bakala bawu mosi mendima na ntima mosi.
-      
-      
-	Dikanda ke lufulu ya dibundu ya mabuta mpe yafwana kukengidilwa na dibundu ya mabuta ya luyalu.
-      
-    
-  
-    Kibuku ya 17
-    
-      
-	Konso mutu ata yandi vwanda yandi mosi to yandi vwanda na kimvuka, ke na luve ya mvwilu.
-      
-      
-	Balenda va kuyimina mpe kubotula mvwilu na muntu mpamba-mpamba.
-      
-    
-  
-    Kibuku ya 18
-    Konso muntu ke na luve ya mayindu, ya lukwikulu mpe ya lusambulu. Yandi ke na kimpwanza ya kusoba dibundu ya Nzambi to lukwikulu; mpe dyaka yandi lenda na kimpwaza nyonso yandi mosi to kintwadi na bampangi na yandi ata na meso ya bantu nyonso to na kinsweki, na nzila ya ndongosolo, ya bansalulu, ya bisambu mpe nsalulu ya mona ya dibundu.
-  
-    Kibuku ya 19
-    Konso muntu ke na luve ya kimpwanza ya mabanza mpe ya kinzonzi ni yawu yina yandi lenda ve kutala boma samu na mabanza ya yandi, dyaka mpe na kusosa kuzwa mpe kumwangisa nsangu ya mabanza ya yandi kisika ni kisika na mutindu yina yandizola kumwangisila nsangu ya yawu.
-  
-    Kibuku ya 20
-    
-      
-	Konso muntu ke na luve ya kuzwa kisika na lukutakanu mpe na kimvuka ya kuzuna.
-      
-      
-	Ata muntu mosi lenda ve kundima kuvwanda kinama ya kimvuka ni kimvuka.
-      
-    
-  
-    Kibuku ya 21
-    
-      
-	Konso muntu ke na luve ya kutula maboko na twalusulu ya bisalu ya luyalu ya yinsi ya yandi mosi kana ve na kinima ya bimonikisi yina yandi solaka na kimpwanza nyonso.
-      
-      
-	Konso muntu ke na luve mutindu bampangi nyonso ya kusala bisalu ya luyalu ya yinsi ya yandi.
-      
-      
-	Luzolo ya dikamba ke lufulu ya ngolo ya lutumu ya luyalu, luzolo yayi fwana kumonika na bavoti yakedika, yina fwana kusalama ntangu na ntangu, na bantu nyonso ya yinsi mpe na kinsweki to na mutindu yankaka ya nsalulu mefwanakana, yina lenda sala ti luvoti salama na kimpwanza nyonso.
-      
-    
-  
-    Kibuku ya 22
-    Konso, yina ke kinama ya dibundu ya mabuta, ke na luve ya kuzwa lusalusu ya bayinzo-basadisi mabuta; lusalusu yayi fwana kuyukutisa bansatu ya baluve ya yandi ya kimvwama, ya mabuta mpe ya lusansu yina melunga samu na ngenda ya yandi mpe nkudusulu ya kimuntu ya yandi, yina lenda kusalama na lusalusu ya bangolo ya yinsi mpe na nsalasani ya bayinsi nyonso ya yinza, na kutalaka ntomosono mpe bimvwana ya konso yinsi.
-  
-    Kibuku ya 23
-    
-      
-	Konso muntu ke na luve ya kusala, yandi ke na kimpwanza ya kusola kisalu yina yandi zola, na bankadulu ya kufwanakana mpe ya mbote samu na kisalu. Yandi mpe fwana kukengidilwa samu ti yandi kukota ve na busomele.
-      
-      
-	Na kisalu ya mutindu mosi, bantu nyonso nkondwa diswaswanu fwana kuzwa difuta ya mutindu mosi.
-      
-      
-	Muntu ni muntu kesalaka fwana kuzwa difuta yina mefwanakana, yina kesala ti yandi na dikanda na yandi bakuzwa luzingu yina medelakana na ngenda ya muntu. Ntangu yankaka luyalu fwana kubwela lusalusu ya lukengolo mabuta.
-      
-      
-	Konso muntu ke na luve ya kuyidika kintwadi na bantu yankaka, bimvuka ya bisadi mpe kukota na bimvuka ya bisadi samu na kunwanina bandandu ya yandi.
-      
-    
-  
-    Kibuku ya 24
-    Konso muntu ke na luve ya kuvundisa nzutu mpe kukiyangidika, mingi kisalu fwana kuzingila na bangunga kulutila ve, mpe bilumbu ya mvwandulu fwana kufutwa.
-  
-    Kibuku ya 25
-    
-      
-	Konso muntu fwana kuzinga mutindu mefwanakana, yina kepesa na yandi mpe na dikanda ya yandi mavimpi ya mbote, mawete vula-vula na dyambu ya madya, muvwatu, yinzo, mbukusulu na lupitalu mpe lusalusu ya kulunga kepesamaka na bayinzo ya luyalu yina kesadisaka mabuta. Luyalu fwana kusadisa konso muntu yina kesalaka ve, mbevo, muntu yakumanisa bangolo, mufwidi, kiboba to ntangu yankaka kana kimvwama ya yandi yayi mewombila na mambu yandi zolaka ve.
-      
-      
-	Luyalu fwana kusadisa mama mpe mwana ya yandi. Bana nyonso ke na luve ya kuzwa lusalusu ya mutindu mosi, yina kekatukaka na bayinzo bisadi-mabuta, ata babutuka na bibuti ya kukwelana na komanda to ve.
-      
-    
-  
-    Kibuku ya 26
-    
-      
-	Konso muntu ke na luve ya kulonguka. Ndongokolo fwana kuvwanda ya mfutwa ve, vula-vula na lukolo ya mbatukulu mpe kolezi. Konso mwana fwana kusala lukolo ya mbatukulu. Ndongokolo ya tekiniki mpe ya bisalu fwana kuvwanda bisika nyonso; ndongokolo na lukolo ya nene ke na bantu nyonso nakutalaka lenda ya bawu.
-      
-      
-	Ndongokolo fwana kulanda ndubukulu ya muntu mpe nkobosolo ya nzitusulu ya baluve ya muntu mpe bimpwanza ya mfumu. Ya fwana kupesa nzila na ngwilu, nzitusulu mpangi mpe kinkundi kati ya bayinsi nyonso mpe makanda nyonso ya bantu to mabundu ya Nzambi, kuzimbana ve nzangululu ya bisalu ya Kimvuka ya Bayinsi ya Yinza sa nkebolo kizunu.
-      
-      
-	Bibuti ke bantu yantete na kuvwanda na luve ya kusola mutindu ya malonga yina fwana kupesama na bana ya bawu.
-      
-    
-  
-    Kibuku ya 27
-    
-      
-	Konso muntu ke na luve ya kuzangula lusansu ya kifumba yandi mevwilva, kusadila weto mpe kudyatikisa manunga ya luzabu.
-      
-      
-	Bandanda ya kimpeve mpe ya bima ya muntu, yina mekatuka kuzwa na manima ya kisalu ya luzabu to weto fwana kukengidilwa.
-      
-    
-  
-    Kibuku ya 28
-    Konso muntu fwana kusalati, ata ya vwanda na kitini ya mabuta to na kitini ya yinza muvimba, baluve mpe kimpwanza yina metangama na luzayisu yayi kusalama na mutindu mefwanakama.
-  
-    Kibuku ya 29
-    
-      
-	Konso muntu ke na bambindumunu na ntadisi ya kifumba yandi mevwilwa, sika nkudusulu ya kimuntu ya yandi lenda kusalama na kimpwanza nyonso.
-      
-      
-	Konso muntu fwana kusadila baluve ya yandi mpe bimpwanza ya yandi na bitezo ya musiku samu na kutambula mpe kusitisa baluve mpe bimpwanza ya bangana mpe dyaka samu kuzitisa luyalu mpe mawete na bantu nyonso na kati ya dibundu ya bumbongi ya mabuta.
-      
-      
-	Baluve mpe bimpwanza yayi lenda kusalama ata ve kana yawu kedyatila ve kintwadi na makani ya Kimvuka ya Bayinsi ya Yinza.
-      
-    
-  
-    Kibuku ya 30
-    Ata musiku mosi ya luzayisu yayi lenda kubangulwa bonso luve ni luve ya kusala kisalu ti dyambu lenda kunata mbebosolo ya baluve mpe ya bimpwanza yina metangama na mukanda yayi, yayi metadila muvimba, kimvuka to muntu.
-