simplificator-babel 0.0.4 → 0.1.0

data/lib/data/udhr_txt/udhr_aka_fante.txt

@@ -1,219 +0,0 @@
-Universal Declaration of Human Rights - Akan (Fante)
-© 1996 – 2009 The Office of the High Commissioner for Human Rights
-This plain text version prepared by the “UDHR in Unicode”
-project, http://www.unicode.org/udhr.
----
-
-ADASA NDZINOA HO DAWURBƆ
-      NYIENYIM
-      Ɔnam dɛ adasa hɔn enyimnyam yɛ pɛr na ndzinoa a obi nngye mmfi hɔn nsamu a wɔwɔ no ngyetomu nye wiadze yi mu fahodzi, pɛrpɛrdzi, ntsɛntsenenee na asomdwee ne fapem;
-      Ɔnam dɛ tsia a yetsiatsia nyimpa ne ndzinoa do no dze ewurkadze nwenwen a obiara tsia aba, na afei so wɔabɔ wiadze a ɔreba a no mu nyimpa benya fahodzi wɔ kasa, gyedzi, suro na ohia ho dawur dɛ nyimpapem nyina hɔn ahwehwɛdze tsitsir,
-      Ɔnam dɛ ohia pɛpɛɛpɛ dɛ yɛmmpɛ dɛ yɛyɛ adasa ndzinoa ho mbra,
-      Ɔnam dɛ ohia dɛ wotu aman na aman ntamu anyɛnkoyɛ nkitahodzi mpon,
-      Ɔnam dɛ Amanaman Nkabɔmu Kuw mu nyimpa nyina edua Farbaa Nwoma no do agye hɔn gyedzi a ɔwɔ adasa awose ndzinoa, nyimpa n'enyimnyam na nyimpa no bo a ɔsom, na mbanyin na mbaa hɔn ndzinoa a ɔyɛ pɛr ato mu na wɔabɔ hɔn enyim biriw dɛ wobotu asetsena mu kankɔ na atseyie mpon,
-      Ɔnam dɛ aman a wɔdɔm Amanaman Nkabɔmu Kuw no abɔ ɔdabaa dɛ wɔnye Kuw no bɛyɛ ahwehwɛ amansuon nyina enyiedzi ama adasa ndzinoa na awose fahodzi ntsi.
-      KUW NO BAGUA KƐSE NO
-      Paa mu kã dɛ:
-      Afei,
-      NHYIAMU KƐSE NO YI ADASA NDZINOA HO DAWURBƆ no kyerɛ dɛ: ɔno nye nhwhɛdodze tsitsir a ɔwɔ hɔ ma nyimpa na aman nyina, ama ankorankor biara na nyimpa kuw biara, sɛ wɔdze dɛm dawurbɔ yi si hɔn enyim a, wɔaabɔ mbɔdzen edua nkyerɛ na adzesua do ama nkorɔfo eedzi ndzinoa na fahoazi ahorow no nyi; na wɔaatɔa do afa hɔnara hɔn man na amanaman nhyehyɛɛ do wɔama wɔaagye dawurbɔ yi ato mu na woeedzi do wɔ Aman a wɔdɔm Nkabɔmu Kuw no mu biara mu nye asaase biara a wɔhyɛ hɔn ase no so do.
-   
-      Asɛmpɔw 1
-      Wɔwo adasa nyina to fahodzi mu, na hɔn nyina yɛ pɛr wɔ enyimnyam na ndzinoa mu. Wɔmaa hɔn nyina adwen na tsibowa, na ɔwɔ dɛ hɔn nkitahodzi mu ndzeyɛɛ da no edzi dɛ wɔyɛ enuanom.
-   
-      Asɛmpɔw 2
-      Obiara wɔ ndizona na fahodzi a wɔada no edzi wɔ Dawurbɔ yi mu no ho kwan a nyiyimu biara nnyi mu a ɔfa no obi n'awosu anaa no honamenyi ngyegyee mbrɛ ɔtse, dɛ ɔyɛ banyin anaa ɔyɛ basia, ne kasaa a ɔkã, ne nyamesom mbrɛ ɔtse, amanyɛ ho adwen a ɔwɔ, ne man anaa asetsena mu gyinabew a ofi mu, egyapadze a ɔwɔ, n'awofo hɔn gyinabew anaa gyinabew fofor biara so a ɔwɔ ho.
-      Bio, onnyi dɛ wogyina ɔman a obi fi mu no n'amanyɛ kwan, ne mbra anaa n'amanandze gyinabew do-dɛ ɔman no dzi ne mansin, dɛ ɔhyɛ ɔman bi no nhwɛdo ase, anaadɛ onnyi fahodzi, yɛ nyiyimu tsia nyimpa no.
-   
-      Asɛmpɔw 3
-      Nyimpadua no nkwa, ne fahodzi, na no tɔtrɔtɔ yɛ obiara ne ndzinoa.
-   
-      Asɛmpɔw 4
-      Onnyi dɛ wɔdze obiara to nkowaasom mu anaadɛ wɔma ɔsom ɔsomhun; ɔwɔ dɛ wogu nkowaasom na ndɔnkɔgua korakora.
-   
-      Asɛmpɔw 5
-      Onnyi dɛ wɔyɛ obiara ayakayakadze, etsiɔdzendze anaa enyinyandze anaa wɔtsea no anaa wɔma no asotwe biara a ɔsɛɛ dasanyi n'enyimnyam.
-   
-      Asɛmpɔw 6
-      Ɔyɛ obiara ne ndzinoa dɛ, mbra mu, wobu no dɛ nyimpa wɔ beebiara.
-   
-      Asɛmpɔw 7
-      Nyimpa nyina yɛ pɛr wɔ mbra no enyim, na hɔn nyina fata mbra no ne ntwitwagye a nyiyimu nnyi mu. Obiara wɔ ho kwan dɛ mbra no bɔ no ho ban tsia nyiyimu a obu Dawurbɔ yi mu nsɛmpɔw no mu biara do no, nye nunu biara a wonunu nyimpa ma ɔyɛ ma ɔyɛ nyiyimu no.
-   
-      Asɛmpɔw 8
-      Obiara a wɔayɛ bɔn etsia ne ndzinoa a mbra na amambu ho mbra ma no ho kwan no, wɔ ho kwan dɛ odua asɛndzi baguafo do gye nsiesie anaa mpata a ɔfata.
-   
-      Asɛmpɔw 9
-      Onnyi dɛ abɔtsirmu ara wɔkyer obi, wɔdze no sie, anaa wotwa no esu.
-   
-      Asɛmpɔw 10
-      Obiara wɔ ho kwan dɛ bagua asɛndzifo a wɔnntɔn hɔn asowa nndzi tsena hwehwɛ n'asɛm mu pefee wɔ ne ndzinoa, n'asadze anaa ewudzisɛm ho sombo bi a wɔdze abɔ no ho.
-   
-      Asɛmpɔw 11
-      
-         
-            Obiara a wɔabɔ no sombo bi a ɔdze ntsea nam no wɔ ndzinoa dɛ wobu no dɛ odzi bem kesi dɛ, woedzi n'asɛm ama no kwan biara a ohia dɛ ɔdze tstsew no ho, na woebu no fɔ dɛ mbrɛ mbra kyerɛ.
-         
-         
-            Onnyi dɛ wobu obiara fɔ na wɔtsea no wɔ ndzeyɛɛ bi a ɔnnye ntsea nam ase. Na eso onnyi dɛ wɔma obi ntsea a ɔbor no mfomdo a ɔayɛ no ho ntsea do.
-         
-      
-   
-      Asɛmpɔw 12
-      Onnyi dɛ abɔtsirmu ara wɔdze ɔho hyehyɛ obi no kɔkoamunsɛm, n'ebusuasɛm anaa n'efisɛm mu; anaadɛ wogu n'enyimnyam na ne dzin ho fi. Ɔyɛ obiara ne ndzinoa dɛ mbra bɔ no ho ban tsia ndzeyɛɛ a ɔtsetse dɛm yi.
-   
-      Asɛmpɔw 13
-      
-         
-            Ɔyɛ obiara ne ndzinoa dɛ okyinkyin na ɔtsena ɔman bi n'asaase do bea biara a ɔpɛ.
-         
-         
-            Ɔyɛ obiara ne ndzinoa dɛ ofi ɔman biara mu (noara ne man kã ho) na ɔsan ba ne man mu bio.
-         
-      
-   
-      Asɛmpɔw 14
-      
-         
-            Obiara wɔ ndzinoa dɛ ɔhwehwɛ na onya guansuma wɔ ɔman bi do fi atseetsee ho.
-         
-         
-            Onnyi dɛ dɛm ndzinoa yi wobisa wɔ bɔn bi a ɔmmfa manyɛ ho anaa otsia Amanaman Nkabɔmu Kuw no ne nhyehyɛɛ a onyia no ayɛ ma woridzi n'asɛm wɔ ho biara ho.
-         
-      
-   
-      Asɛmpɔw 15
-      
-         
-            Obiara wɔ ndzinoa dɛ ɔyɛ ɔman bi ba.
-         
-         
-            Onnyi dɛ abɔtsirmu ara wɔma obi hwer n'amambayɛ, anaadɛ wɔmma no kwan mma ɔnnsesa n'amambayɛ.
-         
-      
-   
-      Asɛmpɔw 16
-      
-         
-            Ɔyɛ mbanyin na mbaa a hɔn enyi efifir hɔn ndzinoa dɛ wɔwar na wɔwo mba, na awosu, amambayɛ anaa nyamesom nnsiw iyi ho kwan. Mbanyin na mbaa nyina hɔn ndzinoa a wɔwɔ no awar ho no yɛ pɛr wɔ awar ber no mu nye awar no ngui no mu so.
-         
-         
-            Adze ara a ɔwɔ dɛ awar no gyina do nye asakuw ebien a wɔrowar no hɔn pɛ a nhyɛ nnyi mu.
-         
-         
-            Okun, ɔyer na mba bɔ mu kor dɛ abɔasee kuw a nyimpa kuw biara ne farbaa fi mu wɔ adasa mu, na ɔyɛ hɔn ndzinoa dɛ nyimpakuw no na ɔman no bɔ hɔn ho ban.
-         
-      
-   
-      Asɛmpɔw 17
-      
-         
-            Obiara wɔ ndzinoa dɛ onya egyapadze a ɔyɛ no nko nedze, anaadɛ ɔnye nkorɔfo bi bɔ mu nya dɛm egyapadze no.
-         
-         
-            Onnyi dɛ abɔtsirmu ara wɔgye obi n'egyapadze fi ne nsamu.
-         
-      
-   
-      Asɛmpɔw 18
-      Obiara wɔ ndzinoa dɛ ɔyɛ n'adwen, ɔsoa noara ne tsibowa, ɔfa nyamesom biara a ɔpɛ. Dɛm ndzinoa yi ne fã bi nye kwan a obiara wɔ dɛ ɔsesa ne nyamesom anaa ne gyedzi na kwan so a ɔfa do dze ma ne gyedzi no da edzi wɔ bagua mu anaa nsumaa mu, dɛ ɔno nko anaadɛ nyimpa binom kã ho wɔ iyi mu.
-   
-      Asɛmpɔw 19
-      Obiara wɔ ho kwan dɛ ɔkyerɛ n'adwen wɔ biribi ho. Dza ɔkã dɛm ndzinoa yi ho nye dɛ obiara botum ayɛ n'adwen wɔ biribi ho a ntotoananmu biara nnyi mu. Dza ɔkã ho bio so nye dɛ otum anaa otsie asɛm nye nsusui biara a ɔnam kwan biara do na efi mbea nyina, na ɔma nyimpa binom so tse.
-   
-      Asɛmpɔw 20
-      
-         
-            Obiara wɔ kwan dɛ ɔkɔ nhyiamu a ɔyɛ asomdwee ase, na ɔdɔm fɛkuw biara.
-         
-         
-            Onnyi dɛ wɔhyɛ obiara ma ɔdɔm fɛkuw bi.
-         
-      
-   
-      Asɛmpɔw 21
-      
-         
-            Ɔyɛ obiara ne ndzinoa dɛ osuo mu ma wobu ne man dɛ ɔnoara dzi bano wɔ mu, anaadɛ obosuo mu ma woeeyi ananmusifo.
-         
-         
-            Ɔyɛ obiara ne ndzinoa dɛ onya kyɛfa wɔ ɔman adɔdɔdze biara a ɔwɔ ne man mu no mu.
-         
-         
-            Ɔwɔ dɛ aban no tum gyina ɔmamfo hɔn pɛ do. Dɛm pɛ yi wɔnam ambatow a no mu da hɔ a wɔtow no ne ber ano do da no edzi, akorɔfo a wɔasõ ambatow no wɔ dɛ wɔma wɔtow amba wɔ nsumaa mu a nhyɛ biara nnyi mu.
-         
-      
-   
-      Asɛmpɔw 22
-      Ankorankor biara, dɛ ɔyɛ ɔmamba bo, wɔ ndzinoa dɛ ɔman no bɔ n'eyiedzi ho ban. Ɔwɔ dɛ wɔfa ɔman no no mbɔdzen do, anaa bataboa bi a dɛm ɔman no nye ɔman fofor bi yɛ do ma ɔmamba biara n'eyiedzi ba mu dɛ mbrɛ ɔman kor no ne sikasɛm, n'asetsena na n'amambra no tum a ɔma n'enyimnyam dzi mu no tse.
-   
-      Asɛmpɔw 23
-      
-         
-            Obiara wɔ ndzinoa dɛ ɔyɛ edwuma. ɔyɛ ne ndzinoa dɛ ɔfa edwuma a ɔpɛ dɛ ɔyɛ, na ɔyɛ ne ndzinoa dɛ wɔma no edwumayɛ mu nhyehyɛɛ pa, na wɔbɔ noho ban fi fietsena ho.
-         
-         
-            Ɔyɛ obiara ne ndzinoa dɛ wɔma no akatua a ɔfata n'edwuma a ɔyɛ a, nyimpa nyiyimu biarannyi mu.
-         
-         
-            Obiara a ɔyɛ edwuma no wɔ ndzinoa dɛ onya akatua a ɔsɛ na ɔtsen a ɔbɛma ɔnye n'ebusuafo enya asetsena a ɔfata nyimpa n'enyimnyam, na sɛ ohia mpo a, ɔwɔ dɛ wɔdze asetsena mu nhyehyɛɛ ho ekyigyina bi foa akatua no do.
-         
-         
-            Ɔyɛ obiara ne ndzinoa dɛ ɔtsew anaa ɔdɔm edwumayɛfo kuw bi dua do dze bɔ n'eyiedzi ho ban.
-         
-      
-   
-      Asɛmpɔw 24
-      Obiara wɔ ahomgye na bɔndɔdziber ho kyɛfa; mber a wɔahyehyɛ a ɔmma edwumayɛ mmbor do, na akwanma ber a wotua odwumayɛnyi no kaw so kã iyi ho.
-   
-      Asɛmpɔw 25
-      
-         
-            Obiara wɔ ndzinoa dɛ ɔnye n'ebusuafo nya asetsena yi mu eyiedzi a ɔbɛma woeenya ahoɔdzen nye asetsena pa, edziban, akataho, tsenabew, eduyɛ na asetsena mu nhyehyɛɛ pa.
-         
-         
-            Ɔyɛ obiara ne ndzinoa so dɛ, zɛ ɔhwer n'edwuma, ɔyar, onya dzɛmdzi bi, no hokafo wu, mpanyinyɛ ma ɔyɛ mberɛw, anaadɛ biribi ama ma onntum nnhwɛ noho a, onya asetsena mu ekyigyina. Ɔwɔ dɛ mbasiafo a wotur mba na mbofra nyina wɔma hɔn mboa soronko. Mbofra nyina, dɛ wɔwoo hɔn wɔ awar ase, anaadɛ wɔwoo hɔn wɔ sɔnmu, wɔ dɛ wɔma hɔn asetsena mu bambɔ pɛr.
-         
-      
-   
-      Asɛmpɔw 26
-      
-         
-            Ɔyɛ obiara ne ndzinoa dɛ ohu nwoma. Mbofraber mu nwomasua na ahyɛse nwomasua a ɔtse dɛm no nnyi dɛ wɔgye ho sika. Ɔyɛ nhyɛ dɛ abofra biara nya mbofraber mu nwomasua. Ɔwɔ dɛ wɔma mfirdwuma, na nsaanodwuma ho adzesua nye dwumadzi horow ho nwomasua yɛ beberee. Suapɔn mu nwomasua so wɔ dɛ ɔyɛ beberee na obiara a no mbɔdzembɔ fata no wɔma no ho kwan.
-         
-         
-            Ɔwɔ dɛ nwomasua nyina no botae yɛ dɛ ɔhwehwɛ nyimpa dasanyi no mu nyina no mpontu nye enyidzi kɛse a ɔbɛba nyimpa mu wɔ adasa hɔn ndzinoa ahorow a wɔwɔ no ho. Ɔwɔ dɛ otu ntsease, gyaamu-ma-ɔnka na anyɛnkoyɛ mpon wɔ aman, nyimpakuw na nyamesom ho ekuw nyina mu; na ɔbɔboa atow Amanaman Nkabɔmu Kuw no dwumadzi akɔ kan dze ama asomdwee eetsim.
-         
-         
-            Awofo wɔ ndzinoa dɛ wɔbɛkyerɛ nwomasua kor a ɔwɔ dɛ hɔn mba nya.
-         
-      
-   
-      Asɛmpɔw 27
-      
-         
-            Obiara wɔ ndzinoa dɛ ɔdze noho fora ne man m'amambra mu na onya enyigye fi ɔman no n'amandze nsaanodwuma mu na onya kyɛfa wɔ abɔdze nyansapɛ na mfaso a ɔdze ba no mu so.
-         
-         
-            Obiara wɔ ndzinoa a ofi abɔdzenyansapɛ, nwomasua anaa amandze, nsaanodwuma adzeyɛ bi a noara dze bɔbɔɔ adze no mu ba no ne bambɔ no mu.
-         
-      
-   
-      Asɛmpɔw 28
-      Obiara wɔ ho kwan dɛ onya kyɛfa wɔ asetsena anaa amanaman nhyehyɛɛ a okitsa ndzinoa na fahodzi horow a wɔada no edzi wɔ dɛm Dawurbɔ wɔ Mpaamukã yi mu no mu.
-   
-      Asɛmpɔw 29
-      
-         
-            Obiara wɔ asodzi wɔ nyimpa kuw a ɔtse hɔn mu no mu; hɔ nko ara nye bea a no mpontu a odzi mu botum aba a akwansiwdze bi nnyi ho.
-         
-         
-            Ber a obi dze ne ndzinoa na ne fahodzi ridzi dwuma no, ɔwɔ dɛ ɔyɛ dza mbra hwehwɛ wɔ no hɔ ama binom so eenya hɔn kyɛfa nye hɔn fahodzi. Ɔwɔ dɛ onya no bɔ bra tsenenee na ɔyɛ guadoadzeyɛ dɛ mbrɛ ɔdodow amambu mu eyiedzi adzeyɛ ho ntsetsee tse.
-         
-         
-            Onnyi dɛ wɔfa kwan biara a otsia Amanaman Nkabɔmu Kuw no ne nhyehyɛɛ do dze hwehwɛ ndzinoa na fahodzi ahorow yi.
-         
-      
-   
-      Asɛmpɔw 30
-      Onnyi dɛ nyimpa biara ma nkyerɛase wɔ Dawurbɔ yi mu nsɛm yi ho a ɔbɛma ɔman, nyimpakuw anaa ankorankor bi tum ma ɔaayɛ biribi a ɔbɛsɛɛ ndzinoa na fahodzi ahorow a wɔada no edzi wɔ nwoma yi mu no.
-   

data/lib/data/udhr_txt/udhr_als.txt

@@ -1,220 +0,0 @@
-Universal Declaration of Human Rights - Albanian, Tosk
-© 1996 – 2009 The Office of the High Commissioner for Human Rights
-This plain text version prepared by the “UDHR in Unicode”
-project, http://www.unicode.org/udhr.
----
-
-
-      Më 10 dhjetor të vitit 1948, Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara nxori dhe shpalli Deklaratën e Përgjithshme mbi të Drejtat e Njeriut, tekstin e plotë të së cilës po e botojme në faqet që vijojnë. Mbas këtij akti historik, Asambleja ftoi të gjitha shtetet anëtare që ta shpallin tekstin e Deklaratës dhe të përpiqen që të përhapet, paraqitet, lexohet dhe të shpjegohet, sidomos në shkolla dhe institucione të tjera edukuese, në të gjitha vendet dhe shtetet pa marrë parasysh statusin e tyre politik.
-      Teksti zyrtar i Deklaratës mund të gjindet në gjashtë gjuhë zyrtare të Kombeve të Bashkuara: angleze, frënge, kineze, ruse, spanjolle dhe arabe.
-   DEKLARATA E PERGJITHSHME MBI TE DREJTAT E NJERIUT
-      HYRJE
-      Mbasi njohja e dinjitetit të lindur të të drejtave të barabarta dhe të patjetërsueshme të të gjithë anëtarëve të familjes njerëzore është themeli i lirisë, drejtësisë dhe paqes në botë;
-      mbasi mosrespektimi dhe përbuzja e të drejtave të njeriut ka çuar drejt akteve barbare, të cilat kanë ofenduar ndërgjegjen e njerëzimit, dhe mbasi krijimi i botës në të cilën njerëzit do të gëzojnë lirinë e fjalës, të besimit dhe lirinë nga frika e skamja është proklamuar si dëshira më e lartë e çdo njeriu;
-      mbasi është e nevojshme që të drejtat e njeriut të mbrohen me dispozita juridike, kështu që njeriu të mos jetë i shtrënguar që në pikën e fundit t'i përvishet kryengritjes kundër tiranisë dhe shtypjes;
-      mbasi është e nevojshme që të nxitet zhvillimi i marrëdhënieve miqësore midis kombeve;
-      mbasi popujt e Kombeve të Bashkuara vërtetuan përsëri në Kartë besimin e tyre në të drejtat themelore të njeriut, në dinjitetin dhe vlerën e personit të njeriut dhe barazinë midis burrave dhe grave dhe mbasi vendosën që të nxitin përparimin shoqëror dhe të përmirësojnë nivelin e jetës në liri të plotë;
-      mbasi shtetet anëtare u detyruan që, në bashkëpunim me Kombet e Bashkuara, të sigurojnë respektimin e përgjithshëm dhe zbatimin e të drejtave të njeriut dhe të lirive themelore;
-      mbasi kuptimi i përbashkët i këtyre të drejtave dhe lirive është më i rëndësishëm për realizimin e plotë të këtij detyrimi;
-      ASAMBLEJA E PERGJITHSHME shpall Këtë DEKLARATE TE PERGJITHSHME MBI TE DREJTAT E NJERIUT si ideal të përgjithshëm të cilin duhet ta arrijnë të gjithë popujt dhe të gjitha kombet, në mënyrë që çdo njeri dhe çdo organizëm shoqëror, duke pasur parasysh gjithmonë këtë Deklaratë, të përpiqet që, me anë të mësimit dhe edukimit, të ndihmonte në respektimin e këtyre të drejtave dhe lirive dhe që, me anë të masave progresive kombëtare dhe ndërkombëtare, të sigurohej njohja dhe zbatimi i tyre i përgjithshëm dhe i vërtetë, si midis popujve të vetë shteteve anëtare, ashtu edhe midis popujve të atyre territoreve që janë nën administrimin e tyre.
-   
-      Neni 1.
-      Të gjithë njerëzit lindin të lirë dhe të barabartë në dinjitet dhe në të drejta. Ata kanë arsye dhe ndërgjegje dhe duhet të sillen ndaj njëri tjetrit me frymë vëllazërimi.
-   
-      Neni 2.
-      Secili gëzon të gjitha të drejtat dhe liritë e parashtruara në këtë Deklaratë pa kurrfarë kufizimesh përsa i përket racës, ngjyrës, gjinisë, gjuhës, besimit fetar, mendimit politik ose tjetër, origjinës kombëtare a shoqërore, pasurisë, lindjes ose tjetër.
-      Asnjë dallim nuk do të bëhet në bazë të statusit politik, juridik ose ndërkombëtar të shtetit ose vendit të cilit i përket çdo njeri, qoftë kur shteti ose vendi është i pavarur, qoftë nën kujdestari, qoftë jo vetëqeverisës ose që gjindet në çfarëdo kushtesh të tjera të kufizimit të sovranitetit.
-   
-      Neni 3.
-      Gjithkush ka të drejtë të jetojë, të jetë i lirë dhe të ketë sigurimin vetjak.
-   
-      Neni 4.
-      Asnjeri nuk duhet të mbahet si skllav ose çifçi; skllavëria dhe tregtia e skllevërve janë të ndaluara në të gjitha format.
-   
-      Neni 5.
-      Asnjeri nuk duhet t'i nënshtrohet mundimit, veprimit ose dënimit të egër, jonjerëzor ose poshtërues.
-   
-      Neni 6.
-      Gjithkush ka të drejtë që t'i njihet kudo personaliteti juridik.
-   
-      Neni 7.
-      Të gjithë janë të barabartë para ligjit dhe kanë të drejtë pa asnjë diskriminim të mbrohen barabar nga ligji. Të gjithë kanë të drejtën për t'u mbrojtur barabar kundër çdo diskriminimi që cënon këtë Deklaratë, si dhe kundër çdo nxitje për një diskriminim të tillë.
-   
-      Neni 8.
-      Gjithkush ka të drejtë për mjete juridike të frytshme para gjykatave kompetente kombëtare për veprimet me të cilat shkelen të drejtat themelore të garantuara nga kushtetuta ose ligjet.
-   
-      Neni 9.
-      Asnjeri nuk duhet t'i nënshtrohet arbitrarisht arrestimit, ndalimit ose internimit.
-   
-      Neni 10.
-      Gjithkush gëzon njëlloj të drejtën për një proces gjyqësor objektiv e publik para një gjykate të pavarur e të paanshme, në përcaktimin e të drejtave dhe detyrimeve të veta dhe për vendimin mbi çfarëdo lloj akuze penale.
-   
-      Neni 11.
-      
-         
-            Kushdo që është i akuzuar për një vepër penale ka të drejtë të konsiderohet i pafajshëm deri sa të vërtetohet fajsia në bazë të ligjit dhe në një proces publik në të cilin ka pasur të gjitha garancitë e duhura për mbrojtjen e vet.
-         
-         
-            Asnjeri nuk duhet të dënohet për veprime ose mosveprime të cilat nuk përbëjnë një vepër penale, sipas ligjeve kombëtare dhe ndërkombëtare, në kohën kur janë kryer. Gjithashtu nuk mund të vendoset një dënim më i rëndë nga ai që ka qenë zbatuar në kohën kur është kryer vepra penale.
-         
-      
-   
-      Neni 12.
-      Asnjeri nuk duhet t'i nënshtrohet ndërhyrjes arbitrare në jetën, familjen, banesën ose korrespondencën vetjake, si dhe sulmeve kundër nderit dhe prestigjit personal. Gjithkush ka të drejtën të mbrohet nga ligji kundër ndërhyrjeve ose sulmeve të tilla.
-   
-      Neni 13.
-      
-         
-            Gjithkush ka të drejtën e lirisë së qarkullimit dhe banimit brenda kufijve të çdo shteti.
-         
-         
-            Gjithkush ka të drejtë të largohet nga cilido vend qoftë, përfshirë këtu edhe të vetin, si dhe të kthehet në vendin e vet.
-         
-      
-   
-      Neni 14.
-      
-         
-            Gjithkush ka të drejtë të kërkojë dhe gëzoje në vende të tjera azil nga ndjekjet.
-         
-         
-            Këtë të drejtë nuk mund ta gëzojë askush në rast se ndiqet për krime jopolitike ose për vepra në kundërshtim me qëllimet dhe parimet e Kombeve të Bashkuara.
-         
-      
-   
-      Neni 15.
-      
-         
-            Gjithkush ka të drejtën e një shtetësie.
-         
-         
-            Asnjeri nuk duhet të privohet arbitrarisht nga shtetësia e tij si dhe as nga e drejta që të ndërrojë shtetësinë.
-         
-      
-   
-      Neni 16.
-      
-         
-            Burrat dhe gratë në moshë të pjekur kanë të drejtë të lidhin martesë dhe formojnë familje, pa kurrfarë kufizimi për sa i përket racës, shtetësisë ose besimit. Ata kanë të drejta të barabarta si në rastin e lidhjes së martesës, gjatë martesës si dhe në rast shkurorëzimi.
-         
-         
-            Martesa duhet të lidhet vetëm me pëlqimin plotësisht të lirë të personave që do të martohen.
-         
-         
-            Familja është bërthama e natyrshme dhe themelore e shoqërisë dhe ka të drejtën e mbrojtjes nga shoqëria dhe shteti.
-         
-      
-   
-      Neni 17.
-      
-         
-            Gjithkush ka të drejtën të ketë pasuri, si vetëm ashtu edhe në bashkësi me të tjerët.
-         
-         
-            Asnjeri nuk duhet të privohet arbitrarisht nga pasuria e tij.
-         
-      
-   
-      Neni 18.
-      Gjithkush ka të drejtën e lirisë së mendimit, ndërgjegjes dhe besimit; kjo e drejtë përfshin lirinë e ndryshimit të besimit ose bindjeve dhe lirinë që njeriu, qoftë vetë ose në bashkësi me të tjerët, të shfaqë publikisht ose privatisht, besimin ose bindjen e vet me anë të dhënies së mësimeve, kryerjes së kultit dhe ceremonive fetare.
-   
-      Neni 19.
-      Gjithkush ka të drejtën e lirisë së mendimit dhe të shprehjes; kjo e drejtë përfshin lirinë e mendimit pa ndërhyrje, si dhe lirinë e kërkimit, marrjes dhe njoftimit të informacionit dhe ideve me çfarëdo mjeti qoftë, pa marrë parasysh kufijtë.
-   
-      Neni 20.
-      
-         
-            Gjithkush ka të drejtën e lirisë së mbledhjes dhe bashkimit paqësor.
-         
-         
-            Asnjeri nuk duhet të detyrohet të bëjë pjesë në ndonjë bashkim.
-         
-      
-   
-      Neni 21.
-      
-         
-            Gjithkush ka të drejtë të marrë pjesë në qeverisjen e vendit të vet, drejtpërdrejt ose me anë të përfaqsuesve të zgjedhur lirisht.
-         
-         
-            Gjithkush ka njëlloj të drejtë të hyjë në shërbimet publike në vendin e vet.
-         
-         
-            Vullneti i popullit është baza e pushtetit shtetëror; ky vullnet duhet të shprehet në zgjedhje periodike dhe të lira të cilat duhet të jenë të përgjithshme dhe votimi i barabartë, si dhe me votim të fshehtë ose sipas procedurës përkatëse të votimit të lirë.
-         
-      
-   
-      Neni 22.
-      Si anëtar i shoqërisë, gjithkush ka të drejtën e sigurimit shoqëror dhe realizimit të të drejtave ekonomike, sociale, kulturore të domosdoshme për dinjitetin e vet dhe për zhvillimin e lirë të personalitetit, me ndihmën e shtetit dhe bashkëpunimit ndërkombëtar dhe në përputhje me organizimin dhe mundësitë e çdo shteti.
-   
-      Neni 23.
-      
-         
-            Gjithkush ka të drejtën për punë, të zgjedhë lirisht profesionin, të ketë kushte të favorshme pune dhe të jetë i mbrojtur nga papunësia.
-         
-         
-            Gjithkush, pa kurrfarë diskriminimi, ka të drejtë që për punë të njëjtë të marrë rrogë të njëjtë.
-         
-         
-            Gjithkush që punon ka të drejtën për një shpërblim të drejtë dhe favorshëm, në mënyrë që t'i sigurojë atij dhe familjes së tij një jetë që i përgjigjet dinjitetit njerëzor dhe, në qoftë se do të jetë e nevojshme ky shpërblim të plotësohet edhe me mjete të tjera të sigurimit shoqëror.
-         
-         
-            Gjithkush ka të drejtë të formojë sindikatë and të bëjë pjesë në të për mbrojtjen e interesave të veta.
-         
-      
-   
-      Neni 24.
-      Gjithkush ka të drejtë për pushim dhe kohë të lirë, duke përfshirë kufizimin e arsyeshëm të orarit të punës dhe pushimin e paguar periodik.
-   
-      Neni 25.
-      
-         
-            Gjithkush ka të drejtë për një nivel jetese të mjaftueshëm i cili t'i përgjigjet shëndetit dhe jetës së përshtatshme si të atij personalisht, ashtu edhe të familjes së tij, duke përfshirë ushqimin, veshmbathjen, banesën, kujdesin mjeksor dhe shërbimet e nevojshme sociale, si edhe të drejtën për të qenë i siguruar në rast sëmundjeje, papunësie, vejanie, pleqërie dhe raste të tjera të humbjeve të mjeteve për jetesë për shkak të rrethanave të pavarura nga vullneti i tij.
-         
-         
-            Nënat dhe fëmijët kanë nevojë për kujdes dhe ndihmë të posaçme. Të gjithë fëmijët, të lindur brenda ose jashtë martese, gëzojnë të njëjtat mbrojtje sociale.
-         
-      
-   
-      Neni 26.
-      
-         
-            Gjithkush ka të drejtën e shkollimit. Arsimi duhet të jetë falas, të paktën në shkollat fillore dhe të ulta. Arsimi fillor është i detyrueshëm. Arsimi teknik dhe profesional duhet të zgjerohet e arsimi i lartë duhet t'u bëhet i mundshëm të gjithëve në bazë të aftësisë.
-         
-         
-            Arsimi duhet të drejtohet nga zhvillimi i plotë i personalitetit të njeriut dhe nga forcimi i respektimit të të drejtave të njeriut dhe lirive themelore. Ai duhet të nxisë kuptimin, tolerancën dhe miqësinë midis të gjithë popujve, grupeve të racave dhe besimeve, si dhe veprimtarinë e Kombeve të Bashkuara për ruajtjen e paqes.
-         
-         
-            Të drejtën për të zgjedhur llojin e arsimit për fëmijët e tyre e kanë në rradhë të parë prindërit.
-         
-      
-   
-      Neni 27.
-      
-         
-            Gjithkush ka të drejtë të marrë pjesë lirisht në jetën kulturore të bashkësisë, të gëzojë artet dhe të përfitojë nga përparimi shkencor dhe dobitë e tij.
-         
-         
-            Gjithkush ka të drejtë të mbrojë interesat morale dhe materiale, që rrjedhin nga çdo krijimtari shkencore, letrare dhe artistike, autor i të cilave është ai vetë.
-         
-      
-   
-      Neni 28.
-      Gjithkush ka të drejtë për një rend shoqëror dhe ndërkombëtar në të cilin mund të realizohen plotësisht të drejtat dhe liritë e shpallura në këtë Deklaratë.
-   
-      Neni 29.
-      
-         
-            Gjithkush ka detyrime vetëm ndaj asaj bashkësie në të cilën është i mundur zhvillimi i lirë dhe i plotë i personalitetit të tij.
-         
-         
-            Në ushtrimin e të drejtave dhe lirive të veta, gjithkush do t'u nënshtrohet vetëm atyre kufizimeve të cilat janë parashikuar me ligj, ekskluzivisht me qëllim që të sigurohet njohja dhe respektimi i nevojshëm i të drejtave dhe lirive të të tjerëve e që të plotësohen kërkesat e drejta të moralit, rendit publik dhe mirëqenies së përgjithshme në shoqërinë demokratike.
-         
-         
-            Këto të drejta dhe liri nuk mund të zbatohen në asnjë rast kundër qëllimeve dhe parimeve të Kombeve të Bashkuara.
-         
-      
-   
-      Neni 30.
-      Asgjë në këtë Deklaratë nuk mund të interpretohet si e drejtë e një shteti, grupi apo personi për të kryer çfarëdo veprimtarie ose për të bërë një akt drejtuar kundër çdo të drejte ose lirie të shpallur në këtë Deklaratë.
-   

data/lib/data/udhr_txt/udhr_amc.txt

@@ -1,215 +0,0 @@
-Universal Declaration of Human Rights - Amahuaca
-© 1996 – 2009 The Office of the High Commissioner for Human Rights
-This plain text version prepared by the “UDHR in Unicode”
-project, http://www.unicode.org/udhr.
----
-
-
-      [Preamble]
-      Hapovaun jau cuzati cunuunicun ja jahaquin jau cuzaquin jan jonivo jaton derecho jato horixonyovaatimun nutuztirazi jaha hapovohnucanpu. Jaton derecho jato respetaxonyamahaito terroristaquicavizquin hapo zinaativo shinanquin. Nutuztirazi j aharazix ravucananhi jatimunhcanquihnucanpu.
-      Nutuztirazinxon jaton hapovaun jato nichinha vohax hiyoohi tziztocohoonivomun "Naciones Unidas" quin yohihi nonhcanucanpu, jahonxonmun cuzaxon jau cuzatirahqui yohiquin quirica cunuucannixohqui, quiyoovi jonin janovi jau cuzatimunhquimun yohicanixohqui. Jato mucativo shinanquin tiirazi jato chituyovaatimunhquimun yohicanixohqui. Xanovomun vutzacun jonimun vutzahcanquihnuyamaquin jaacavizrazi jatimun yohicanixohqui.
-      Jato hinaativo shinanquin sharaahi jaquizti janon jato jau cuzaquinxanhquinmun yohicanixohqui. Nutuztirazixon jaton hapon jato nichinha vohax "Naciones Unidas" tziztocohoohi voxonmun nutuztirazinoha jaton derecho jato respetaxonxahinnovo jato jau cuzaquinxanhquinmun yohicanixohqui, tzovan jato hinaati shinanquin.
-      Ja jahaquin jau cuzati quirica cunuunivo ja jahaquin jau cuzanonvo jato joniya xanovo honanmatimunhcanquihnucanpu. Jaa jato nichinhai jonin jato chituyovaatimunhqui. Tzovanrivi jato hinaayamatimunhqui.
-      Asamblea General jarixonmun "Declaración Universal de los Derechos Humanos" yohicanixohqui. Jaa nutuztirazin jaha jonivaun jaton hapovutan ja jahaxanhquin yohiquinmun cunuunivohquiqui shinanquin quiyoo jonivorivi jonitzavaun derechorivi respetaxonxahinnovo yohiquinmun tzova hinaayamaxahinnovo jato yohicanixohqui.
-      Cooncovin jaton nutunxon jahoxanhquin nututzaxon ja jahaxon jau cuzati yohiquin quiricanan cunuunivo ja jahaquin respetaxon ja jahaquin jau cuzahira hapovohquiqui hiintimunhcanquihnu, Naciones Unidavaun jonivo hixon ja jahaquin jau cuzahoxanhquin nututzanoharocon jato hinaahirahcanihqui hiintimunhcanquihqui.
-   
-      Articulo 1
-      Tzovan jato jumahaito hinaayamanonmun vacunoxcanquihnucanpu. Tzovan jato zinaayamanonmun vacunoxcanquihnucanpu. Jonitzan derechocavizyahtoxrivimun vacunoxcanquihqui. Quiyoovinin shinanquin hiromaquin jaucuzahavorahquiqui shinantimunhcanquihqui. Vacurazixquicavizhi quiyoovinixjatimunhcanquihnucanpu.
-   
-      Articulo 2
-      Nan quiricanan jau cuzati quiyoo cunuunivo ja jahaquin jau cuzatimunhnucanpu. Joni quiyoovinin derechorivimunhqui tzova hinaayamatimunhcanquihqui. Nan quiyoo derechoyamunhcanquihqui. Joxohocatzi chaho, vinshinhocatzi panshin, jonihocatzi xano, quechua yovanhaihocatzi castellano yovanhai, Dios coonhaihocatzi Dios coonyamahai, cuzaquin jaton hapo shinanhoxanhquin vutzaquin shinanhai, rato nutunoha jahavaun jauyahocatzi jaumahizra jaton caivohqui jahavo, raquihaxra vacucanixqui, cutzarazira tuxuhcanihqui, vutza sharaacunmun vutza hiromamaamahcanquihqui jaacavizrazimunhcanquihqui.
-      Rato partido politico tanahirahcanihqui, quiricayahocatzi quiricamahizrivi vutza nututzanohax vuharazi ja quiyoovi jato jaquinhsharaatimunhqui jaacavizrazi. Vutza nutun jato jaton nutu hinaahancun jato hinaayamahavohquicavizquin jato sharaaquin jaquinhtimunhqui.
-   
-      Articulo 3
-      Tzova rutupanan jato quiyoovi hamamatimunhqui. Cuunyamahaito tzova hinaativo shinanquin jato hamamatimunhqui. Tzova muhutivo shinanquin jato hamamatimunhqui.
-   
-      Articulo 4
-      Jamun haruzquin jonitzan tzova hinaati shinanquin jato hamamatimunhqui.
-   
-      Articulo 5
-      Pishtacovin tzova muhuhoxanhquin hovaa yohinna haquicavizquin muhuyamatimunhqui. Januquinrivi tzova ranoomayamatimunhqui.
-   
-      Articulo 6
-      Quiyoo nutunxon jato jaton nutun vonixo jaton nutun j ahahquicavizquin jato quinhtimunhcanquihnu, javi jaton quiricamahizha.
-   
-      Articulo 7
-      Quiyoo jonimun derechoyahcanquihnu, jaacavizrazimunhcanquihqui jato jaquinhsharaatimunhqui. Nan quiricanan cunuunivo ja jahayamaquin jato hiromativo shinanquin jato chituyovaatimun ja nutun jaha hapohqui. Jonitzan jato jaton hapo janumapahain jato hamamatimunhnucanpu. Tuxu jato sharaatan, tuxu jato hiromapahato jato hamamatimunhnucanpu.
-   
-      Articulo 8
-      Ja nutun jaha juesvaun jato quiyoovi jau yohihaito nincaayovaatimunhnucanpu. Jaton jato hiromativo shinanquin ja jahaquin jau cuzati yohiquin ja nutun jaha hapovaun quirica cunuuni jumaquin jato hiromativo shinanquin.
-   
-      Articulo 9
-      Pishtacovin tzova jau cuzayamahaito haruzquin hachixon caravozomuran ninonhoxanhquin jan nutunoha nututzan catannon nichintimamunhnucanpu.
-   
-      Articulo 10
-      Vutza sharaacunmun vutza hiromahqui yohiyamatimun juesqui. Jato rutuhaxquihcavan jonitzan jato chanicahanhain nincaatimun juesqui hontzahavo coonmacun.
-   
-      Articulo 11
-      
-         
-            Cooncovin hiromaquin jau cuzahazquinhcain tzova chanicanyamatimunhnucanpu, cooncovin hiromahavaun honanhamahton. Cooncovin hiromaxo honanxon jamuncovinrocon mushtun yohinon yohihoxanhquin tzova jonitzan yohixonon yohitimunhqui. Hichaxon nincaanovo jato nincaaquihintimun juesnucanpu, cuzaquin yohihira jonihquiqui jatonrivi nincaanovo.
-         
-         
-            Tzova jonin hiromaquin jau cuzaxo vunaacovin chanicahantimamunhnucanpu, nan nutun j ayamahocatzi nututzan ja jahaqui hiromaquin jau cuzayamatimunhqui quin yohiquin quirica cunuunivo yamacun. Jau cuzaxo jato casticayovaayamatirivimunhqui. Ja jau cuzaxo jato casticati yohiquin quirica cunuunivo zununruz jato casticatimunhqui, chipo moha ramaama hiromaniivaun chipo quirica hunaa hiromaxo jato casticati yohiquin cunuunivo ja jahayamaquin.
-         
-      
-   
-      Articulo 12
-      Pishtacovin tzova ja jahacomun min hainya min vacuvoxanhpuhxon, nan jaton tapazan jato jiquinyamaxon, nan jato quirica nichinxonavaun jato yohihama jato vupunahanxon jato hayamatimunhqui. Jatoqui yovanquin "hiromamun nan jonihnu" quin jato yohiyamatimunhqui. Nan quiricanan jau cuzati yohiquin cunuunivo ja jahaquin jau cuzaquin quiyoo jato chituyovaatimunhnucanpu, jaton hainvoya jaton vacuvo jato cuzahantivo shinanquin.
-   
-      Articulo 13
-      
-         
-            Raquirazi vopahi vohax raqui japahi jaton nutun jatimunhcanquihnucanpu.
-         
-         
-            Jaton nutunohax nututzan vohax jaquiriviz vupahi vutimunhcanquihnucanpu.
-         
-      
-   
-      Articulo 14
-      
-         
-            Jau cuzayamaxo jato hachipaiiquin jato vunahaivaun j aton nutunohax nututzan votimunhcanquihnucanpu, jarixon jato chitunonvo.
-         
-         
-            Coonrocon hiromaquin jau cuzahax jaton nutunohax joconvahin nututzan paxahi voyamaticanquihqui, jato jarixon chitunonvo. Ja jahanovomun cuunyamahi Naciones Unidasquihqui.
-         
-      
-   
-      Articulo 15
-      
-         
-            Quiyoo jonivo nututzarazinohax ciudadadnotimunhcanquihnucanpu.
-         
-         
-            Tzova pishtacovin jato "min nutunoha jonimatimun minhnupuhxon vutza nututzanoha jonimatimun minhnupu" quin tzova yohiyamatimunhqui nomun haruzquin.
-         
-      
-   
-      Articulo 16
-      
-         
-            Jonix moha puxcoonix hainhaivaun caahirivi xanox puxcoonix vunitimun xanovohnucanpu janovirazi vihannatimunhcanquihqui. Nan yora joxoya vihannahax, nan yora chahoya vihannahax, nan yora vinshinya vihannahax, nan yora panshinya vihannahaxqui vihannatimunhcanquihqui. Vutza nututzarazin jahatoxrivi vihannahax, vutza Dios tanahaivovutanrivi vihannatimunhcanquihqui. Ja jahaquin jau cuzati yohiquin jaton nutunxon quirica cunuunivo ja jahaquin ja vihannaharazi jato jamun haquin chitutimunhcanquihnucanpu jununnaxorivi jato chitutimunhcanquihqui.
-         
-         
-            Pishtacovin tzova vihannanon vihannamapatimamunhqui. Jamun cuunhax vihannapahi vihannatimunhcanquihqui.
-         
-         
-            Juman jaha joni vacuya jaquinhsharaatimunhqui. Ja jato nichinhai honivaun jato chituyovaatimunhnucanpu, joni vacuyamun sharaacovinhqui.
-         
-      
-   
-      Articulo 17
-      
-         
-            Maiyatan jauyapanan tzova hamamatimamunhqui. Joni naharivi jaquizti jauyaha jato jaquizti jauyayamanon yohitimamunhqui.
-         
-         
-            Pishtacovin tzova jamun haruzquin jau nininyamatimunhcanquihqui.
-         
-      
-   
-      Articulo 18
-      Jamun jaurazi shinanpaiquin shinannovo jatimunhqui. Jamun shinanquirivi ratora sharaahqui shinanxon ratora hironianqui shinannovo jatimunhqui. Jamun Dios coonhoxanhquin coonyamanovo jatimunhqui. Jamun jaton hitinrivi quiyoovinin jaton Dios sharaaquin yohinovo jatimunhqui ja jahaqui yohihaiton. Vutza jonivutan sharaaquin yohihoxanhquin j atoztipan vahinxon yohihoxanhquin jaton tapazmuranxon yohinovo jatimunhqui. Jaton hitin jato vutzarazi ja jahaquin jau cuzanon honanmanonvo jatimunhqui. Jamun jaton Dios cuzaquin sharaaquin yohitirahqui yohixon, jamun jaton cuunman fiestanonvo jatimunhqui.
-   
-      Articulo 19
-      Jamun jaton shinanun jau shinanxon jau yohipaiiquin yohinovo jatimunhqui. Jamun jau shinanhaito jato mucaaqui jaquin hayamanonvo jatimunhqui. Jamun jau honanpaiiquin honanxon jau nincaahoxanhquin quirica cunuunivo yovanxon cuzaquin shinanhirahcanihqui jamun shinannovo jatimunqui. Quiyoovinin quirica cunuuhoxanhquin jau shinanxon yohinovo jatimunhqui. Nututzanxon quiricanan jovi nututzan nichinpanan jato hamamayamatimunhnucanpu. Ja jahapaquin cunuuxon nichinhoxanhquin radionon yohiquin vutzarazin jau cuzaxon jovi camatimunhqui.
-   
-      Articulo 20
-      
-         
-            Jamun tziztocohoopaiihi joni naha jaquizti tziztocohoonovo jatimunhnucanpu, tzovarocon mucaaqui jaquin hayamahi.
-         
-         
-            Tzovan jonitza nahax tziztocohoohaivaun jatovutan tziztocohoomapatimamunhnucanpu, j umahaito.
-         
-      
-   
-      Articulo 21
-      
-         
-            Jamun quiyoovinin jaton nutun jaha hapon jau cuzaxanhquin shinanhain jatonrivi ja jahaxanhquin shinantimunhcanquihnucanpu. Ja j atonvi jau cuzahoxanhquin vutzarivi jato jau cuzaxontanon nichintimunhcanquihqui.
-         
-         
-            Quiyoovi jato jaton hapon jau vinonvo jatimunhnucanpu, vutza jato jau hinanhaivo ja jahaquin.
-         
-         
-            Quiyoovinin tzovax jaton hapocatzirahquiqui catootimunhcanquihnucanpu. Cutzahtin pishta varixutuu vinoohainmun ratocatzira jaton hapo vunaahquiqui, jato catootimunhcanquihqui. Jato catooxanhquin "elecciones" hatimunhqui j atorocon paranyamaquin. Jamun j aton shinanuruz quiyoovinin tzovax jaton hapocatzirahquiqui catooxanhquin quirica cunuutan nanutimunhnu, tzovan tzova catooxanhquinra hacanihqui honanyamanovo. Jamun jaa jato cuunhaivo jaa jato catoonovo hiitimunhnucanpu.
-         
-      
-   
-      Articulo 22
-      Nutuztipan jaha joni quiyoo jaun muronyamahi jarimunhcanquihnucanpu. Joni jau hichayahton jaumahiz jaha jato jau hinantimunhnucanpu. Vutza nuturazirivi jau hichanicaton vutza nututza jaumahizha jau hinantimunhcanquihqui. Jato noviyamaquin jato zinaayamahavo ranoyamahi jatovutan jahax shinansharaaya jahax sharaanovo.
-   
-      Articulo 23
-      
-         
-            Joni quiyoo jamun yonoopaiiquin yonoo vunahax yonoonovo jatimunhnucanpu. Ranoyamasharaahi sharaanox yonootimunhcanquihqui. Yonoo vunahaito jato yonoo vunaxontimun jaton hapohqui.
-         
-         
-            Joni ravuu jaquizti yonooquin jacaviz ravuu yonoohaito jato ja ravuuvi zunun copiitimunhqui.
-         
-         
-            Jato yonooxonai joni vacuya jato copiiyovaatimunhcanquihnucanpu, jau maxcaayamahi ranoyamahi jaha jato zinaayamaquin jato jaquinhnovo. Yonooxon coriiqui vihax japanavan zununyamahaito hiinquin jato jau hinantimun hapohqui.
-         
-         
-            Ja yonoohai joni jaquizti tziztocohoohax cuzhax yonootirahqui yohihi yovannovo jatimunhnucanpu. Jato
-         
-      
-   
-      Articulo 24
-      Joni yonoohai quiyoo jovinnon jatimunhqui. Jovinhi jaxon jamun jau cuzapaquin jau cuzanonvo jatimunhqui, cuzacatzi hora naha yonoonon jato yohitimamunhqui. Tii varixutuuztirazi vinootan yonooyonoohi jovinhaito jato javi yonooyamahi jaha jato copiitimunhqui.
-   
-      Articulo 25
-      
-         
-            Joni quiyoo ja vacuyarazin hizintivo shinanquin jaton vacuvo chituyovaanonvo jatimunhqui. Nan jiriti maxcaayamahax, nan chopan muronyamahax, nan jaton jati tapazyahaxqui janonvo jatimunhqui. Hizinhax hirooxanhquin jato rahonnon hospital vunaxon doctor vunatimunhcanquihqui. Yonoomahiz jaha quiyoo joni yonoo hinantimun hapohqui. Nanrazirivi jato jau hinantimun hapovohqui, joni hizinya, xanovo vunu namani, yovaaxunivo, ja cuzhax yonootima jonivoya ja jamuncovin hiruzhi jaun muronyamahi yonoopanavaun cuzhax hitimacun jahatiya jato jau hinantimun hapovohqui.
-         
-         
-            Nan xanovo tohoyavi nan vacu maxcorivi chituyovaatimunhnucanpu. Mutzonanhamahton vacunivaun mutzonananhahton vacuvocavizquin vacuvo jaquinhtimunhnucanpu.
-         
-      
-   
-      Articulo 26
-      
-         
-            Jamun quiyoo escuelahnonvo jatimunhnucanpu. Escuela Primariaya Basica Laboral jiquixanhquin copiiyamatimunhnucanpu. Escuela Primarian vuiinon vacuvo nichintimunhqui. Nan jau cuzati honanyovaahax, nan yonoo yovaayacatzi nan doctorpaiihax, nan abogadopaiiquin quirica honanyovaahavo haruzquinovo jatimunhnucanpu. Quirica honanyovaacatzi quiyoovinix Universidad vuiipanavaun vuiitimacun jaa honanyovaa mishtin jato vuiimatimunhnucanpu. Jaa honanma mishtin jaton japan jato coriiquinin copiixonha javi honanmahax vuiipaihaito jato vuiimayamatimunhcanquihqui, javi yovacux coriiquiya jaton japa jacun.
-         
-         
-            Colegionxon jato jau honanmahavaun joni quiyoovinix shinan sharaayaxanhquin onantimunhcanquihnucanpu. Yoratzan derechorivi respetaxonxanhquin honantimunhcanquihqui. Quiyoovinin jumahaito jato hinaayamatimunhquirivi honannovo jatimunhqui. Nututzan jahamunhcanquihqui tzova yohiyamaquin jovitzan yovanhaitorivi xocotzamunhcanquihqui, jato yohiyamaxanhquin honantimunhcanquihqui. Colegionxon jato jau honanmahavaun Dios coonhoxanhquin Dios coonyamahirahcanihqui jato yohiyamahi j axanhqui honantimunhcanquihqui. Naciones Unidasan jau yohimacun yohihaito ja jahaquin yohiquihinxahinnon jato honanmatimunhqui rutunnativo shinanquin.
-         
-         
-            Joni vacuvoya jamun jaton shinannun cuzaxon jaton vacuvo jau honanmahirahcanihqui jato jati honanmanonvo jatimunhnucanpu.
-         
-      
-   
-      Articulo 27
-      
-         
-            Jamun jaton fiestan jaurazi cuzahi nan vuahax, nan cunuuhaxquin jau sharaavo cuzanonvo jatimunhqui. Jamun jaton shinannun tzovan jau cuzayamahi jau ramixon vutza jonitzan jau raminicahtonrivi jahon jau cuzatimunhcanquihqui.
-         
-         
-            Tzova pishtan jau rami sharaahoxanhquin tzovan jau ja jahaquin cunuuyamanicun cunuuxo jato copiiyovaatimunhcanquihqui. Jatoncovinqui hayamanivaun hayooquin jau cuzahax hixon coriiqui visharaxanhquin jau cuzanivo tananon jayamatimunhcanquihqui.
-         
-      
-   
-      Articulo 28
-      Cooncovin nututzarazinxon joni quiyopan nan quiricanan ja jahaxon jau cuzaxanhquin cunuunivo ja jahaquin jau cuzahirahcanihqui hiintimunhcanquihqui.
-   
-      Articulo 29
-      
-         
-            Nocun comunidad jaha hapovaun nocu jau cuzanon yohicun ja jahaquin jau cuzatimunhnucanpu. Ja jahaquin jau cuzahi ranoyama sharaahi jatimun nonhqui shinan sharaayahtox.
-         
-         
-            Caaquinrivinon nocun nutunxon jau cuzati cunuunivaun ja jahaquin jau cuzahain caaquinrivi nututzanxon jau cuzati cunuunivo ja jahaquin jau cuzatimunhcanquihnu, nocu cuunyamahaito hinaayamahavan nocunrivi jatox cuunyamahaito jato hinaayamatimun nonhqui. Joni shinansharaayatimun nonhnucanpu, shinan sharaayamun nonhqui nocu honannovo jaxon jato jau cuzahato nocun nutunxon haquintimun nonhnucanpu, ranoyama sharaahi jaxon nocun hapovo catooxanhquin.
-         
-         
-            Naciones Unidasxon tziztocohooxon nan quiricanan cunuunivorazi ja jahaxon jau cuzaxanhquin yohiyamanivan ja jahaquin jau cuzayamatimunhnucanpu.
-         
-      
-   
-      Articulo 30
-      Nan quiricanan jau cuzati yohiquin cunuunivo quiyoo jumayamaquin ja jahaquin jau cuzatimun nonhnucanpu. Joniztipax jumahonon naha jonin nan quiricanan cunuunivo jumaquin ja jahaquin jau cuzayamahaitonmun hiromaquin shinanhihcanquihnucanpu.
-