simplificator-babel 0.0.4 → 0.1.0

Sign up to get free protection for your applications and to get access to all the features.
Files changed (377) hide show
  1. data/.document +5 -0
  2. data/.gitignore +6 -0
  3. data/README.markdown +50 -7
  4. data/Rakefile +46 -0
  5. data/VERSION.yml +2 -2
  6. data/babel.gemspec +64 -0
  7. data/lib/babel/babel.rb +84 -23
  8. data/lib/babel/profile.rb +43 -25
  9. data/lib/babel/string_extensions.rb +22 -17
  10. data/lib/profiles/{profile_deu_1996.yml → profile_deu.yml} +2 -1
  11. data/lib/profiles/profile_eng.yml +2 -1
  12. data/lib/profiles/profile_fra.yml +2 -1
  13. data/lib/profiles/profile_ita.yml +22432 -0
  14. data/lib/profiles/profile_spa.yml +2 -1
  15. data/lib/profiles/udhr_txt.zip +0 -0
  16. data/samples/guessing.rb +28 -0
  17. data/test/babel_test.rb +3 -34
  18. data/test/string_extensions_test.rb +10 -8
  19. metadata +8 -361
  20. data/lib/data/udhr_txt/index.xml +0 -385
  21. data/lib/data/udhr_txt/udhr_007.txt +0 -220
  22. data/lib/data/udhr_txt/udhr_008.txt +0 -220
  23. data/lib/data/udhr_txt/udhr_009.txt +0 -228
  24. data/lib/data/udhr_txt/udhr_010.txt +0 -219
  25. data/lib/data/udhr_txt/udhr_011.txt +0 -232
  26. data/lib/data/udhr_txt/udhr_abk.txt +0 -218
  27. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ace.txt +0 -221
  28. data/lib/data/udhr_txt/udhr_acu.txt +0 -222
  29. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ada.txt +0 -220
  30. data/lib/data/udhr_txt/udhr_afr.txt +0 -219
  31. data/lib/data/udhr_txt/udhr_agr.txt +0 -219
  32. data/lib/data/udhr_txt/udhr_aii.txt +0 -216
  33. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ajg.txt +0 -219
  34. data/lib/data/udhr_txt/udhr_aka_akuapem.txt +0 -221
  35. data/lib/data/udhr_txt/udhr_aka_asante.txt +0 -220
  36. data/lib/data/udhr_txt/udhr_aka_fante.txt +0 -219
  37. data/lib/data/udhr_txt/udhr_als.txt +0 -220
  38. data/lib/data/udhr_txt/udhr_amc.txt +0 -215
  39. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ame.txt +0 -222
  40. data/lib/data/udhr_txt/udhr_amh.txt +0 -209
  41. data/lib/data/udhr_txt/udhr_amr.txt +0 -221
  42. data/lib/data/udhr_txt/udhr_arb.txt +0 -220
  43. data/lib/data/udhr_txt/udhr_arl.txt +0 -222
  44. data/lib/data/udhr_txt/udhr_arn.txt +0 -218
  45. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ast.txt +0 -221
  46. data/lib/data/udhr_txt/udhr_auv.txt +0 -217
  47. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ayr.txt +0 -218
  48. data/lib/data/udhr_txt/udhr_azj_cyrl.txt +0 -218
  49. data/lib/data/udhr_txt/udhr_azj_latn.txt +0 -218
  50. data/lib/data/udhr_txt/udhr_bam.txt +0 -218
  51. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ban.txt +0 -222
  52. data/lib/data/udhr_txt/udhr_bba.txt +0 -218
  53. data/lib/data/udhr_txt/udhr_bci.txt +0 -217
  54. data/lib/data/udhr_txt/udhr_bcl.txt +0 -219
  55. data/lib/data/udhr_txt/udhr_bel.txt +0 -221
  56. data/lib/data/udhr_txt/udhr_bem.txt +0 -217
  57. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ben.txt +0 -222
  58. data/lib/data/udhr_txt/udhr_bho.txt +0 -219
  59. data/lib/data/udhr_txt/udhr_bin.txt +0 -232
  60. data/lib/data/udhr_txt/udhr_bis.txt +0 -218
  61. data/lib/data/udhr_txt/udhr_blu.txt +0 -219
  62. data/lib/data/udhr_txt/udhr_boa.txt +0 -223
  63. data/lib/data/udhr_txt/udhr_bod.txt +0 -221
  64. data/lib/data/udhr_txt/udhr_bos_cyrl.txt +0 -220
  65. data/lib/data/udhr_txt/udhr_bos_latn.txt +0 -220
  66. data/lib/data/udhr_txt/udhr_bre.txt +0 -222
  67. data/lib/data/udhr_txt/udhr_btb.txt +0 -217
  68. data/lib/data/udhr_txt/udhr_bug.txt +0 -222
  69. data/lib/data/udhr_txt/udhr_bul.txt +0 -218
  70. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cab.txt +0 -221
  71. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cak.txt +0 -217
  72. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cat.txt +0 -220
  73. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cbr.txt +0 -219
  74. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cbs.txt +0 -153
  75. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cbt.txt +0 -220
  76. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cbu.txt +0 -218
  77. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ccx.txt +0 -222
  78. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ceb.txt +0 -218
  79. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ces.txt +0 -221
  80. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cha.txt +0 -219
  81. data/lib/data/udhr_txt/udhr_chj.txt +0 -220
  82. data/lib/data/udhr_txt/udhr_chk.txt +0 -220
  83. data/lib/data/udhr_txt/udhr_chr.txt +0 -10
  84. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cic.txt +0 -220
  85. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cjk.txt +0 -218
  86. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cjk_AO.txt +0 -220
  87. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ckb.txt +0 -217
  88. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cmn_hans.txt +0 -220
  89. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cmn_hant.txt +0 -220
  90. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cnh.txt +0 -220
  91. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cni.txt +0 -220
  92. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cos.txt +0 -218
  93. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cot.txt +0 -222
  94. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cpu.txt +0 -219
  95. data/lib/data/udhr_txt/udhr_crs.txt +0 -217
  96. data/lib/data/udhr_txt/udhr_csa.txt +0 -223
  97. data/lib/data/udhr_txt/udhr_csw.txt +0 -163
  98. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ctd.txt +0 -222
  99. data/lib/data/udhr_txt/udhr_cym.txt +0 -222
  100. data/lib/data/udhr_txt/udhr_dag.txt +0 -217
  101. data/lib/data/udhr_txt/udhr_dan.txt +0 -224
  102. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ddn.txt +0 -217
  103. data/lib/data/udhr_txt/udhr_deu_1901.txt +0 -220
  104. data/lib/data/udhr_txt/udhr_deu_1996.txt +0 -220
  105. data/lib/data/udhr_txt/udhr_dga.txt +0 -220
  106. data/lib/data/udhr_txt/udhr_dip.txt +0 -217
  107. data/lib/data/udhr_txt/udhr_div.txt +0 -220
  108. data/lib/data/udhr_txt/udhr_dyo.txt +0 -217
  109. data/lib/data/udhr_txt/udhr_dzo.txt +0 -9
  110. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ell_monotonic.txt +0 -220
  111. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ell_polytonic.txt +0 -220
  112. data/lib/data/udhr_txt/udhr_emk.txt +0 -218
  113. data/lib/data/udhr_txt/udhr_eml.txt +0 -219
  114. data/lib/data/udhr_txt/udhr_eng.txt +0 -219
  115. data/lib/data/udhr_txt/udhr_epo.txt +0 -221
  116. data/lib/data/udhr_txt/udhr_est.txt +0 -219
  117. data/lib/data/udhr_txt/udhr_eus.txt +0 -220
  118. data/lib/data/udhr_txt/udhr_eve.txt +0 -207
  119. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ewe.txt +0 -218
  120. data/lib/data/udhr_txt/udhr_fao.txt +0 -219
  121. data/lib/data/udhr_txt/udhr_fij.txt +0 -224
  122. data/lib/data/udhr_txt/udhr_fin.txt +0 -224
  123. data/lib/data/udhr_txt/udhr_flm.txt +0 -219
  124. data/lib/data/udhr_txt/udhr_fon.txt +0 -217
  125. data/lib/data/udhr_txt/udhr_fra.txt +0 -218
  126. data/lib/data/udhr_txt/udhr_fri.txt +0 -219
  127. data/lib/data/udhr_txt/udhr_fuc.txt +0 -217
  128. data/lib/data/udhr_txt/udhr_fur.txt +0 -220
  129. data/lib/data/udhr_txt/udhr_gaa.txt +0 -220
  130. data/lib/data/udhr_txt/udhr_gag.txt +0 -223
  131. data/lib/data/udhr_txt/udhr_gax.txt +0 -222
  132. data/lib/data/udhr_txt/udhr_gjn.txt +0 -220
  133. data/lib/data/udhr_txt/udhr_gkp.txt +0 -216
  134. data/lib/data/udhr_txt/udhr_gla.txt +0 -229
  135. data/lib/data/udhr_txt/udhr_gle.txt +0 -215
  136. data/lib/data/udhr_txt/udhr_glg.txt +0 -217
  137. data/lib/data/udhr_txt/udhr_guc.txt +0 -221
  138. data/lib/data/udhr_txt/udhr_gug.txt +0 -210
  139. data/lib/data/udhr_txt/udhr_guj.txt +0 -219
  140. data/lib/data/udhr_txt/udhr_gyr.txt +0 -203
  141. data/lib/data/udhr_txt/udhr_hat_kreyol.txt +0 -221
  142. data/lib/data/udhr_txt/udhr_hat_popular.txt +0 -221
  143. data/lib/data/udhr_txt/udhr_hau_NE.txt +0 -219
  144. data/lib/data/udhr_txt/udhr_hau_NG.txt +0 -219
  145. data/lib/data/udhr_txt/udhr_haw.txt +0 -219
  146. data/lib/data/udhr_txt/udhr_hea.txt +0 -219
  147. data/lib/data/udhr_txt/udhr_heb.txt +0 -216
  148. data/lib/data/udhr_txt/udhr_hil.txt +0 -217
  149. data/lib/data/udhr_txt/udhr_hin.txt +0 -222
  150. data/lib/data/udhr_txt/udhr_hms.txt +0 -219
  151. data/lib/data/udhr_txt/udhr_hna.txt +0 -217
  152. data/lib/data/udhr_txt/udhr_hni.txt +0 -218
  153. data/lib/data/udhr_txt/udhr_hrv.txt +0 -218
  154. data/lib/data/udhr_txt/udhr_hsb.txt +0 -220
  155. data/lib/data/udhr_txt/udhr_hun.txt +0 -218
  156. data/lib/data/udhr_txt/udhr_hus.txt +0 -222
  157. data/lib/data/udhr_txt/udhr_huu.txt +0 -220
  158. data/lib/data/udhr_txt/udhr_hva.txt +0 -220
  159. data/lib/data/udhr_txt/udhr_hye.txt +0 -234
  160. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ibb.txt +0 -235
  161. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ibo.txt +0 -219
  162. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ido.txt +0 -224
  163. data/lib/data/udhr_txt/udhr_iii.txt +0 -9
  164. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ike.txt +0 -163
  165. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ilo.txt +0 -217
  166. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ina.txt +0 -220
  167. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ind.txt +0 -219
  168. data/lib/data/udhr_txt/udhr_isl.txt +0 -217
  169. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ita.txt +0 -221
  170. data/lib/data/udhr_txt/udhr_jav.txt +0 -222
  171. data/lib/data/udhr_txt/udhr_jpn.txt +0 -219
  172. data/lib/data/udhr_txt/udhr_kal.txt +0 -218
  173. data/lib/data/udhr_txt/udhr_kan.txt +0 -216
  174. data/lib/data/udhr_txt/udhr_kat.txt +0 -221
  175. data/lib/data/udhr_txt/udhr_kaz.txt +0 -218
  176. data/lib/data/udhr_txt/udhr_kbp.txt +0 -218
  177. data/lib/data/udhr_txt/udhr_kde.txt +0 -212
  178. data/lib/data/udhr_txt/udhr_kea.txt +0 -219
  179. data/lib/data/udhr_txt/udhr_kek.txt +0 -219
  180. data/lib/data/udhr_txt/udhr_khk.txt +0 -217
  181. data/lib/data/udhr_txt/udhr_khk_mong.txt +0 -11
  182. data/lib/data/udhr_txt/udhr_khm.txt +0 -220
  183. data/lib/data/udhr_txt/udhr_kin.txt +0 -220
  184. data/lib/data/udhr_txt/udhr_kir.txt +0 -220
  185. data/lib/data/udhr_txt/udhr_kmb.txt +0 -219
  186. data/lib/data/udhr_txt/udhr_knc.txt +0 -230
  187. data/lib/data/udhr_txt/udhr_kng.txt +0 -219
  188. data/lib/data/udhr_txt/udhr_kng_AO.txt +0 -219
  189. data/lib/data/udhr_txt/udhr_koo.txt +0 -216
  190. data/lib/data/udhr_txt/udhr_kor.txt +0 -219
  191. data/lib/data/udhr_txt/udhr_kqn.txt +0 -218
  192. data/lib/data/udhr_txt/udhr_kri.txt +0 -226
  193. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ktu.txt +0 -219
  194. data/lib/data/udhr_txt/udhr_lao.txt +0 -223
  195. data/lib/data/udhr_txt/udhr_lat.txt +0 -221
  196. data/lib/data/udhr_txt/udhr_lat_1.txt +0 -220
  197. data/lib/data/udhr_txt/udhr_lav.txt +0 -220
  198. data/lib/data/udhr_txt/udhr_lia.txt +0 -218
  199. data/lib/data/udhr_txt/udhr_lin.txt +0 -217
  200. data/lib/data/udhr_txt/udhr_lin_tones.txt +0 -214
  201. data/lib/data/udhr_txt/udhr_lit.txt +0 -218
  202. data/lib/data/udhr_txt/udhr_lnc.txt +0 -219
  203. data/lib/data/udhr_txt/udhr_lns.txt +0 -219
  204. data/lib/data/udhr_txt/udhr_loz.txt +0 -219
  205. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ltz.txt +0 -218
  206. data/lib/data/udhr_txt/udhr_lua.txt +0 -219
  207. data/lib/data/udhr_txt/udhr_lue.txt +0 -217
  208. data/lib/data/udhr_txt/udhr_lug.txt +0 -216
  209. data/lib/data/udhr_txt/udhr_lun.txt +0 -216
  210. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mad.txt +0 -223
  211. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mag.txt +0 -220
  212. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mah.txt +0 -220
  213. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mai.txt +0 -223
  214. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mal.txt +0 -210
  215. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mam.txt +0 -218
  216. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mar.txt +0 -219
  217. data/lib/data/udhr_txt/udhr_maz.txt +0 -218
  218. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mcd.txt +0 -220
  219. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mcf.txt +0 -223
  220. data/lib/data/udhr_txt/udhr_men.txt +0 -222
  221. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mic.txt +0 -218
  222. data/lib/data/udhr_txt/udhr_min.txt +0 -221
  223. data/lib/data/udhr_txt/udhr_miq.txt +0 -213
  224. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mkd.txt +0 -221
  225. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mlt.txt +0 -217
  226. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mly_arab.txt +0 -219
  227. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mly_latn.txt +0 -218
  228. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mos.txt +0 -216
  229. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mri.txt +0 -219
  230. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mxi.txt +0 -218
  231. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mxv.txt +0 -223
  232. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mya.txt +0 -219
  233. data/lib/data/udhr_txt/udhr_mzi.txt +0 -227
  234. data/lib/data/udhr_txt/udhr_nav.txt +0 -219
  235. data/lib/data/udhr_txt/udhr_nba.txt +0 -257
  236. data/lib/data/udhr_txt/udhr_nbl.txt +0 -218
  237. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ndo.txt +0 -217
  238. data/lib/data/udhr_txt/udhr_nep.txt +0 -214
  239. data/lib/data/udhr_txt/udhr_nhn.txt +0 -221
  240. data/lib/data/udhr_txt/udhr_nld.txt +0 -217
  241. data/lib/data/udhr_txt/udhr_nno.txt +0 -219
  242. data/lib/data/udhr_txt/udhr_nob.txt +0 -225
  243. data/lib/data/udhr_txt/udhr_not.txt +0 -218
  244. data/lib/data/udhr_txt/udhr_nso.txt +0 -219
  245. data/lib/data/udhr_txt/udhr_nya_chechewa.txt +0 -221
  246. data/lib/data/udhr_txt/udhr_nya_chinyanja.txt +0 -218
  247. data/lib/data/udhr_txt/udhr_nym.txt +0 -229
  248. data/lib/data/udhr_txt/udhr_nyn.txt +0 -213
  249. data/lib/data/udhr_txt/udhr_nzi.txt +0 -221
  250. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ojb.txt +0 -221
  251. data/lib/data/udhr_txt/udhr_oss.txt +0 -214
  252. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ote.txt +0 -218
  253. data/lib/data/udhr_txt/udhr_pam.txt +0 -225
  254. data/lib/data/udhr_txt/udhr_pan.txt +0 -227
  255. data/lib/data/udhr_txt/udhr_pau.txt +0 -219
  256. data/lib/data/udhr_txt/udhr_pbb.txt +0 -218
  257. data/lib/data/udhr_txt/udhr_pbu.txt +0 -9
  258. data/lib/data/udhr_txt/udhr_pcd.txt +0 -218
  259. data/lib/data/udhr_txt/udhr_pcm.txt +0 -218
  260. data/lib/data/udhr_txt/udhr_pes_1.txt +0 -218
  261. data/lib/data/udhr_txt/udhr_pes_2.txt +0 -222
  262. data/lib/data/udhr_txt/udhr_pis.txt +0 -219
  263. data/lib/data/udhr_txt/udhr_plt.txt +0 -214
  264. data/lib/data/udhr_txt/udhr_pnb.txt +0 -223
  265. data/lib/data/udhr_txt/udhr_pol.txt +0 -220
  266. data/lib/data/udhr_txt/udhr_pon.txt +0 -218
  267. data/lib/data/udhr_txt/udhr_por_BR.txt +0 -231
  268. data/lib/data/udhr_txt/udhr_por_PT.txt +0 -219
  269. data/lib/data/udhr_txt/udhr_pov.txt +0 -220
  270. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ppl.txt +0 -219
  271. data/lib/data/udhr_txt/udhr_prq.txt +0 -151
  272. data/lib/data/udhr_txt/udhr_prv.txt +0 -207
  273. data/lib/data/udhr_txt/udhr_quc.txt +0 -217
  274. data/lib/data/udhr_txt/udhr_qud.txt +0 -218
  275. data/lib/data/udhr_txt/udhr_quy.txt +0 -221
  276. data/lib/data/udhr_txt/udhr_quz.txt +0 -223
  277. data/lib/data/udhr_txt/udhr_qva.txt +0 -219
  278. data/lib/data/udhr_txt/udhr_qvc.txt +0 -218
  279. data/lib/data/udhr_txt/udhr_qvh.txt +0 -217
  280. data/lib/data/udhr_txt/udhr_qvm.txt +0 -219
  281. data/lib/data/udhr_txt/udhr_qvn.txt +0 -217
  282. data/lib/data/udhr_txt/udhr_qwh.txt +0 -218
  283. data/lib/data/udhr_txt/udhr_qxa.txt +0 -217
  284. data/lib/data/udhr_txt/udhr_qxn.txt +0 -216
  285. data/lib/data/udhr_txt/udhr_qxu.txt +0 -221
  286. data/lib/data/udhr_txt/udhr_rar.txt +0 -220
  287. data/lib/data/udhr_txt/udhr_rmn.txt +0 -220
  288. data/lib/data/udhr_txt/udhr_rmn_1.txt +0 -221
  289. data/lib/data/udhr_txt/udhr_rmy.txt +0 -218
  290. data/lib/data/udhr_txt/udhr_roh.txt +0 -217
  291. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ron_1953.txt +0 -218
  292. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ron_1993.txt +0 -218
  293. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ron_2006.txt +0 -218
  294. data/lib/data/udhr_txt/udhr_run.txt +0 -218
  295. data/lib/data/udhr_txt/udhr_rus.txt +0 -220
  296. data/lib/data/udhr_txt/udhr_sag.txt +0 -220
  297. data/lib/data/udhr_txt/udhr_san.txt +0 -219
  298. data/lib/data/udhr_txt/udhr_sco.txt +0 -222
  299. data/lib/data/udhr_txt/udhr_shp.txt +0 -224
  300. data/lib/data/udhr_txt/udhr_skr.txt +0 -225
  301. data/lib/data/udhr_txt/udhr_slk.txt +0 -219
  302. data/lib/data/udhr_txt/udhr_slv.txt +0 -218
  303. data/lib/data/udhr_txt/udhr_sme.txt +0 -220
  304. data/lib/data/udhr_txt/udhr_smo.txt +0 -226
  305. data/lib/data/udhr_txt/udhr_sna.txt +0 -223
  306. data/lib/data/udhr_txt/udhr_snk.txt +0 -220
  307. data/lib/data/udhr_txt/udhr_som.txt +0 -216
  308. data/lib/data/udhr_txt/udhr_sot.txt +0 -220
  309. data/lib/data/udhr_txt/udhr_spa.txt +0 -220
  310. data/lib/data/udhr_txt/udhr_src.txt +0 -220
  311. data/lib/data/udhr_txt/udhr_srp_cyrl.txt +0 -218
  312. data/lib/data/udhr_txt/udhr_srp_latn.txt +0 -218
  313. data/lib/data/udhr_txt/udhr_srr.txt +0 -219
  314. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ssw.txt +0 -228
  315. data/lib/data/udhr_txt/udhr_suk.txt +0 -218
  316. data/lib/data/udhr_txt/udhr_sun.txt +0 -227
  317. data/lib/data/udhr_txt/udhr_sus.txt +0 -218
  318. data/lib/data/udhr_txt/udhr_swe.txt +0 -224
  319. data/lib/data/udhr_txt/udhr_swh.txt +0 -221
  320. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tah.txt +0 -217
  321. data/lib/data/udhr_txt/udhr_taj.txt +0 -10
  322. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tam.txt +0 -227
  323. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tat.txt +0 -219
  324. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tbz.txt +0 -219
  325. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tca.txt +0 -219
  326. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tem.txt +0 -216
  327. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tet.txt +0 -219
  328. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tgk.txt +0 -217
  329. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tgl.txt +0 -224
  330. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tgl_tglg.txt +0 -9
  331. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tha.txt +0 -217
  332. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tir.txt +0 -217
  333. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tiv.txt +0 -232
  334. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tob.txt +0 -218
  335. data/lib/data/udhr_txt/udhr_toi.txt +0 -216
  336. data/lib/data/udhr_txt/udhr_toj.txt +0 -219
  337. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ton.txt +0 -221
  338. data/lib/data/udhr_txt/udhr_top.txt +0 -220
  339. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tpi.txt +0 -219
  340. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tsn.txt +0 -219
  341. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tso_MZ.txt +0 -220
  342. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tsz.txt +0 -218
  343. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tuk_cyrl.txt +0 -216
  344. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tuk_latn.txt +0 -221
  345. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tur.txt +0 -219
  346. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tzc.txt +0 -219
  347. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tzh.txt +0 -218
  348. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tzm.txt +0 -220
  349. data/lib/data/udhr_txt/udhr_tzm_tfng.txt +0 -9
  350. data/lib/data/udhr_txt/udhr_uig_arab.txt +0 -219
  351. data/lib/data/udhr_txt/udhr_uig_latn.txt +0 -219
  352. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ukr.txt +0 -218
  353. data/lib/data/udhr_txt/udhr_umb.txt +0 -218
  354. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ura.txt +0 -219
  355. data/lib/data/udhr_txt/udhr_urd.txt +0 -9
  356. data/lib/data/udhr_txt/udhr_uzn_cyrl.txt +0 -220
  357. data/lib/data/udhr_txt/udhr_uzn_latn.txt +0 -220
  358. data/lib/data/udhr_txt/udhr_vai.txt +0 -224
  359. data/lib/data/udhr_txt/udhr_vie.txt +0 -221
  360. data/lib/data/udhr_txt/udhr_vmw.txt +0 -220
  361. data/lib/data/udhr_txt/udhr_war.txt +0 -219
  362. data/lib/data/udhr_txt/udhr_wln.txt +0 -220
  363. data/lib/data/udhr_txt/udhr_wol.txt +0 -219
  364. data/lib/data/udhr_txt/udhr_wwa.txt +0 -109
  365. data/lib/data/udhr_txt/udhr_xho.txt +0 -219
  366. data/lib/data/udhr_txt/udhr_xsm.txt +0 -219
  367. data/lib/data/udhr_txt/udhr_yad.txt +0 -220
  368. data/lib/data/udhr_txt/udhr_yao.txt +0 -214
  369. data/lib/data/udhr_txt/udhr_yap.txt +0 -220
  370. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ydd.txt +0 -223
  371. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ykg.txt +0 -211
  372. data/lib/data/udhr_txt/udhr_yor.txt +0 -218
  373. data/lib/data/udhr_txt/udhr_yua.txt +0 -218
  374. data/lib/data/udhr_txt/udhr_zam.txt +0 -223
  375. data/lib/data/udhr_txt/udhr_ztu.txt +0 -219
  376. data/lib/data/udhr_txt/udhr_zul.txt +0 -219
  377. data/test/train.rb +0 -26
@@ -1,219 +0,0 @@
1
- Universal Declaration of Human Rights - Aja
2
- © 1996 – 2009 The Office of the High Commissioner for Human Rights
3
- This plain text version prepared by the “UDHR in Unicode”
4
- project, http://www.unicode.org/udhr.
5
- ---
6
-
7
- EJUKƆNWO GBEFANƉEƉE SƆSƆ ACƐ AGBETƆTƆWO ŊÚ
8
- EŊYƆFƆNU
9
- Sɔsó egbexɔxɔ do amɛnyinyi to alɔkpa ɖekpo kpwimɛ kodo enusɔsɔ ci wò yi dogù wawa do eseji ko fàfà le ègbɛ̀mɛ̀,
10
- Sɔsó eɖemasɔ le agbetɔ yɔyɔ be agbetɔ mɛ ci yi dɔn kanlinnuwawa va egbɛmɛ, yi agbetɔ fɔn egu, yi shinxomɛ, ehɔnwo yi dɔ yi ejukɔnwo ɖé egbefan be agbetɔwo le vo a xonuxonu, a vo a xɔse, a gbédɔn a gu aya le ekɔ,
11
- Sɔsó agbewɔxɛ kpɔkpɔ do ese ji ɔ, e le veviɖe be wo de ɖo a ʒin amɛji; nɔ de nyi nɛnɛ ɔ, agbetɔ a va sɔ ezɔ ta, a sɔ nyidɔn le akɔn, a fɔngu do eganwuamɛ kodo amɛtafudotɔwo ji,
12
- Sɔsó ŋusɛndodo nɔ ɖekawawa ko exlɔdodo a yi ŋukɔ le ejukɔnwo gblamɛ,
13
- Sɔsó enyɔ ciwo yi le esewemamɛ wowo ejukɔn ciwo yi do ƉEKAWAWAGBƐ gbé ɖegbefan yi nu be yewo kando agbetɔ cɛwo ji, le amɛnyinyi ko eyi wanawomɛ, lé ŋusuwo kodo nyɔnuwotasɔwɛmɛ, yi yewo sɔ egbe ɖo eju nɔ nɔnɔmɛ, ŋukɔyiyi, nɔ agbemɛnɔnɔ a nyɔ nɔ amɛ kpu, nɔ agbetɔ a kpɔ vovo a wa enu ci yi drwi,
14
- Sɔsó ejuwo kodo wowo kplekplegbɛ gbesosomɛ, nɔ wo a sɔ na bubu agbetɔ, a mi dàdà le eyi cɛwo ji nɔ agbetɔ a vo fàfà,
15
- Sɔsó dandandanmɛ ɔ, gbɔhwe agbe tɔwo a wa do egbèfan lɔ ji ɔ, wo ɖo a ɖó susu ɖekɛ do acɛ kodo vovokpɔkpɔ lɔ wo ji.
16
- EYITAƉO
17
- BƆBƆGAN ƉE EGBEFAN CƐ sɔso acɛ agbetɔtɔwo ŋu;
18
- Egbefanɖeɖe cɛ yi nyi ejukɔnwo, pleŋu dɔ, yi wo a wa nɔ, yi amɛshyamɛ kodo wowo bɔbɔwo a ɖo nɔ eŋukuvi, a tekpɔ, sɔto enukplankplan ko eŋununyanya gomɛ, a tekpɔ nɔ amɛbubu ko vovokpɔkpɔ a yi amɛshyamɛ kodo wowo bɔbɔwo a ɖo nɔ eŋukuvi, a tekpɔ, sɔto enu kplankplan ko eŋununyanya gomɛ, a tekpɔ nɔ amɛbubu ko vovokpɔkpɔ a yi ŋuko keŋu nɔ, le blɛwublɛwumɛ ɔ, edɔ lɔwo a nyi wawa le ejukplekple lɔwo mɛ, nɔ wo a zan wo nyɔnɔnwitɔ le amɛ ciwo yi do kple kplegbɛ lɔwo xwe kodo amɛ ciwo yi wo sɔ do alɔmɛ nɔ wo nɔ́ wo a kpa acɛ nɔ wo.
19
-
20
- Akpa 1
21
- Agbetɔwo pleŋu vanɔ gbɛmɛ ko vovoɖeka gbeswɛgbeswɛ, sɔto amɛnyinyi ko acɛwo gomɛ; wo xɔnɔ susunywin ko jimɛnywi so esexwe. Wo ɖo a wɛ nɔvi ɖaɖa wowo nɔnɔwo gbɔ.
22
-
23
- Akpa 2
24
- Amɛɖekpokpwi ɖo a kpɔ nyɔna le acɛ ko vovo ciwo yi le egbe fanɖeɖe cɛ lɔ mɛ. Amɛɖe de ɖo egbe a mɔ akɔ, gbaza, ŋusukonyɔnunyinyimɛ, egbe, sɛ̀nsɛ̀n, politikinyɔ alo enyɔbuɖewo ci yi kan agbetɔ, dɔkun, jijixwe alo enyɔ alɔkpabuɖe yi a na yi agbetɔ da kpɔ nɛnɛhan nyɔna.
25
- Sɔ́ zeto yɛnu ɔ, wo de ɖo egbe a zɔndo politikise alo jejeshi le xixemɛ nɔ eju amɛɖeétɔ nu a ɖe eju lɔ do akpo. Nɔ eju cimɛ amɛlo so xɔ ablɔɖe can e le ejubuugɔnmɛ can, ɖe le yiɖekishi can alo ɖe ɖo egbe a zan yiɖeki le ci e drwi nɛnɛ can ɔ wo ɖe ɖo egbe a ɖidoakpo.
26
-
27
- Akpa 3
28
- Amɛɖekpokpwi ɖo nɔ agbenɔnɔ le vovokpɔkpɔ ko kandoji amɛnutɔtɔ mɛ.
29
-
30
- Akpa 4
31
- Amɛɖe ɖe ɖo egbe a sɔ ehalɔ wa ahwashi alo kannumɔ; agbetɔ a sɔ wa ahwashi alo kannumɔ le alɔɖekpo kpwinu nyi ese.
32
-
33
- Akpa 5
34
- Wo ɖe ɖo a ɖe efun nɔ agbetɔ, kpɔ wo ɖa do aya nɔ agbetɔ, a wa xomɛvevenu, elannu alo enuɖèagbetɔkpɔtɔ nuwo kodo mɛɖekpokpwi.
35
-
36
- Akpa 6
37
- Amɛɖeka ɖo egbe a nya le afiɖekpokpwi mɔ agbetɔnyinyi yeetɔ ɖo acɛ kodo ese ciwo wo ɖo a nyi.
38
-
39
- Akpa 7
40
- Le ese nukɔ ɔ, agbetɔwo pleŋu nyi enuɖekɛ, é le gbeswɛgbeswɛ; wo ɖo egbe nɔ cɔndoji alo nyɔna esetɔwo gbeswɛgbeswɛ. Wo pleŋu ɖo egbe nɔ cɔndoji ɖekɛŋumɛ egacìmɛ yi wo ɖeɖeɔ voklan do enumowɛ a sɔ gban egbefanɖeɖe cɛ lɔ kodo wanaɖekpokpwi ci a na yi wo a gbin.
41
-
42
- Akpa 8
43
- Agbetɔɖekpokpwi ɖo egbe a je ehwɛ le kojoɖoxu eyijumɛtɔ ci gbɔ a je ehwɛ le dru nɔ wo gban acɛ alɔmajeŋu ciwo ese gangan alo ese gbaliɖekpokpwi ni wo.
44
-
45
- Akpa 9
46
- Wo ɖe ɖo egbe ci a le amɛ gbali gbali enuɖemawamawa, akpaŋu sɛnsɛntɔ a sɔ do egamɛ alo a do ese a sɔ nyi ti le eyijumɛ.
47
-
48
- Akpa 10
49
- Agbetɔɖekpokpwi ɖo acɛ, le egbe sɔswɛ koŋu mɛ yi enyɔ ci nu ɔ yi e le ɔ, wo a si ni shigbe le wo a se amɛbuwotɔ nɛnɛ, le ahwamɛ le kojoɖotɔ ciwo ji wo ɖa ʒin, yi wo a nɔ enyɔji, wo ɖa nɔ agbetɔji. Le eganɔmɛ ɔ, kojoɖotɔlɔ a nu acɛ kodo esekɔnyinyi eyitɔwo ni alo adodwi ci le enyɔ vwin ciyi byɔ etodɔndɔn ciwo yi wo ɖoɖo ɔ ni.
50
-
51
- Akpa 11
52
-
53
-
54
- Nɔ wo ɖo enyɔvwin ciwo byɔ etodɔndɔn nɔ amɛɖe ɔ, gbɔxwe ese a xo mɛlɔɔ, kojoɖotɔwo ɖo a ɖefyɔ le ahwamɛ, le esemɔnu mɔ nɛnɛhamɛ ɔ, yɛ wa enyɔvwin ci yi byɔ etodɔndɔn nyawo, maɖefyɔ godu ɔ, wo ɖe ɖo egbe a mɔ mɛlɔ wa nɛnɛhamɛɛ nu. Le kojo lɔ ɖoxu ɔ, wo ɖo a tekpɔ a hwlingan le ese nyikɔmɛ gbɔxwe a glo.
55
-
56
-
57
- Wo ɖe ɖo egbe a sɔ ese xo amɛɖe nɔ enyɔ alo enumaɖoeŋi ci yi ese eju lɔ tɔ alo ese ejuwo pleŋutɔ ɖe gbe le hwecinu wo wa enu lɔ. Nɛnɛke ɔ, ese ɖe xo enuvwin ci yi byɔ etodɔndɔn ɖeɔ, ese hunnɔ yi wo a sɔ xo amɛci yi je agɔ lɔ le hwenɔnunɛ; wo ɖa dɔn eto nɔ amɛlɔ wugan eto ci ese hwenɔnutɔ lɔ byɔ.
58
-
59
-
60
-
61
- Akpa 12
62
- Wo ɖe ɖo a sɔ tafutafu a yi je amɛbunyɔmɛ a sɔ xoɖyi yi ko eyi mɛwo, eyi nuwo nɛnɛke ɔ, ganwuamɛtɔ ɖe de ɖo àcɛ aʒin amɛbu wenawo ji a hlɛn, yi a gbe sɔ gble nyikɔ ni; ese lɔ, gbe nɛnɛ wanawo.
63
-
64
- Akpa 13
65
-
66
-
67
- Amɛɖe kpokpwi ɖo acɛ vo, a dyi sa a yi afi ci yi drwi; nɛnɛke yi e ɖo acɛ a ɖo nɔxu le eju ɖe kpokpwi mɛ.
68
-
69
-
70
- Amɛɖe kpokpwi ɖo acɛ a to le eju ɖe kpokpwi mɛ: e senŋ to le eyi ntɔ jumɛ a yi kaka a gbe trɔ gbɔ va mɛ fafɛɖe.
71
-
72
-
73
-
74
- Akpa 14
75
-
76
-
77
- Nɔ eganwuamɛcɛkpatɔwo je egamɛ nɔ amɛɖe ɔ, nɔ amɛ lɔ a sɔ senŋu a hwlɛn eyi ta ɔ, e ɖogbe a byɔ bexu eju ɖe kpokpwi yi eju lɔ ɖo a xwɛ fafa ɖe.
78
-
79
-
80
- Nɔ amɛɖe je esenu mɛ nyao ɔ, acɛ ejukɔnwo pleŋutɔ ciɖe de nagbe be yi le shito a yi eju bu mɛ.
81
-
82
-
83
-
84
- Akpa 15
85
-
86
-
87
- Amɛɖe kpokpwi ɖo a nyí ejuɖekamɛvi.
88
-
89
-
90
- Eganwuamɛcɛkpatɔ ɖe de ɖo acɛ yi a gbe nɔ eyi jumɛtɔ ɖe be yi da gbe nyi yewo jumɛvi; nɛnɛke de ɖo acɛ yi a gbe ni be yi ŋu gbe sɔ eju bu a trɔ eju hɔn mɛ vi.
91
-
92
-
93
-
94
- Akpa 16
95
-
96
-
97
- Le asuɖeɖe alo nyɔnuɖeɖe gamɛ ɔ, ɖekajɛ ko cugbejɛ ciwo yi nyi akɔbunɔwo, ejubujubumɛtɔwo alo sɛnsɛn ebuebu mɛ tɔ wo ɔ, wo sɛnŋ ɖe wo nɔnɔ wo, yi a sɔ egbe ɖo eju a gbaku. Acɛ ɖeka nmɛ yi wo ɖo le enushyanumɛ so ɖeɖe hwenu kaka va sɔ yi wo ɖekiwo gbegbe hwenu.
98
-
99
-
100
- Amɛ ciwo yi jiji a ɖe wo nɔnɔwo ɔ, wo vi ɖo a na egbeta ɖekaŋumɛ gbɔhwe eju a nya be wo ɖe wo nɔnɔwo nyao.
101
-
102
-
103
- Wõ jitɔwo yi nyi ŋuklɛn alo esha ci yi a le nkɔ nɔ wo: nɛnɛke yi wo ɖo a nyi kuku le eta nɔ wo nɛ.
104
-
105
-
106
-
107
- Akpa 17
108
-
109
-
110
- Amɛ ɖeka kpaŋ yɔ a, alo e le egbɛbɔbɔmɛ yɔ ɔ, e ɖo acɛ do eyi ntɔ nuji.
111
-
112
-
113
- Acɛ ɖe kpokpwi de ɖo a xɔ amɛŋutɔnu leshi ko akpasɛnsɛn.
114
-
115
-
116
-
117
- Akpa 18
118
- Amɛɖe kpokpwi ɖo acɛ a vo le enu ci yi druii le eyi tamɛ, ejimɛ ko sɛ̀nsɛ̀n kpaxwe; e sɛnŋu gbé ɖɔli sɛ̀nsɛ̀n kodo eyi susu lɔ wo, alo a ɖe wo to nɔ eju a jeshi; e sɛnnu like nɔ sɛnsɛn ko susu lɔwo a dɔn amɛwo bɔ do eyi ɖeki ŋu sɔ to nukɔyiyi le enukplankplan enuwawa, kodo sɛnsɛn alo sɛnsɛnwanawo pleŋu ŋu.
119
-
120
- Akpa 19
121
- Agbetɔ ɖekpokpwi ɖo acɛ a vo le eyi susu alo eyi tamɛbubumɛ; e ɖo acɛ a vo a nu enyɔ ci yi le susumɛ ni nɔ eju a se; e ɖo acɛ a ji gɔnmɛ nɔ enuwo ko enyɔwo, a to emɔwo keŋukeŋu ji a drá wo nɔ xìxè kòŋunɛ alo ejuwo kpu a se; enuɖe kpokpwi ɖe ɖo a doŋuklɛn alo vɔnvɔn ni.
122
-
123
- Akpa 20
124
-
125
-
126
- Agbetɔ ɖekpokpwi ɖo acɛ a vo le bɔbɔwawa kodo egbɛ ci yi gbe ahwawawanyɔwo gbɔ.
127
-
128
-
129
- Wo de ɖo a sɔ eganwuamɛ a sɔ lɔn amɛ do ehabɔbɔɖemɛ.
130
-
131
-
132
-
133
- Akpa 21
134
-
135
-
136
- Amɛɖe kpokpwi ɖo a sɔ eyi fɔ cute a kpankɔn le eyi ju ŋukɔyiyi wanawo mɛ, alo a nagbe nɔ amɛbu a wɛ.
137
-
138
-
139
- Sɔ to edɔwa gɔmɛ ɔ, amɛwo pleŋ ɖo a kpɔ texwe gbeswɛgbeswɛ.
140
-
141
-
142
- Ejukɔnwo drodro ɔ, eyi a nyi esha le ŋukɔ nɔ ejuwomɛcɛkpakpa. Eyi ji yi wo ɖo a zɔn nɔ nɔ akɔdadawo do jɔjwɛ ji gamɛgamɛ.
143
-
144
-
145
-
146
- Akpa 22
147
- Ameɖekpokpwi le egbɛmɛ ɖo a vo faa a kpɔ nyɔna sɔso alɔdowomɛ, alɔdo hɔnwo a na yi a kpɔ vivivi le acɛ ciyi kan dɔkunmɔwo, agbetɔ eŋunuyanya ciwo de ɖo a hwedo amɛ, yi a na ŋukɔyiyi nɔ amɛnyinyi le hlɔn hlɔn eju ɖekaɖeka ko wowoxlɔwawamɛ. Nɛnɛhamɛ hlɔnhlɔn ko exlɔwawa kan dɔkun eju ɖekaɖekatɔ.
148
-
149
- Akpa 23
150
-
151
-
152
- Amɛɖe kpokpwi ɖo a wa edɔ ci yi je kodi le jumɛ, yi a kpɔ nyɔna ciwo yi le edɔ lɔ wawamɛ.
153
-
154
-
155
- Evototo ɖekpokpwi de ɖo a nɔ ehocucumɛ nɔ edɔ ɖekamuwatɔwo.
156
-
157
-
158
- Edɔfɛncu ɔ, e ɖo a sun edɔwatɔ ko eyi xomuwo, vɔ nɔ da sunɔ, wana bu ɖewo ɖo a le e jumɛ a sɔ na wo vovo.
159
-
160
-
161
- Edɔwatɔ ɖekpokpwi ɖegbe a ɖo edɔwatɔwobɔbɔ ci yi drwi mɛ a sɛn ŋu a gbe nɔ amɛtafu.
162
-
163
-
164
-
165
- Akpa 24
166
- Edɔwato ɖekpokpwi ɖo a ɖó gbɔngbɔn hwenu a sɔ vo, edɔwagamɛwo ɖo a nyi dredremɛ. Le exwekpegbɔnjwiin eyi tɔwo mɛ ɔ, wo ɖo a cu nɔ efɛn ni.
167
-
168
- Akpa 25
169
-
170
-
171
- Amɛɖe kpokpwi ɖo a ɖo enu ci yi a sɔ kpɔ eyi ko eyi xomuwoji sɔto lanmɛsɛn, enuɖuɖu, acɔɖɔɖɔ, xɔmɛnɔnɔ, dotoxweyiyi ko alɔdoamɛjudɔwaxu ciwo a na yi wo a vo; wo ɖo a nɔ godu ni le edɔmakpɔwa gamɛ, edɔlehwenu, le ekpoxɔmɛ, nyɔxomɛ, nɛnɛke le enuwanu ciwo yi de so eyiŋutɔ drodro ŋu wo hwenu.
172
-
173
-
174
- Alɔdu ɖe ɖo a li nɔ evijitɔwo ko wo vi. Evi ci yi asu ko ashi ji ji ko ci yi wo ji le gbanji wo ɔ, wo sɔ enu le ejumɛ, yi evototo ɖe de ɖo a nɔ wo mɛ.
175
-
176
-
177
-
178
- Akpa 26
179
-
180
-
181
- Amɛɖe kpokpwi ɖo a yi sukulu a xɔ enunyanya gbaligbali, e glo ka ka can ɔ, a xɔ enunyanya gɔnmɛtɔ dandandan. Alɔnudɔ kplanxu sukulu wo ɖo a ni nɔ amɛ kpu. Sukuluganwo ɔ, wo ɖo a hun wo nɔ amɛ ciwo ŋununyanya je àbà hɔn mɛ nɔ.
182
-
183
-
184
- Sukulu ɖo a na wo a nyaŋunu sɔ to agbetɔbubu gomɛ. E ɖo a na yi wo a nya be enusɔkeamɛ, exlɔwawa le ejuwo glamɛ akɔwo alo sɛnsɛn wo gblamɛ kodo ejuwokplekplegbɛ nuwanawo ci wo a na yi vovo a nɔ gbɛmɛ, enu hɔnwo ɔ, enu vevi yi wo nyi.
185
-
186
-
187
- Kplankplan ciha ŋumɛ yi ɖeviwo a xɔ ɔ, e ɖo a nyi wo jitɔwo nyɔ.
188
-
189
-
190
-
191
- Akpa 27
192
-
193
-
194
- Agbetɔɖekpokpwi ɖo a vo a wa emumumunuwo kodo eyitɔwo, akpɔ jìjɔ̀le aɖaŋuɖoɖodɔwo gbɔ, keŋu a nɔ waxu nɔ ŋukɔyiyi sɔto enudwi kuku gomɛ kodo wanywi ciwo yi a to le mɛ.
195
-
196
-
197
- Amɛɖekpokpwi ci yi nyi edɔɖewatɔ ɖogbe a hwlɛn wananywi ciwo yi to le eyi nudwikuku gomɛ, eyi ɖaŋuɖoɖowema ko eyi ɖaŋu gomɛ.
198
-
199
-
200
-
201
- Akpa 28
202
- Ameɖekpokpwi ɖogbe a byɔ be hannyahannya ŋugbe nɔ ejumɛ, nɔ wo a zɔn do acɛ kodo vovokpɔkpɔ ciwo yi zé le gbefanɖeɖe cɛmɛ, sɔso agbetɔnɔnɔmɛ gbe sɔso ejukɔnwonɔnɔmɛ.
203
-
204
- Akpa 29
205
-
206
-
207
- Amɛɖekpokpwi ɖo a wa edɔ nɔ eyiju cimɛ yi eyi nɔnɔmɛ alo eyigbetɔnyinyimɛ a to le, le vovokpɔkpɔ kodo ŋukɔyiyi adodwi gomɛ.
208
-
209
-
210
- Le eyicɛ kodo eyivovokpɔkpɔzanzanmɛ ɔ, ese ɖowo yi a gbe enyɔ nɔ amɛ nɔ wo a sɔ jeshi amɛbucɛwo kodo eyi vovokpɔkpɔwo gbɔhwe a sɔ kpɔ emɔ a dra enu do le wana gomɛ, le hannyahannya ma do dó acɛkpakpamɛ kodo vovo gbaja le eju ci yi ya nɔ eyiɖekishi.
211
-
212
-
213
- Tretregbeɖi, wo de ɖo egbe a zɔn acɛ cɛwo kodo vovokpɔkpɔ cɛwo to amɛbuɖewo ciwo de nyi afɔɖoxuwo nɔ ƉEKAWAWAGBƐ EJUKƆNWOTƆ.
214
-
215
-
216
-
217
- Akpa 30
218
- Ejuɖekpokpwi, ehabɔbɔɖekpokpwi, amɛɖekpokpwi de ɖo egbe a sɔ Egbe fanɖeɖe cɛ a sɔ wa enubaɖaɖe alo a sɔ wa kanlindɔɖe shigbe a sɔ gbe be agbetɔwo da zan acɛ ko vovokpɔkpɔ ciwo yi ze le wemacɛmɛ.
219
-
@@ -1,221 +0,0 @@
1
- Universal Declaration of Human Rights - Akan (Akuapem)
2
- © 1996 – 2009 The Office of the High Commissioner for Human Rights
3
- This plain text version prepared by the “UDHR in Unicode”
4
- project, http://www.unicode.org/udhr.
5
- ---
6
-
7
- AMANSAN MPAEMUKA A ƐFA ONIPA BIARA KYƐFA HO
8
- NHYƐNMU
9
- Esiane sɛ nidi ne biakoyɛ ne hokwan a adesamma abusua no wɔ no ne ahofadi, atɛntrenee ne asomdwoe a ewɔ wiase no nhyɛase,
10
- Esiane sɛ obu a wommu ne animtiaa a wɔde bu onipa biara Kyɛfa no akowie atirimɔdenne ahorow mu no apusuw wiase no ahonim, ne ɔhwɛ a yɛhwɛ kwan sɛ wiase bi reba a adesamma benya ahofadi wɔ ɔkasa ne gyidi ho, na wɔabɔ dawuru sɛ osuro ne ohia jo ahofadi ne ɔmanfo botae,
11
- Esiane sɛ nea ɛbɛyɛ na ɔmanfo remfa atuatew kwan so sɛ nea etwa to de atu atirimɔden ne nhyɛso agu, nti, ɛsɛ sɛ yɛde mmara sodi bɔ onipa biara kyɛfa ho ban,
12
- Esiane sɛ ɛho hia sɛ yɛbɛma ayɔnkofa abɛda aman horow ntam,
13
- Esiane sɛ nnipa a wɔwɔ Amanaman Nkabom no Mmara no mu no agye sɛ wogye onipa biara kyɛfa tom, na wogye tom sɛ onipa desani biara nya ne kyɛfa, nidi ne ɔsom a wɔsom bo; afei wogye mmarima ne mmea Kyɛfa tom, na wɔbɔ mmɔden sɛ wɔbɛma ɔmanfo atu mpɔn wɔ asetena pa mu wɔ ahofadi bebree mu,
14
- Esiane sɛ Kuw Mma ahyɛ bɔ sɛ wɔne Amanaman Nkabom mo bɛyɛ biako de ama aman nyinaa anya obu ama onipa biara kyɛfa ne ahofadi ahorow no
15
- Esiane sɛ Kyɛfa ne ahofadi ahorow ho hia sen biara na ama bɔhyɛ yi aba mu koraa nti,
16
- Ɛnde, Afei,
17
- Kuw Kɛse No
18
- Pae mu ka
19
- Amansan Mpaemuka a ɛfa Onipa Biara Kyɛfa ho no
20
- Sɛ mmɔdenbɔ gyinapɛn ma nkurɔfɔ ne aman nyinaa, a yɛn botae ne sɛ nnipa nkorɛnkorɛ ne aman nyinaa bɛkae saa Mpaemuka yi bere nyinaa, na wɔnam ɔkyerɛkyerɛ ne nhomasua so akyerɛ obu ama saa kyɛfa ne ahofadi ahorow yi, na wɔde nkakrankakra ama nnipa a wɔwɔ wɔn a wɔwɔ amannɔne ate ase, agye atom, adi so pɛpɛɛpɛ wɔ nnipa a wɔwɔ Kuw Mma no ankasa man mu, ne ɔmanfo a wɔtete wɔn nsasesin mu.
21
-
22
- Ahyɛde 1
23
- Wɔawo adesamma nyinaa sɛ nnipa a wɔwɔ ahofadi. Wɔn nyinaa wɔ nidi ne kyɛfa koro. Wɔwɔ adwene ne ahonim, na ɛsɛ sɛ wobu wɔn ho wɔn ho sɛ anuanom.
24
-
25
- Ahyɛde 2
26
- Ɛsɛ sɛ obiara nya kyɛfa ne ahofadi ahorow a wɔaka ho asɛm wɔ Mpaemuka yi mu no a nnipa animhwɛ anaa nyiyim nni mu, te sɛ ebia abusua a ofi mu, ahosu, sɛ ɔyɛ ɔbea anaa ɔbarima, sɛ ɔka kasa bi anaa ɔwɔ kuw bi mu, sɛ ɔwɔ ahode, sɛ wɔwoo no ɔkwan bi so no mfa ho koraa.
27
- Bio, wɔrenyɛ nyiyim biara esiane obi amanyɔ anaa ɔman anaa asase a obi fi so no nti. Ɛmfa ho hwee sɛ ɔman no de ne ho anaasɛ ɛbata ɔman foforo bi ho, anaa nso enni n; ankasa ho so, anaasɛ Ɔman foforo bi na edi wɔn so.
28
-
29
- Ahyɛde 3
30
- Obiara wɔ nkwa, ahofadi ne ne nipaban ho ahobanbɔ.
31
-
32
- Ahyɛde 4
33
- Wɔremfa obiara nkɔ nkoasom anaa nkoayɛ mu. Wɔabara nkoasom ne nkoatɔ ne nea ɛtete saa nyinaa.
34
-
35
- Ahyɛde 5
36
- Ɛnsɛ sɛ wɔde aninyanne, atirimɔden, ne nea ɛmfata sɛ wɔde yɛ nnipa anaa ayayade biara twe obiara aso.
37
-
38
- Ahyɛde 6
39
- Mmara mu no, onipa biara wɔ ho kwan sɛ wogye no tom sɛ onipa.
40
-
41
- Ahyɛde 7
42
- Nnipa nyinaa yɛ pɛ wɔ mmara anim, na ɛsɛ sɛ wɔnam mmara so bɔ obiara ho ban a nyiyim biara nni mu. Obiara wɔ banbɔ koro no ara a esiw nyiyim a ɛsɛe Mpaemuka kwan no kyɛfa no bi.
43
-
44
- Ahyɛde 8
45
- Obiara wɔ nea ne man asɛnnii mmara ahyehyɛ ato hɔ a wɔyɛ de pata nea obi afom no no hokwan anaa kyɛfa.
46
-
47
- Ahyɛde 9
48
- Wɔrenkyere obi, mfa no nto afiase anaa wɔrempam no mfi ne man mu ɔkwa are kwa.
49
-
50
- Ahyɛde 10
51
- Obiara wɔ hokwan sɛ asɛnnifo a wonni obiara afa a wɔnyɛ nyiyim di n'asɛm wɔ peteem sɛnea wɔyɛ onipa biara, de kyerɛ ne kyɛfa ne n'asɛde ahorow wɔ mmarato bi a wɔde tia no ho.
52
-
53
- Ahyɛde 11
54
-
55
-
56
- Asɛm a obi di na odi mu fɔ ma wɔtwe n'aso no wɔremfa nto onipa biara so gye sɛ wɔnam mmara so adi onii no asɛm wɔ n'akyigyinafo anim abu no fɔ ansa.
57
-
58
-
59
- Sɛ obi yɛ bɔne bi na akyiri yi wohu sɛ anka ɛsɛ sɛ wɔtwe n'aso, nanso bere a onii yo yɛɛ saa bɔne no, na ne man anaa ne man ne aman foforo bi mmɔɔ mu nyɛɛ mmara bi a etia bɔne no a, ɛnde ɛnsɛ sɛ wɔtwe ɔdebɔneyɛfo no aso. Saa ara nso na wɔreemfa asotwe a emu yɛ duru mma bɔne bi nsen nea ɛwɔ hɔ bere a wɔyɛɛ saa bɔne no.
60
-
61
-
62
-
63
- Ahyɛde 12
64
- Wɔremfa nea mmara nnim biara so nhiahia obiara ho wɔ ne kokoamsɛm, n'abusua, ne fi ne ne mfɛfo ntam asɛm bi ho. Saa ara na wɔrentiatia ne nidi ne n'anuonyam so. Obiara wɔ banbɔde yi kyɛfa a mmara taa akyi.
65
-
66
- Ahyɛde 13
67
-
68
-
69
- Obiara wɔ kyɛfa anaa hokwan sɛ okyinkyin anaa ɔtena baabiara wɔ nea ne man ahye ano kɔka.
70
-
71
-
72
- Obiara wɔ ne kyɛfa anaa hokwan sɛ ofi ɔman biara mu, a n'ankasa de ka ho, na ɔsan kɔ ne man mu bio.
73
-
74
-
75
-
76
- Ahyɛde 14
77
-
78
-
79
- Obiara wɔ kyɛfa anaa hokwan sɛ esiane amanyɛsɛm ho ɔtaa bi nti ɔkɔ ɔman foforo bi mu kɔpɛ guankɔbea.
80
-
81
-
82
- Saa Kyɛfa anaa hokwan yi yera bere a guankɔ no nnyina amanyɛsɛm mu amanenya anaa Amanaman Nkabom gyinae so.
83
-
84
-
85
-
86
- Ahyɛde 15
87
-
88
-
89
- Obiara wɔ kyɛfa anaa hokwan sɛ ɔyɛ ɔmanba wɔ baabiara.
90
-
91
-
92
- Wɔremfa biribi a ɛnnam mmara so nsiw obiara manbayɛ ho kwan. Sɛ obi pɛ sɛ ɔsakra ne manbayɛ fi baabiara nso a, wɔrensiw no kwan.
93
-
94
-
95
-
96
- Ahyɛde 16
97
-
98
-
99
- Sɛ mmarima anaa mmea bi du wɔn mpanyin afe so, na wɔn abusua, wɔn man anaa wɔn asɔre mu nhyehyɛe nsiw wɔn mu ni kwan a, ɛnde wɔwɔ kyɛfa anaa hokwan sɛ wɔware kyekye abusua. Wɔn nyinaa wɔ aware mu kyɛfa pɛ wɔ wɔn aware ne wɔn awaregu berem.
100
-
101
-
102
- Okunu ne ɔyere nko ara na ɛsɛ sɛ wɔpene so ka wɔn aware bom sɛ awarefo.
103
-
104
-
105
- Okunu ne ɔyere ne mma abusuabɔ no ne kuwyɛ abɔse fekuw biara mu, ɛsɛ sɛ fekuw anaa ɔman no bɔ saa abusuakuw yi ho ban.
106
-
107
-
108
-
109
- Ahyɛde 17
110
-
111
-
112
- Obiara wɔ ho kwan sɛ ɔno nko ara pɛ ahonyade anaasɛ ɔne afoforò pɛ bi.
113
-
114
-
115
- Wɔremfa nea eenyina mmara so nnye obi ahonyade mfi ne nsam.
116
-
117
-
118
-
119
- Ahyɛde 18
120
- Obiara wɔ adwenem nsusuwii, ahonim ne nyamesom biara a ɔpɛ ho kyɛfa anaa ɛho kwan. Saa kyɛfa anaa hokwan yi ma obi de ne ho sɛ ɔbɛsakra ne nyamesom anaa ne gyidi, ɛma obiara de ne ho sɛ ɔhwehwɛ ankorankoro anaa ɔdodow nyamesom, anaa ɔne afoforo bom som wɔ peteem anaa kokoam, nam so yi ne nyamesom anaa gyidi adi wɔ kyerɛkyɛrɛ, nneyɛe ne ɔsom mu.
121
-
122
- Ahyɛde 19
123
- Obiara wɔ ne kyɛfa anaa hokwan sɛ ɔka n'adwene ne nsusuwii. Saa kyɛfa yi ma obiara kura ne nsusuwii mu a obiara nnye no asabawmu. Ɔwɔ hokwan sɛ ɔhwehwɛ anaa otie adesuade ne nsusuwii biara, na ɔno nso nam ɔkwan biara so ma afoforo te a aman ahye nsiw eyi ho kwan.
124
-
125
- Ahyɛde 20
126
-
127
-
128
- Obiara wɔ hokwan sɛ ɔkɔ asomdwoe nhyiam ase anaa ɔdɔm fekuw biara.
129
-
130
-
131
- Ɛnsɛ sɛ wɔhyɛ obiara sɛ ɔnkɔdɔm fekuw bi.
132
-
133
-
134
-
135
- Ahyɛde 21
136
-
137
-
138
- Obiara wɔ hokwan sɛ onya kyɛfa wɔ ne man mu Aban mu, sɛ ɛyɛ tee anaa ɛnam ananmusifo so.
139
-
140
-
141
- Obiara wɔ kyɛfa koro wɔ ne man nu ɔsom adwuma ho.
142
-
143
-
144
- Ɔmanfo no pɛ na ɛbɛyɛ Aban no nnyinaso. Wɔnam abatow a wɔnam so paw nnipa a ɛyɛ kokoam ɔdodow adeyɛ a wɔahyehyɛ ne bere ato hɔ so na ɛbɛda ɔpɛ yi adi.
145
-
146
-
147
-
148
- Ahyɛde 22
149
- Onipa biara, sɛ ɔyɛ fekuw muni yi, wɔ ne kyɛfa wɔ akyigyina a ɔman no anaa ɔman no ne aman afoforo abom apere anya no ho sɛnea ɔman no nhyehyɛe ne sikasɛm te. Onipa biara wɔ sikasɛm, ɔmanbayɛ ne amammerɛ ho kyɛfa a ɛho hia ma ne nidi ne ne nipasu.
150
-
151
- Ahyɛde 23
152
-
153
-
154
- Obiara wɔ adwumayɛ ho kyɛfa, ɔde ne ho sɛ ɔpaw adwuma a ɔpɛ sɛ ɔyɛ, ɔwɔ adwumayɛ mu nhyehyɛe pa ne emu banbɔ no ho kyɛfa.
155
-
156
-
157
- Obiara wɔ adwumayɛ ne ɛso akatua a wɔde ma no ho kyɛfa a nyiyim biara nni mu.
158
-
159
-
160
- Obiara a ɔyɛ adwuma no wɔ ne kyɛfa a ɛsɛ sɛ onya wɔ akatua a ɛfata a ɛbɛma ɔne n'abusuafo anya atenaye a ɛfata onipa nidi ho. Sɛ ehia nso a, ɛsɛ wɔde fekuwbɔ mu akyigyina ka ho.
161
-
162
-
163
- Ɛyɛ obiara kyɛfa sɛ ɔhyɛ adwumayɛfo fekuw ase anasɛ nso ɔdɔm bi, na ɔnam so bɔ ne yiyedi ho ban.
164
-
165
-
166
-
167
- Ahyɛde 24
168
- Obiara wɔ ɔhome ne bɔnnɔdi bere ho kyɛfa. Nnɔnhwerew a wɔahyehyɛ sɛ wɔde yɛ adwuma a ɛmmoro so ne adwuma mu akwamma bere a wotua odwumayeni no ka nso ka ho.
169
-
170
- Ahyɛde 25
171
-
172
-
173
- Obiara wɔ ne kyɛfa anaa hokwan sɛ ɔne n'abusuafo nya asetena yi mu yiyedi a ɛma ɔne n'abusuafo nya ahoɔden ne asetena pa. Aduan, adurade, afi, ayaresa ne fekuw mu ɔsom adwuma nso ka ho. Saa ara nso na ɛyɛ obiara kyɛfa sɛ onya akyigyina a wɔde ma obi a onni adwuma bi yɛ anaa ɔyare anaa odi kuna anaa wabɔ akora anaa aberewa anaa asetena mu ahyiakwa mma n'ani nwie gye wɔ asetena mu ho.
174
-
175
-
176
- Ɛsɛ sɛ wɔde ɔhwɛ pa hwɛ ɔbaatan ne ɔba biara. Ɛmfa ho hwee sɛ mmofra bi yɛ awarefo mma anaa mpenafo mma. Ɛsɛ sɛ wɔn nyinaa nya wɔn kyɛfa wɔ asetena mu banbɔ ho.
177
-
178
-
179
-
180
- Ahyɛde 26
181
-
182
-
183
- Obiara wɔ ho kwan sɛ osua ade. Anyɛ yiye koraa no, ɛsɛ sɛ obiara nya sukuukɔ anaa adesua kwa wɔ ne mmofraase wɔ nneɛma nketenkete bi ho. Ɛsɛ sɛ wɔde ɔhyɛ to ho ma obiara nya mmofraase adesua. Mfiridwuma ho adesua ne dwumadi ahorow no sua anaa sukuupɔn mu adesua ho de, obiara benya ne kyɛfa sɛnea n'adwene ne ne mmɔdenbɔ kyerɛ.
184
-
185
-
186
- Ɛsɛ sɛ adesua nyinaa botae yɛ nea ɛhwehwɛ nkɔso ma onipadua ne obu mu denhyɛ ma adesamma kyɛfa a ɛfa nnipa ahofadi horow no ho. Eyi bɛma ntease, denyɛ ne ayɔnkofa aba aman, mmusua anaa asɔre horow nyinaa ntam. Ɛbɛhyɛ Amanaman Nkabom no den ama asomdwoe aba wiase.
187
-
188
-
189
- Awofo wɔ kyɛfa anaa hokwan a ɛso sɛ wɔbɛpaw nhomasua ko a wɔpɛ ama wɔn mma.
190
-
191
-
192
-
193
- Ahyɛde 27
194
-
195
-
196
- Obiara wɔ ne kyɛfa anaa hokwan sɛ ɔde ne ho fra kwasafo amammerɛ mu. Ɔwɔ ne kyɛfa anaa hokwan wɔ mfaso a efi nyansasua ne abɔdemuhwehwɛ mu ba no mu.
197
-
198
-
199
- Obiara wɔ nnepa a efi abɔdemuhwehwɛ, nhomasua anaa nsaanodwuma adeyɛ bi a ɔde ne nsusuwii ama aba no mu kyɛfa.
200
-
201
-
202
-
203
- Ahyɛde 28
204
- Obiara wɔ ho kwan sɛ onya fekuw anaa amanaman nhyehyɛe a ekura kyɛfa ne ahofadi horow a wɔabobɔ din wɔ Mpaemuka yi mu no mu.
205
-
206
- Ahyɛde 29
207
-
208
-
209
- Obiara wɔ ne kwasafo asɛde a ɛno mu na sɛ ɔyɛ a, ɔnam so ma onyin a ne nipadua nyin no wie pɛyɛ.
210
-
211
-
212
- Ansa na obiara benya ne kyɛfa ne ahofadi no, gye sɛ ɔno nso ayɛ nea mmara hwehwɛ wɔ ne ho sɛ ɔyɛ ma afoforo ma wɔn nso nya wɔn kyɛfa ne ahofadi. ɛsɛ sɛ onii no bɔ ɔbra pa, na ɔkyerɛ obu ma guasodeyɔ ne ɔdodow amammu mu yiyedi.
213
-
214
-
215
- Ɛnsɛ sɛ saa kyɛfa anaa ho kwan ahorow yi yɛ nea ɛne Amanaman Nkabom no atitimpɔw ne gyinapɛn bɔ abira.
216
-
217
-
218
-
219
- Ahyɛde 30
220
- Ɛnse sɛ onipa biara kyerɛ nsɛm a ɛwɔ Mpaemuka yi mu no ase sɛ ɛyɛ ade bi a ɛma Ɔman, fekuw anaa onipa bi kyɛfa anaa tumi, nam so sɛe kyɛfa ne ahofadi horow a wɔabobɔ din wɔ nhoma yi mu no.
221
-
@@ -1,220 +0,0 @@
1
- Universal Declaration of Human Rights - Akan (Asante)
2
- © 1996 – 2009 The Office of the High Commissioner for Human Rights
3
- This plain text version prepared by the “UDHR in Unicode”
4
- project, http://www.unicode.org/udhr.
5
- ---
6
-
7
- ADASAMMA YIEDIE HO ANODISƐM
8
- NNIANIMU
9
- Ɛsiane sɛ adasamma ahunu sɛ, yɛsusu onipa, bu no, di no ni a, ɛbɛma ahofadie, atɛntenenee ne asomdwoeɛ ase atim wɔ wiase yi mu nti,
10
- Ɛsiane sɛ atuateɛ ne obuo a wɔammu adasamma yiedie yi de anitan ne atirimuɔden baeɛ, na abɛhwanyane nnipa ahonim de asetena foforɔ aba, ama nnipa ani aba wɔn ho so sɛ wɔwɔ ho kwan sɛ wɔka wɔn adwene a ehu biara nni mu, na wɔwɔ ho kwan sɛ wɔyɔ adwuma na ɛnhia wɔn, na ɛsiane sɛ wɔapae mu aka ato dwa sɛ yei ne nnipa anidasoɔ titre nti,
11
- Ɛsiane sɛ, ɛnsɛ sɛ ɛba no sɛ obi de ahomteɛ bɛyɛ nneyɛɛ bi a ɛyɛ nneyɛɛ a ɛtwa toɔ koraa, a onii bɛtumi afa so de ako atia anitan ne ahupoo, berɛ a mmara bɔ adasamma yiedie anodisɛm ho ban nti,
12
- Ɛsiane sɛ ɛho hia sɛ nnamfofa ba aman ahodoɔ ntam nti,
13
- Ɛsiane sɛ Amanaman Nkabom Kuo mu nnipa asi wɔn gyidie so dua wɔ Amammuo Nnyinasoɔ no mu, se onipa anim nyam ne boɔ a ɔsom no nye adewa na ɔbarima ne ɔbaa nyinaa yɛ pɛ, na wɔawe ahinam so, sɛ wɔbɛma asetena mu ayɛ yiɛ, na nnipa atumi atena ase sɛ anuanom wɔ ahogono mu nti,
14
- Ɛsiane sɛ aman hodoɔ a wɔfra Amanaman Kuo no mu ate wɔ ho ase ahyɛ bɔ sɛ wɔne Amanaman Nkabom Kuo de anokorɔ bɛhwɛ ama obiara adi anodisɛm no ni, ama obiara anya n'ahofadie ne ahotɔ sɛdeɛ ɛfata no nti,
15
- Ɛsiane sɛ ntease pa a yɛbɛnya no wɔ anodisɛm a ɛfa onipa yiedie ne n'ahofadie ho bɛma yɛn bɔhyɛ yi adi mu nti,
16
- ekuo no badwa kɛseɛ no
17
- pae mu ka sɛ:
18
- Ani da kwan sɛ:
19
- Saa adasamma Yiedie Ho Anodisɛm a wɔada no adie yi bɛyɛ susudua titire baako pɛ a, ɛwɔ hɔ ma nnipa ne amanaman nyinaa, na Ɔkɔntɛkorɔ anaa fekuo ahodoɔ nyinaa bɛma adi wɔn tirim dɛm, abɔ no dawuro akyerɛkyerɛ aseɛ yie pa ara, agye ato mu, adi so, na wɔde afa wɔn ankasa aman ne aman foforɔ dwumadie nhyehyɛɛ ahodɔ so ama ahyeta aman a wɔdɔm Amanaman Nkabom Kuo ne aman biara a ɛhyɛ n'ase mu.
20
-
21
- Ahyɛdeɛ 1.
22
- Nnipa nyinaa yɛ pɛ. Na wɔde adwene ne nyansa na abɔ obiara. Ɛno nti, ɛsɛ sɛ obiara dɔ ne yɔnko, bu ne yɔnko, di ne yɔnko ni.
23
-
24
- Ahyɛdeɛ 2.
25
- Yiedie ho anodisɛm mu asɛm yi wɔ hɔ ma obiara a nyiyimu biara nni mu. Ɛmfa ho sɛ obi yɛ tuntum anaa fufuo, ɔbaa anaa ɔbarima. Kasa a obi ka, asɔre a obi kɔ, amanyɔkuo ko a obi dɔm, deɛ obi fire, adwapadeɛ a ɔwɔ, n'awosuom ne deɛ ɛkeka ho nsi obiara kwan wɔ saa nhyehyɛɛ yi ho.
26
- Deɛ ɛka ho ne sɛ, ɛnsɛ sɛ yɛto ɔman biara a obi firi mu ho, sɛ ɔman ko no di ne ho so anaa ɛhyɛ ɔman foforɔ bi ase.
27
-
28
- Ahyɛdeɛ 3.
29
- Obiara wɔ ho kwan sɛ ɔtena ase asomdwoeɛ ne ahofadie mu a bɔne biara nka ne nipadua no.
30
-
31
- Ahyɛdeɛ 4.
32
- Ɛnsɛ sɛ obiara di obi nya. Nkoatɔ ne nkoatɔn yɛ dwadie bi a ɛsɛ sɛ wɔtɔre aseɛ korakora.
33
-
34
- Ahyɛdeɛ 5.
35
- Ɛnsɛ sɛ obi fa ɛkwan bi so hyɛ onipa dasani biara aniɛyaadeɛ. Anaa ɔfa atirimuɔden kwan so twa obi asuo, gu n'anim aseɛ.
36
-
37
- Ahyɛdeɛ 6.
38
- Sɛ obiara kɔpue mmara anim wɔ baabiara a, ɛsɛ sɛ wɔgye no to mu sɛ onipa.
39
-
40
- Ahyɛdeɛ 7.
41
- Nnipa nyinaa yɛ pɛ wɔ mmara anim. Mmara bɔ nnipa nyinaa ho ban pɛ a nyiyimu biara nni mu. Mmara mu deɛ, yɛnhwɛ obiara anim.
42
-
43
- Ahyɛdeɛ 8.
44
- Sɛ obi bu mmara yi bi so tia ɔfoforɔ a, ɔwɔ ho kwan sɛ ɔde no fa mmara kwan so ne no di sɛdeɛ mmara seɛ.
45
-
46
- Ahyɛdeɛ 9.
47
- Ɛnsɛ sɛ wɔkyere obiara kyehunu. Ɛnsɛ sɛ wɔkyere obiara sie anaa wɔtwa obi asuo kwa.
48
-
49
- Ahyɛdeɛ 10.
50
- Sɛ wɔbɔ obi kwaadu wɔ biribi ho na wɔde onii kɔ asɛnniiɛ a, ɛsɛ sɛ wɔn a wɔbɛdi asɛm no bu atɛntenenee, berɛ a wɔnkyea wɔn aso. Ɛsɛ sɛ asɛnnifoɔ no yɛ nnipa a wɔn ho nni asɛm no mu koraa.
51
-
52
- Ahyɛdeɛ 11.
53
-
54
-
55
- Sɛ wɔde so to obi so, nam so kye no, na wɔntumi mfeefee asɛm no mu, nhunuu nokorɛ a ɛwɔ mu a, yɛfa no sɛ onii no nyɛɛ saa bɔne no, gye sɛ wɔnam mmara kwan so, kɔ asɛm no mu, hunu sɛ ɔdi fɔ. Sɛ wɔde no kɔ asɛnniiɛ mpo koraa a, ɔwɔ ho kwan sɛ ɔhwehwɛ mmoa biara a ɔbɛtumi anya de atete ne ho akyiri kwan.
56
-
57
-
58
- Obiara nni ho kwan sɛ ɔgyina amammara anaa amanaman mmara so de asotwe a ɛmfata ma obi wɔ bɔne bi a onii yɛe berɛ a na saa mmara no nni hɔ ho. Na sɛ ɛkɔba no sɛ na asotwe bi wɔ hɔ ansa na asotwe foforɔ a emu yɛ den sene dada no reba a, ɛsɛ sɛ asotwe a onii yɛɛ saa bɔne no na ɛwo hɔ dada no ara na wɔde twe no.
59
-
60
-
61
-
62
- Ahyɛdeɛ 12.
63
- Ɛnsɛ sɛ obi fa ɛkwammɔne so de ne ho hyehyɛ obi kɔkoamsɛm, n'afisɛm anaa n'abusuasɛm mu. Ɛnsɛ sɛ obi gu obi din ho fi. Mmmara bɔ onipa biara ho ban sɛdeɛ ɛbɛyɛ a, biribiara ntumi nsi ne yiedie ho kwan.
64
-
65
- Ahyɛdeɛ 13.
66
-
67
-
68
- Obiara wɔ ho kwan sɛ ɔtumi kɔ baabiara, tumi tena baabiara wɔ ɔman biara mu.
69
-
70
-
71
- Obiara wɔ ho kwan sɛ ɔtumi tu firi ɔman biara mu a ne man ka ho, sane ba ne man mu bio.
72
-
73
-
74
-
75
- Ahyɛdeɛ 14.
76
-
77
-
78
- Sɛ obi manfoɔ reteetee no apɛ no atɔre n'ase a, ɛyɛ n'asɛdeɛ sɛ ɔdwane kɔ dwankɔbea bi wɔ ɔman foforɔ bi mu kɔbɔ ne ho adwaa wɔ hɔ.
79
-
80
-
81
- Sɛ obi yɛ bɔne a ɛmfa amanyɔ ho anaa ɛntia Amanaman Nkabom Kuo nhyɛhyɛɛ a, ɛnyɛ onii no asɛdeɛ sɛ saa mmara yi bɔ ne ho ban firi saa bɔne no ho.
82
-
83
-
84
-
85
- Ahyɛdeɛ 15.
86
-
87
-
88
- Ɛyɛ obiara asɛdeɛ sɛ ɔtumi kɔ oman foforɔ bi mu kɔdane hɔni.
89
-
90
-
91
- Obiara ntumi mmɔ ne tirim, mfa asisie kwan so nsakra obi nkyi. Sɛ obi pɛ sɛ ɔsakra ne nkyi nso a, ɛyɛ n'asɛdeɛ sɛ ɔsakra berɛ a akwansideɛ biara nni mu.
92
-
93
-
94
-
95
- Ahyɛdeɛ 16.
96
-
97
-
98
- Ɛyɛ mmarima ne mmaa a wɔanyinyini, aso awadeɛ asɛdeɛ, sɛ wɔware wowo mma, berɛ a wɔn nipasuo, wɔn nkyi ne wɔn nyamesom nsi wɔn kwan wɔ wɔn awadeɛ anaa awaregyaeɛ ho.
99
-
100
-
101
- Sɛ awareɛ no bɛsɔ a, gye sɛ awarefoɔ baanu no apene so, agye ato wɔn ho so sɛ wɔbɛware.
102
-
103
-
104
- Fidua a ɛyɛ agya, ɛna ne mma no nnyinasoɔ no yɛ abusuabɔ nnyinasoɔ mfitiaseɛ, na ɛyɛ fidua no asɛdeɛ sɛ ɔmanfoɔ bɔ wɔn ho ban.
105
-
106
-
107
-
108
- Ahyɛdeɛ 17.
109
-
110
-
111
- Ɛyɛ obiara asɛdeɛ sɛ ɔpɛ ɔno ara n'agyapadeɛ. Ɔtumi nso ne afoforɔ bom ne wɔn pɛ agyapadeɛ.
112
-
113
-
114
- Ɛnsɛ sɛ wɔde ahupoo anaa nneyɛɛ a ɛnnam mmara kwan soɔ gye obi agyapadeɛ firi ne nsam kwa.
115
-
116
-
117
-
118
- Ahyɛdeɛ 18.
119
- Ɛyɛ onipa biara asɛdeɛ sɛ ɔdi n'ankasa tirim, dwene n'adwene, kɔ asɔre biara a ɔpɛ. Saa tumi yi ma kwan ma obi tumi sesa n'asɔre ne ne gyidie wɔ badwam anaa kɔkoam a akwansideɛ biara mma mu, na ɛmfa ho nso sɛ wɔyɛ nnipa bebree anaa ɔyɛ ɔkɔntɛkorɔ.
120
-
121
- Ahyɛdeɛ 19.
122
- Ɛyɛ onipa biara asɛdeɛ sɛ ɔtumi ka n'adwene wɔ biribiri ho berɛ a akwansideɛ biara nni mu. Afei obiara nso tumi fo ɔkwan biara so bɔ biribi ho dawuro de kyerɛ n'adwene anaa ɔtumi hwehwɛ nya biribi ho adwene a ɛmfa ho sɛ ɔyɛ ɔman ba anaa ɔnana.
123
-
124
- Ahyɛdeɛ 20.
125
-
126
-
127
- Ɛyɛ obiara asɛdeɛ sɛ ɔdɔm asomdwoeɛ kuo bi. Ɛkwan nso da hɔ sɛ nnipa bi tumi bom hyia a ɛnyɛ bɔne so.
128
-
129
-
130
- Ɛnsɛ sɛ obiara hyɛ obiara ma ɔdɔm kuo bi a ɔmpɛ.
131
-
132
-
133
-
134
- Ahyɛdeɛ 21.
135
-
136
-
137
- Ɛyɛ onipa biara asɛdeɛ sɛ wɔrebu ne man anaa wɔreka mu asɛm a, ɔka bie. Onii no tumi kɔ mu tee anaa ɔtumi fa abatoɔ a emu da hɔ kwan so ka bi.
138
-
139
-
140
- Onipa biara wɔ ho kwan sɛ biribiara a ne man mu aban bɛyɔ no, ɔnya ne so ne deɛ pɛpɛɛpɛ.
141
-
142
-
143
- Deɛ ɔmanfoɔ pɛ na ɛsɛ sɛ wɔn aban yɔ. Wɔnam abatoɔ a dwinim biara nni mu, na obi nhunu ne yɔnko abatoɔ mu, na obiara a wadi mfeɛ dunwɔtwe biara to bie so na ɛdɛdi saa dwuma yi.
144
-
145
-
146
-
147
- Ahyɛdeɛ 22.
148
- Ɛyɛ ɔman biara asɛdeɛ sɛ ɛbɔ ɔman ba biara ho ban. Ɛsɛ sɛ ɛnam ɔman no ahoɔden anaa nkabom bi a saa ɔman no ne ɔman foforɔ bi ayɔ so ma ɔman ba biara nya anigyeɛ, di yie sɛdeɛ ɔman ko no sikasɛm, nnɔbaeɛ ne amammerɛ a ɛtumi ma onipa di mu no teɛ.
149
-
150
- Ahyɛdeɛ 23.
151
-
152
-
153
- Ɛyɛ onipa biara asɛdeɛ sɛ ɔyɛ adwuma. Adwuma biara a obiara pɛ sɛ ɔyɛ no nso, ɛnsɛ sɛ akwansideɛ biara ba ho. Ɛnsɛ sɛ mmara no bɔ adwumayɔfoɔ ho ban firi adiyie mu, na ɛhwɛ ma wɔnya ahotɔ wɔ wɔn nnwuma mu.
154
-
155
-
156
- Dwuma korɔ a obi bɛdie no so akatua a ɛfata na ɛsɛ sɛ wɔtua no a nyiyimu biara nni mu.
157
-
158
-
159
- Ɛyɛ onipa biara asɛdeɛ sɛ ɔyɛ adwuma biara a ɔpɛ, nya ne so ne n'akatua a ɛbɛtumi ama ɔne ne hokafoɔ ne ne mma atena ase anigyeɛ mu, sɛ nnipa, na sɛ ɛyere so koraa a, aban boa no kwan bi so de bɔ ne ho ban firi ahokyere bi mu.
160
-
161
-
162
- Ɛyɛ onipa biara asɛdeɛ sɛ ɔte anaa ɔdɔm adwumayɛfoɔ kuo de bɔ n'adwuma anaa n'ankasa ho ban.
163
-
164
-
165
-
166
- Ahyɛdeɛ 24.
167
- Ɛyɛ onipa biara asɛdeɛ sɛ ɔyɛ adwuma bi a, ɔnya kwan gye n'ahome, na ɔtumi yɛ adwuma nso kɔsi berɛ bi. Ɛtɔ da a, wɔma onii no kwan ma ɔdi afoofi a wɔtua no ka.
168
-
169
- Ahyɛdeɛ 25.
170
-
171
-
172
- Ɛyɛ onipa biara asɛdeɛ sɛ ɔno, ne hokafoɔ ne ne mma a ɛyɛ fidua no nya ahotɔ wɔ wɔn asetena mu. Nnoɔma a ɛde ahotɔ brɛ abusua anaa fidua no ne aduane, aduradeɛ, adan, ayarehwɛ ne onipa asetenam ahiadeɛ nyinaa, na mpo sɛ ɛkɔba no sɛ obi adwuma sɛe anaa ɔdi dɛm, anaa ɔdi kuna, anaa onyini ma no guro, anaa biribiara a ɛde ɔhaw bɛba n'asetena mu a ɛnyɛ ne mfomsoɔ no, ɛyɛ n'asɛdeɛ sɛ ɔnya asetena pa a ɛfata.
173
-
174
-
175
- Ɛsɛ sɛ wɔma mmaatan, ne titire no, wɔn a wɔturu mma ne mmɔfra nyinaa nyia mmoa sononko. Abɔfra a wɔnam aware pa kwan so woo no ne sɛbe, mpena ba nyinaa yɛ mmɔfra a wɔhia hwɛ pa a nyiyimu biara nni mu.
176
-
177
-
178
-
179
- Ahyɛdeɛ 26.
180
-
181
-
182
- Ɛyɛ onipa biara asɛdeɛ sɛ ɔkɔ sukuu kɔsua nwoma. Mɔfraberɛm nwomasua no yɛ adesua ahyɛseɛ a ɛnni sɛ wɔtua ho sika koraa. Ɛyɛ nhyɛ sɛ abɔfra biara bɛkɔ mfitiaseɛ sukuu no bi. Ɛsɛ sɛ wɔbuebue mfiridwuma ne nsanodwuma bebree, na sɛ obi tiri di boa no a, wakɔtoa so wɔ suapɔn bi mu, berɛ a nyiyimu biara nni mu.
183
-
184
-
185
- Adesua ho mfasoɔ titire ara ne sɛ onipa bɛsua adeɛ anya mpontuo wɔ n'asetena mu, ahunu n'asɛdeɛ, na wate n'ahofadie ase yie. Ɛba no saa a, ɛbɛma nteaseɛ, abodwokyɛreɛ, ne nnamfofa abɛda aman ne aman, awosuo nu nyamesom mu gyidie ahodoɔ nyinaa ntam, na aboa ama botaeɛ a Amanaman Nkabom Kuo de asi n'ani so pɛ sɛ asomdwoeɛ ba wiase afanan nyinaa no adi mu.
186
-
187
-
188
- Ɛyɛ awofoɔ nyinaa asɛdeɛ a ɛdi kan koraa sɛ wɔkyerɛ adesua korɔ a wɔpɛ sɛ wɔn mma nya no daakye.
189
-
190
-
191
-
192
- Ahyɛdeɛ 27.
193
-
194
-
195
- Ɛyɛ onipa biara asɛdeɛ sɛ ɔma n'ani gye n'amammerɛ ho, na ɔde ne ho hyehyɛ emu dwumadie nyinaa mu, na ɔnya mfasoɔ a ɛfiri Abɔdeɛmunyansapɛ mu ba nso.
196
-
197
-
198
- Ɛyɛ onipa biara a ɔde n'ankasa adwene atwerɛ anaa ayɛ biribi de ne din ato soɔ no asɛdeɛ se ɔman no hwɛ bɔ ho ban ma no na ne brɛ anyɛ kwa.
199
-
200
-
201
-
202
- Ahyɛdeɛ 28.
203
- Ɛyɛ onipa biara asɛdeɛ sɛ ɔde anigyeɛ ne ahosɛpɛ tena ase asomdwoeɛ mu wɔ ne man anaa ɔman foforɔ mu, sɛdeɛ ɛbɛyɛ na deɛ wɔapae mu aka no Amanaman Nkabom Kuo Anodisɛm mu no bɛdi mu.
204
-
205
- Ahyɛdeɛ 29.
206
-
207
-
208
- Ɛyɛ onipa biara asɛdeɛ sɛ ɔde n'ahoɔden ne ne nyansa boa ma faako a ɔteɛ tumpon, ɛfiri sɛ ɛhɔ na ama wayɛ sɛdeɛ ɔteɛ yi.
209
-
210
-
211
- Ɛwom sɛ, ɛsɛ sɛ onipa biara di ne ho so, yɛ deɛ ɛbɛma ne ho atɔ no deɛ, nanso sɛdeɛ ɛbɛyɛ a, obi nnya anigyetrasoɔ a ɛde ɔhaw bɛma n'afɛfoɔ no nti, ɛsɛ sɛ onipa biara di ne man anaa fekuo a ɔfra mu mmara so, na ama ɔdodoɔ amammuo asetena abɔ onipa yiedie ho ban.
212
-
213
-
214
- Ɛnsɛ sɛ obi toto saa asɛdeɛ ne ahofadie ho nhyehyɛɛ ahodoɔ yi ase ma ne nneyɛɛ ne Amanaman Nkabom Kuo apɛdeɛ no bɔ abira kwan biara so.
215
-
216
-
217
-
218
- Ahyɛdeɛ 30
219
- Wɔanhwɛ ɔman anaa nnipakuo bi ho na ɛyɛɛ saa Anodisɛm yi. Ne saa nti, ɛnni sɛ obi bɛgyina Anodisɛm yi so, ayɛ biribi ama atia adwempa a ɛfa onipa asɛdeɛ ne n'ahofadie a Amanaman Nkabom Kuo nya de yɛɛ saa anodisɛm no.
220
-