simplificator-babel 0.0.4 → 0.1.0

data/lib/data/udhr_txt/udhr_azj_cyrl.txt

@@ -1,218 +0,0 @@
-Universal Declaration of Human Rights - Azerbaijani, North (Cyrillic)
-© 1996 – 2009 The Office of the High Commissioner for Human Rights
-This plain text version prepared by the “UDHR in Unicode”
-project, http://www.unicode.org/udhr.
----
-
-ИНСАН ҺҮГУГЛАРЫ ҺАГГЫНДА ҮМУМИ БӘЈАННАМӘ
-      ПРЕАМБУЛА
-      Бәшәр аиләсинин бүтүн үзвләринә хас олан ләјагәт һиссинин вә онларын бәрабәр вә ајрылмаз һүгугларынын танынмасынын азадлыг, әдаләт вә үмуми сүлһүн әсасы олдуғуну нәзәрә алараг,
-      инсан һүгугларына етинасызлыг вә нифрәтин бәшәријјәти дәһшәтә ҝәтирән барбаризм һәрәкәтләринә сәбәб олдуғуну вә инсанларын сөз вә етигад азадлығына малик, горху вә еһтијаҹдан азад олдуглары дүнјанын јарадылмасынын бәшәријјәтин ән али истәји олдуғуну нәзәрә алараг,
-      инсанын сон васитә кими истибдад вә зүлмә гаршы гијама галхмаға мәҹбур олмамасыны тәмин етмәк үчүн инсан һүгугларынын ганунун һакимијјәти илә мүдафиә олунмасынын зәрурилијини нәзәрә алараг,
-      халглар арасында меһрибан мүнасибәтләрин инкишафыны дәстәкләмәјин ваҹиблијини нәзәрә алараг,
-      Бирләшмиш Милләтләрин халгларынын БМТ Низамнамәсиндә әсас инсан һүгугларына, инсан шәхсијјәтинин ләјагәт вә дәјәринә, киши вә гадынларын һүгуг бәрабәрлијинә инамларыны тәсдиг етдикләрини вә даһа ҝениш азадлыг шәраитиндә сосиал тәрәгги вә һәјат шәраитинин јахшылашдырылмасына јардым етмәји гәт етдикләрини нәзәрә алараг,
-      үзв дөвләтләрин БМТ илә әмәкдашлыг шәраитиндә инсан һүгугларына вә әсас азадлыглара үмуми һөрмәт вә онлара әмәл олунмасына јардым етмәји өһдәләринә ҝөтүрдүкләрини нәзәрә алараг,
-      бу һүгуг вә азадлыгларын характеринин там шәкилдә дәрк олунмасынын һәмин өһдәлијин һәртәрәфли јеринә јетирилмәси үчүн бөјүк әһәмијјәт кәсб етдијини нәзәрә алараг,
-      БМТ Баш Ассамблејасы
-      Инсан һүгуглары Һаггында Үмуми Бәјаннамәни, һәр бир кәсин вә ҹәмијјәтин һәр бир органынын бу Бәјаннамәни рәһбәр тутараг маарифчилик вә тәдрис јолу илә һәмин һүгуг вә азадлыглара һөрмәт олунмасына јардым етмәси вә милли вә бејнәлхалг сәвијјәдә тәрәггипәрвәр тәдбирләр јолу илә, һәм тәшкилатын үзвү олан халглары, һәм дә онларын јурисдиксијасы алтында олан әразиләрин халглары арасында үмумиликдә вә еффектив танынмасы вә һәјата кечирилмәсинә сәј ҝөстәрмәләри мәгсәдилә бүтүн халглар вә бүтүн дөвләтләрин јеринә јетирмәјә ҹан атмалы олдуглары вәзифә кими бәјан едир.
-   
-      Маддә 1
-      Бүтүн инсанлар  ләјагәт вә һүгугларына ҝөрә азад вә бәрабәр доғулурлар. Онларын шүурлары вә виҹданлары вар вә бир-бирләринә мүнасибәтдә гардашлыг руһунда давранмалыдырлар.
-   
-      Маддә 2
-      Һәр бир шәхс иргиндән, дәрисинин рәнҝиндән, ҹинсиндән, дилиндән, дининдән, сијаси вә диҝәр әгидәсиндән, милли вә ја сосиал мәншәјиндән, әмлак, сосиал мөвге вә диҝәр вәзијјәтиндән асылы олмајараг бу Бәјаннамәдә  елан олунмуш бүтүн һүгуг вә азадлыглара малик олмалыдыр.
-      Бундан әлавә, һәмин шәхсин мәнсуб олдуғу өлкәнин вә ја әразинин, һәмин әразинин мүстәгил, гәјјумлуг алтында олан, өзүидарәолунмајан вә ја суверенлији һәр һансы шәкилдә мәһдудлашмыш олмасындан асылы олмајараг, сијасы, һүгуги вә бејнәлхалг статусундан асылы олараг һеч бир ајры-сечкилик гојулмамалыдыр.
-   
-      Маддә 3
-      Һәр бир шәхсин јашамаг, азадлыг вә шәхси тохунулмазлыг һүгугу вар.
-   
-      Маддә 4
-      Һеч ким көлә вә ја асылы вәзијјәтдә сахланыла билмәз; гулдарлыг вә гул тиҹарәти бүтүн формаларда гадаған едилир.
-   
-      Маддә 5
-      Һеч ким ишҝәнҹәјә вә ја гәддар, гејри-инсани вә ја онун ләјагәтини алчалдан мүнасибәтә вә ҹәзаја мәруз галмамалыдыр.
-   
-      Маддә 6
-      Һәр бир шәхс һарада олмасындан асылы олмајараг өзүнүн һүгуг субјектлтилијинин танынмасы һүгугуна маликдир.
-   
-      Маддә 7
-      Бүтүн инсанлар ганун гаршысында бәрабәрдирләр вә ганун тәрәфиндән бәрабәр мүдафиә һүгугуна маликдирләр. Бүтүн инсанлар бу Бәјаннамәни позан һәр һансы ајры-сечкиликдән вә белә ајры-сечкилијә һәр һансы ҹәһддән бәрабәр мүдафиә олунма һүгугуна маликдирләр.
-   
-      Маддә 8
-      Һәр бир шәхс Конститусијанын вә ја ганунун она вердији һүгугларын позулмасы заманы сәләаһијјәтли милли мәһкәмәләр тәрәфиндән һүгугларынын бәрпа олунмасы һүгугуна маликдир.
-   
-      Маддә 9
-      Һеч ким өзбашына һәбсә, тутулмаја вә ја сүрҝүнә мәруз гала билмәз.
-   
-      Маддә 10
-      Һәр бир шәхс онун һүгуг вә вәзифәләринин тәјини вә она гаршы ирәли сүрүлмүш ҹинајәт иттиһамынын әсаслылығынын мүәјјәнләшдирилмәси үчүн онун ишинин мүстәгил вә битәрәф мәһкәмәдә, там бәрабәрлик әсасында, ашкарлыг вә әдаләтин бүтүн тәләбләринин ҝөзләнилмәси шәраитиндә бахылмасы һүгугуна маликдир.
-   
-      Маддә 11
-      
-         
-            Ҹинајәт төрәтмәкдә иттиһам олунан һәр бир шәхс ҝүнаһы она мүдафиә үчүн бүтүн имканларын тәмин олундуғу ачыг мәһкәмә истинтагында гануни шәкилдә сүбут олунанадәк ҝүнаһсыз һесаб едилмәк һүгуна маликдир.
-         
-         
-            Һеч бир кәс милли ганунвериҹилик вә ја бејнәлхалг һүгуга әсасән төрәдилдији заман ҹинајәт һесаб едилмәјән һәрәкәт вә ја һәрәкәтсизлик үчүн ҹинајәтдә иттиһам олуна билмәз. Ејни заманда ҹинајәтин төрәдилдији  заман тәтбиг олуна биләҹәк ҹәзадан даһа ағыры тәтбиг олуна билмәз.
-         
-      
-   
-      Маддә 12
-      Һеч ким шәхси вә аилә һәјатына мүдахиләјә, евинин тохунулмазлығына, мәктублашмасынын ҝизлилијинә, шәрәф вә нүфузуна өзбашына гәсдә мәруз гала билмәз. Һәр бир шәхсин белә мүдахилә вә гәсдән ганун тәрәфиндән мүдафиә олунмаг һүгугу вар.
-   
-      Маддә 13
-      
-         
-            Һәр бир шәхс һәр бир өлкә һүдудунда сәрбәст һәрәкәт етмәк вә јашајыш јери сечмәк һүгугуна маликдир.
-         
-         
-            Һәр бир шәхс өз өлкәси дә дахил олмагла истәнилән өлкәни тәрк етмәк вә өз өлкәсинә гајытмаг һүгугуна маликдир.
-         
-      
-   
-      Маддә 14
-      
-         
-            Һәр бир шәхс диҝәр өлкәләрдә тәгибдән сығынаҹаг ахтармаг вә бу сығынаҹагдан истифадә етмәк һүгугуна маликдир.
-         
-         
-            Бу һүгуг һәгигәтән дә гејри-сијаси ҹинајәт вә ја Бирләшмиш Милләтләр Тәшкилатынын мәгсәд вә принсипләринә зидд һәрәкәт төрәдилмәсинә әсасланан тәгибләр заманы истифадә олуна билмәз.
-         
-      
-   
-      Маддә 15
-      
-         
-            Һәр бир шәхс вәтәндашлыг һүгугуна маликдир.
-         
-         
-            Һеч ким өзбашына олараг вәтәндашлыгдан вә вәтәндашлығыны дәјишмәк һүгугундан мәһрум едилә билмәз.
-         
-      
-   
-      Маддә 16
-      
-         
-            Јеткинлик јашына чатмыш кишиләр вә гадынлар ирги, милли вә дини әламәтләринә ҝөрә һеч бир мәһдудијјәт гојулмадан никаһа дахил олмаг вә аилә гурмаг һүгугуна маликдирләр. Онлар никаһа дахил оларкән, никаһ мүддәтиндә вә онун позулмасы заманы ејни һүгуглардан истифадә едирләр.
-         
-         
-            Никаһ, никаһа дахил олан һәр ики тәрәфин азад вә там разылығы оларса бағлана биләр.
-         
-         
-            Аилә ҹәмијјәтин тәбии вә башлыҹа груп ваһидидир вә ҹәмијјәт вә дөвләт тәрәфиндән мүдафиә олунма һүгугуна маликдир.
-         
-      
-   
-      Маддә 17
-      
-         
-            Һәр бир шәхсин һәм тәкбашына, һәм дә диҝәрләри илә бирликдә мүлкијјәтә саһиб олма һүгугу вар.
-         
-         
-            Һеч ким өзбашына олараг мүлкијјәтдән мәһрум едилә билмәз.
-         
-      
-   
-      Маддә 18
-      Һәр бир шәхс  дүшүнҹә, виҹдан вә дин азадлығы һүгугуна маликдир; бу һүгуга өз динини вә етигадыны дәјишмәк азадлығы вә өз дининә вә инанҹларына тәһсил, дуа вә дини вә ритуал ајинләр заманы тәкликдә вә ја башгалары илә бирликдә, ашкар вә ја фәрди шәкилдә етигад етмәк азадлығы дахилдир.
-   
-      Маддә 19
-      Һәр бир шәхс әгидә вә ону сәрбәст ифадә етмәк азадлығы һүгугуна маликдир; бу һүгуга манеәсиз олараг әгидәјә малик олмаг вә информасија вә идејалары дөвләт сәрһәдләриндән асылы олмајараг истәнилән васитәләрлә ахтармаг, әлдә етмәк вә јајмаг азадлығы дахилдир.
-   
-      Маддә 20
-      
-         
-            Һәр бир шәхс динҹ јығынҹаглар вә ассосиасијалар азадлығы һүгугуна маликдир.
-         
-         
-            2.Һеч бир шәхс һәр һансы бир ассосиасијаја гошулмаға мәҹбур едилә билмәз.
-         
-      
-   
-      Маддә 21
-      
-         
-            Һәр бир шәхс дөвләтин идарә олунмасында билаваситә вә ја азад шәкилдә сечилмиш нүмајәндәләр васитәсилә иштирак етмәк һүгугуна маликдир.
-         
-         
-            2.Һәр бир шәхс өз өлкәсиндә дөвләт хидмәтиндә гуллуг етмәк үчүн бәрабәр  имкана малик олмаг һүгугуна маликдир.
-         
-         
-            Халгын ирадәси игтидар һакимијјәтинин әсасы олмалыдыр; бу ирадә өз  ифадәсини ҝизли сәсвермә јолу илә, үмуми вә бәрабәр сечки һүгугу вә ја сәсвермәнин азадлығыны тәмин едән диҝәр ејнимәналы формалар әсасында кечирилән мүтамади вә сахталашдырылмамыш сечкиләрдә тапмалыдыр.
-         
-      
-   
-      Маддә 22
-      Һәр бир шәхс ҹәмијјәтин үзвү кими сосиал мүдафиә һүгугуна вә милли сәјләр вә бејнәлхалг әмәкдашлыг јолу илә вә һәр бир дөвләтин структуру вә ресурсларына ујғун олараг онун ләјагәтинин мүдафиәси вә шәхсијјәтинин азад инкишафы үчүн игтисади, сосиал вә мәдәни саһәләрдә һүгуглара маликдир.
-   
-      Маддә 23
-      
-         
-            Һәр бир шәхсин әмәк, сәрбәст иш јери сечмәк, әдаләтли вә јахшы иш шәраити вә ишсизликдән мүдафиә һүгугу вар.
-         
-         
-            Һәр бир шәхс һеч бир ајры-сечкилик олмадан ејни иш үчүн ејни әмәк һаггы алмаг һүгугуна маликдир.
-         
-         
-            Һәр бир ишләјән шәхс, әмәјинин лазым ҝәләрсә диҝәр сосиал мүдафиә васитәләрилә тамамланан, онун өзүнүн вә аиләсинин лајигли доланышығыны тәмин едә билән әдаләтли вә гәнаәтбәхш өдәнилмәси һүгугуна маликдир.
-         
-         
-            Һәр бир шәхсин һәмкарлар иттифагы јаратмаг вә өз сосиал марагларыны  мүдафиә етмәк үчүн һәмкарлар иттифагларына дахил олмаг һүгугу вар.
-         
-      
-   
-      Маддә 24
-      Һәр бир шәхсин истираһәт вә асудә вахт, о ҹүмләдән иш ҝүнүнүн ағлабатан һүдуду вә өдәнилән мүтамади мәзунијјәт һүгугу вар.
-   
-      Маддә 25
-      
-         
-            Һәр бир шәхс онун өзүнүн вә аиләсинин сәһһәт вә рифаһыны тәмин етмәк үчүн лазым олан, гида, ҝејим, тибби хидмәт вә лазыми сосиал тәминат да дахил олмагла һәјат сәвијјәси һүгугуна вә ишсизлик, хәстәлик, әлиллик, дул галма, гоҹалыг вә ондан асылы олмајан сәбәбләр үзүндән јашајыш васитәләринин итирилмәси заманы тәминат һүгугуна маликдир.
-         
-         
-            Аналыг вә ушаглыг хүсуси гајғы вә јардым алмаг һүгугуна маликдирләр.  Һәм никаһ нәтиҹәсиндә һәм дә никаһдан кәнар доғулмуш ушаглар ејни сосиал мүдафиәдән истифадә етмәлидирләр.
-         
-      
-   
-      Маддә 26
-      
-         
-            Һәр бир шәхсин тәһсил һүгугу вар. Ән азы ибтидаи вә үмуми тәһсил пулсуз олмалыдыр. Ибтидаи тәһсил иҹбари олмалыдыр. Һәр кәс техники вә пешә тәһсили алмаг имканына малик олмалыдыр, али тәһсил дә һәр кәсин габилијјәти әсасында һамыја ејни дәрәҹәдә мүјәссәр олмалыдыр.
-         
-         
-            Тәһсил инсан шәхсијјәтинин там инкишафына вә инсан һүгуглары вә  әсас азадлыглара һөрмәтин артырылмасына јөнәлдилмәлидир. Тәһсил халглар, ирги вә дини груплар арасында гаршылыглы анлашманын, дөзүмлүлүјүн вә достлуғун мөһкәмләндирилмәсинә вә Бирләшмиш Милләтләрин сүлһү горума саһәсиндә фәалијјәтинә јардым етмәлидир.
-         
-         
-            Валидејнләр өз азјашлы ушагларынын тәһсил нөвүнү сечмәкдә үстүнлүјә маликдирләр.
-         
-      
-   
-      Маддә 27
-      
-         
-            Һәр бир шәхс ҹәмијјәтин мәдәни һәјатында сәрбәст иштирак етмәк,  инҹәсәнәтдән һәзз алмаг, елми тәрәггидә иштирак етмәк вә онун фајдасындан истифадә етмәк һүгугуна маликдир.
-         
-         
-            Һәр бир шәхс мүәллифи олдуғу елми, әдәби, вә инҹәсәнәт әсәрләринин нәтиҹәсиндә мејдана чыхан мадди вә мәнәви мәнафеләринин горунмасы һүгугуна маликдир.
-         
-      
-   
-      Маддә 28
-      Һәр бир шәхсин бу Бәјаннамәдә әкс олунмуш һүгуг вә азадлыгларын там тәмин олундуғу сосиал вә бејнәлхалг дүзүм һүгугу вар.
-   
-      Маддә 29
-      
-         
-            Һәр бир шәхс јалныз онун азад вә там инкишафы мүмкүн олдуғу ҹәмијјәт гаршысында вәзифәләр дашыјыр.
-         
-         
-            Өз һүгуг вә азадлыгларыны һәјата кечирәркән һәр бир шәхс јалныз елә мәһдудијјәтләрә мәруз гала биләр ки, онлар ганун тәрәфиндән диҝәрләринин һүгуг вә азадлыгларынын танынмасы вә һөрмәт олунмасынын  тәмин едилмәси вә демократик ҹәмијјәтин әхлаги, иҹтимаи асајиш вә үмуми рифаһ тәләбләрини өдәмәк мәгсәдилә тәјин едилмиш олсун.
-         
-         
-            Бу һүгуг вә азадлыгларын һәјата кечирилмәси Бирләшмиш Милләтләр Тәшкилатынын мәгсәд вә принсипләринә зидд олмамалыдыр.
-         
-      
-   
-      Маддә 30
-      Бу Бәјаннамәдә һеч нә һәр һансы дөвләтә, шәхсләр групуна вә ајры-ајры шәхсләрә Бәјаннамәндә елан олунмуш һүгуг вә азадлыгларын мәһвинә  јөнәлмиш һәр һансы фәалијјәтлә мәшғул олмаг вә ја һәр һансы һәрәкәти төрәтмәк һүгугунун верилмәси кими тәфсир олуна билмәз.
-   

data/lib/data/udhr_txt/udhr_azj_latn.txt

@@ -1,218 +0,0 @@
-Universal Declaration of Human Rights - Azerbaijani, North (Latin)
-© 1996 – 2009 The Office of the High Commissioner for Human Rights
-This plain text version prepared by the “UDHR in Unicode”
-project, http://www.unicode.org/udhr.
----
-
-İNSAN HÜQUQLARI HAQQINDA ÜMUMİ BƏYANNAMƏ
-    PREAMBULA
-    Bəşər ailəsinin bütün üzvlərinə xas olan ləyaqət hissinin və onların bərabər və ayrılmaz hüquqlarının tanınmasının azadlıq, ədalət və ümumi sülhün əsası olduğunu nəzərə alaraq,
-    insan hüquqlarına etinasızlıq və nifrətin bəşəriyyəti dəhşətə gətirən barbarizm hərəkətlərinə səbəb olduğunu və insanların söz və etiqad azadlığına malik, qorxu və ehtiyacdan azad olduqları dünyanın yaradılmasının bəşəriyyətin ən ali istəyi olduğunu nəzərə alaraq,
-    insanın son vasitə kimi istibdad və zülmə qarşı qiyama qalxmağa məcbur olmamasını təmin etmək üçün insan hüquqlarının qanunun hakimiyyəti ilə müdafiə olunmasının zəruriliyini nəzərə alaraq,
-    xalqlar arasında mehriban münasibətlərin inkişafını dəstəkləməyin vacibliyini nəzərə alaraq,
-    Birləşmiş Millətlərin xalqlarının BMT Nizamnaməsində əsas insan hüquqlarına, insan şəxsiyyətinin ləyaqət və dəyərinə, kişi və qadınların hüquq bərabərliyinə inamlarını təsdiq etdiklərini və daha geniş azadlıq şəraitində sosial tərəqqi və həyat şəraitinin yaxşılaşdırılmasına yardım etməyi qət etdiklərini nəzərə alaraq,
-    üzv dövlətlərin BMT ilə əməkdaşlıq şəraitində insan hüquqlarına və əsas azadlıqlara ümumi hörmət və onlara əməl olunmasına yardım etməyi öhdələrinə götürdüklərini nəzərə alaraq,
-    bu hüquq və azadlıqların xarakterinin tam şəkildə dərk olunmasının həmin öhdəliyin hərtərəfli yerinə yetirilməsi üçün böyük əhəmiyyət kəsb etdiyini nəzərə alaraq,
-    BMT Baş Assambleyası
-    İnsan hüquqları Haqqında Ümumi Bəyannaməni, hər bir kəsin və cəmiyyətin hər bir orqanının bu Bəyannaməni rəhbər tutaraq maarifçilik və tədris yolu ilə həmin hüquq və azadlıqlara hörmət olunmasına yardım etməsi və milli və beynəlxalq səviyyədə tərəqqipərvər tədbirlər yolu ilə, həm təşkilatın üzvü olan xalqları, həm də onların yurisdiksiyası altında olan ərazilərin xalqları arasında ümumilikdə və effektiv tanınması və həyata keçirilməsinə səy göstərmələri məqsədilə bütün xalqlar və bütün dövlətlərin yerinə yetirməyə can atmalı olduqları vəzifə kimi bəyan edir.
-  
-    Maddə 1
-    Bütün insanlar ləyaqət və hüquqlarına görə azad və bərabər doğulurlar. Onların şüurları və vicdanları var və bir-birlərinə münasibətdə qardaşlıq ruhunda davranmalıdırlar.
-  
-    Maddə 2
-    Hər bir şəxs irqindən, dərisinin rəngindən, cinsindən, dilindən, dinindən, siyasi və digər əqidəsindən, milli və ya sosial mənşəyindən, əmlak, sosial mövqe və digər vəziyyətindən asılı olmayaraq bu Bəyannamədə elan olunmuş bütün hüquq və azadlıqlara malik olmalıdır.
-    Bundan əlavə, həmin şəxsin mənsub olduğu ölkənin və ya ərazinin, həmin ərazinin müstəqil, qəyyumluq altında olan, özüidarəolunmayan və ya suverenliyi hər hansı şəkildə məhdudlaşmış olmasından asılı olmayaraq, siyası, hüquqi və beynəlxalq statusundan asılı olaraq heç bir ayrı-seçkilik qoyulmamalıdır.
-  
-    Maddə 3
-    Hər bir şəxsin yaşamaq, azadlıq və şəxsi toxunulmazlıq hüququ var.
-  
-    Maddə 4
-    Heç kim kölə və ya asılı vəziyyətdə saxlanıla bilməz; quldarlıq və qul ticarəti bütün formalarda qadağan edilir.
-  
-    Maddə 5
-    Heç kim işgəncəyə və ya qəddar, qeyri-insani və ya onun ləyaqətini alçaldan münasibətə və cəzaya məruz qalmamalıdır.
-  
-    Maddə 6
-    Hər bir şəxs harada olmasından asılı olmayaraq özünün hüquq subyektltiliyinin tanınması hüququna malikdir.
-  
-    Maddə 7
-    Bütün insanlar qanun qarşısında bərabərdirlər və qanun tərəfindən bərabər müdafiə hüququna malikdirlər. Bütün insanlar bu Bəyannaməni pozan hər hansı ayrı-seçkilikdən və belə ayrı-seçkiliyə hər hansı cəhddən bərabər müdafiə olunma hüququna malikdirlər.
-  
-    Maddə 8
-    Hər bir şəxs Konstitusiyanın və ya qanunun ona verdiyi hüquqların pozulması zamanı sələahiyyətli milli məhkəmələr tərəfindən hüquqlarının bərpa olunması hüququna malikdir.
-  
-    Maddə 9
-    Heç kim özbaşına həbsə, tutulmaya və ya sürgünə məruz qala bilməz.
-  
-    Maddə 10
-    Hər bir şəxs onun hüquq və vəzifələrinin təyini və ona qarşı irəli sürülmüş cinayət ittihamının əsaslılığının müəyyənləşdirilməsi üçün onun işinin müstəqil və bitərəf məhkəmədə, tam bərabərlik əsasında, aşkarlıq və ədalətin bütün tələblərinin gözlənilməsi şəraitində baxılması hüququna malikdir.
-  
-    Maddə 11
-    
-      
-	Cinayət törətməkdə ittiham olunan hər bir şəxs günahı ona müdafiə üçün bütün imkanların təmin olunduğu açıq məhkəmə istintaqında qanuni şəkildə sübut olunanadək günahsız hesab edilmək hüquna malikdir.
-      
-      
-	Heç bir kəs milli qanunvericilik və ya beynəlxalq hüquqa əsasən törədildiyi zaman cinayət hesab edilməyən hərəkət və ya hərəkətsizlik üçün cinayətdə ittiham oluna bilməz. Eyni zamanda cinayətin törədildiyi zaman tətbiq oluna biləcək cəzadan daha ağırı tətbiq oluna bilməz.
-      
-    
-  
-    Maddə 12
-    Heç kim şəxsi və ailə həyatına müdaxiləyə, evinin toxunulmazlığına, məktublaşmasının gizliliyinə, şərəf və nüfuzuna özbaşına qəsdə məruz qala bilməz. Hər bir şəxsin belə müdaxilə və qəsdən qanun tərəfindən müdafiə olunmaq hüququ var.
-  
-    Maddə 13
-    
-      
-	Hər bir şəxs hər bir ölkə hüdudunda sərbəst hərəkət etmək və yaşayış yeri seçmək hüququna malikdir.
-      
-      
-	Hər bir şəxs öz ölkəsi də daxil olmaqla istənilən ölkəni tərk etmək və öz ölkəsinə qayıtmaq hüququna malikdir.
-      
-    
-  
-    Maddə 14
-    
-      
-	Hər bir şəxs digər ölkələrdə təqibdən sığınacaq axtarmaq və bu sığınacaqdan istifadə etmək hüququna malikdir.
-      
-      
-	Bu hüquq həqiqətən də qeyri-siyasi cinayət və ya Birləşmiş Millətlər Təşkilatının məqsəd və prinsiplərinə zidd hərəkət törədilməsinə əsaslanan təqiblər zamanı istifadə oluna bilməz.
-      
-    
-  
-    Maddə 15
-    
-      
-	Hər bir şəxs vətəndaşlıq hüququna malikdir.
-      
-      
-	Heç kim özbaşına olaraq vətəndaşlıqdan və vətəndaşlığını dəyişmək hüququndan məhrum edilə bilməz.
-      
-    
-  
-    Maddə 16
-    
-      
-	Yetkinlik yaşına çatmış kişilər və qadınlar irqi, milli və dini əlamətlərinə görə heç bir məhdudiyyət qoyulmadan nikaha daxil olmaq və ailə qurmaq hüququna malikdirlər. Onlar nikaha daxil olarkən, nikah müddətində və onun pozulması zamanı eyni hüquqlardan istifadə edirlər.
-      
-      
-	Nikah, nikaha daxil olan hər iki tərəfin azad və tam razılığı olarsa bağlana bilər.
-      
-      
-	Ailə cəmiyyətin təbii və başlıca qrup vahididir və cəmiyyət və dövlət tərəfindən müdafiə olunma hüququna malikdir.
-      
-    
-  
-    Maddə 17
-    
-      
-	Hər bir şəxsin həm təkbaşına, həm də digərləri ilə birlikdə mülkiyyətə sahib olma hüququ var.
-      
-      
-	Heç kim özbaşına olaraq mülkiyyətdən məhrum edilə bilməz.
-      
-    
-  
-    Maddə 18
-    Hər bir şəxs düşüncə, vicdan və din azadlığı hüququna malikdir; bu hüquqa öz dinini və etiqadını dəyişmək azadlığı və öz dininə və inanclarına təhsil, dua və dini və ritual ayinlər zamanı təklikdə və ya başqaları ilə birlikdə, aşkar və ya fərdi şəkildə etiqad etmək azadlığı daxildir.
-  
-    Maddə 19
-    Hər bir şəxs əqidə və onu sərbəst ifadə etmək azadlığı hüququna malikdir; bu hüquqa maneəsiz olaraq əqidəyə malik olmaq və informasiya və ideyaları dövlət sərhədlərindən asılı olmayaraq istənilən vasitələrlə axtarmaq, əldə etmək və yaymaq azadlığı daxildir.
-  
-    Maddə 20
-    
-      
-	Hər bir şəxs dinc yığıncaqlar və assosiasiyalar azadlığı hüququna malikdir.
-      
-      
-	Heç bir şəxs hər hansı bir assosiasiyaya qoşulmağa məcbur edilə bilməz.
-      
-    
-  
-    Maddə 21
-    
-      
-	Hər bir şəxs dövlətin idarə olunmasında bilavasitə və ya azad şəkildə seçilmiş nümayəndələr vasitəsilə iştirak etmək hüququna malikdir.
-      
-      
-	Hər bir şəxs öz ölkəsində dövlət xidmətində qulluq etmək üçün bərabər imkana malik olmaq hüququna malikdir.
-      
-      
-	Xalqın iradəsi iqtidar hakimiyyətinin əsası olmalıdır; bu iradə öz ifadəsini gizli səsvermə yolu ilə, ümumi və bərabər seçki hüququ və ya səsvermənin azadlığını təmin edən digər eynimənalı formalar əsasında keçirilən mütamadi və saxtalaşdırılmamış seçkilərdə tapmalıdır.
-      
-    
-  
-    Maddə 22
-    Hər bir şəxs cəmiyyətin üzvü kimi sosial müdafiə hüququna və milli səylər və beynəlxalq əməkdaşlıq yolu ilə və hər bir dövlətin strukturu və resurslarına uyğun olaraq onun ləyaqətinin müdafiəsi və şəxsiyyətinin azad inkişafı üçün iqtisadi, sosial və mədəni sahələrdə hüquqlara malikdir.
-  
-    Maddə 23
-    
-      
-	Hər bir şəxsin əmək, sərbəst iş yeri seçmək, ədalətli və yaxşı iş şəraiti və işsizlikdən müdafiə hüququ var.
-      
-      
-	Hər bir şəxs heç bir ayrı-seçkilik olmadan eyni iş üçün eyni əmək haqqı almaq hüququna malikdir.
-      
-      
-	Hər bir işləyən şəxs, əməyinin lazım gələrsə digər sosial müdafiə vasitələrilə tamamlanan, onun özünün və ailəsinin layiqli dolanışığını təmin edə bilən ədalətli və qənaətbəxş ödənilməsi hüququna malikdir.
-      
-      
-	Hər bir şəxsin həmkarlar ittifaqı yaratmaq və öz sosial maraqlarını müdafiə etmək üçün həmkarlar ittifaqlarına daxil olmaq hüququ var.
-      
-    
-  
-    Maddə 24
-    Hər bir şəxsin istirahət və asudə vaxt, o cümlədən iş gününün ağlabatan hüdudu və ödənilən mütamadi məzuniyyət hüququ var.
-  
-    Maddə 25
-    
-      
-	Hər bir şəxs onun özünün və ailəsinin səhhət və rifahını təmin etmək üçün lazım olan, qida, geyim, tibbi xidmət və lazımi sosial təminat da daxil olmaqla həyat səviyyəsi hüququna və işsizlik, xəstəlik, əlillik, dul qalma, qocalıq və ondan asılı olmayan səbəblər üzündən yaşayış vasitələrinin itirilməsi zamanı təminat hüququna malikdir.
-      
-      
-	Analıq və uşaqlıq xüsusi qayğı və yardım almaq hüququna malikdirlər. Həm nikah nəticəsində həm də nikahdan kənar doğulmuş uşaqlar eyni sosial müdafiədən istifadə etməlidirlər.
-      
-    
-  
-    Maddə 26
-    
-      
-	Hər bir şəxsin təhsil hüququ var. Ən azı ibtidai və ümumi təhsil pulsuz olmalıdır. İbtidai təhsil icbari olmalıdır. Hər kəs texniki və peşə təhsili almaq imkanına malik olmalıdır, ali təhsil də hər kəsin qabiliyyəti əsasında hamıya eyni dərəcədə müyəssər olmalıdır.
-      
-      
-	Təhsil insan şəxsiyyətinin tam inkişafına və insan hüquqları və əsas azadlıqlara hörmətin artırılmasına yönəldilməlidir. Təhsil xalqlar, irqi və dini qruplar arasında qarşılıqlı anlaşmanın, dözümlülüyün və dostluğun möhkəmləndirilməsinə və Birləşmiş Millətlərin sülhü qoruma sahəsində fəaliyyətinə yardım etməlidir.
-      
-      
-	Valideynlər öz azyaşlı uşaqlarının təhsil növünü seçməkdə üstünlüyə malikdirlər.
-      
-    
-  
-    Maddə 27
-    
-      
-	Hər bir şəxs cəmiyyətin mədəni həyatında sərbəst iştirak etmək, incəsənətdən həzz almaq, elmi tərəqqidə iştirak etmək və onun faydasından istifadə etmək hüququna malikdir.
-      
-      
-	Hər bir şəxs müəllifi olduğu elmi, ədəbi, və incəsənət əsərlərinin nəticəsində meydana çıxan maddi və mənəvi mənafelərinin qorunması hüququna malikdir.
-      
-    
-  
-    Maddə 28
-    Hər bir şəxsin bu Bəyannamədə əks olunmuş hüquq və azadlıqların tam təmin olunduğu sosial və beynəlxalq düzüm hüququ var.
-  
-    Maddə 29
-    
-      
-	Hər bir şəxs yalnız onun azad və tam inkişafı mümkün olduğu cəmiyyət qarşısında vəzifələr daşıyır.
-      
-      
-	Öz hüquq və azadlıqlarını həyata keçirərkən hər bir şəxs yalnız elə məhdudiyyətlərə məruz qala bilər ki, onlar qanun tərəfindən digərlərinin hüquq və azadlıqlarının tanınması və hörmət olunmasının təmin edilməsi və demokratik cəmiyyətin əxlaqi, ictimai asayiş və ümumi rifah tələblərini ödəmək məqsədilə təyin edilmiş olsun.
-      
-      
-	Bu hüquq və azadlıqların həyata keçirilməsi Birləşmiş Millətlər Təşkilatının məqsəd və prinsiplərinə zidd olmamalıdır.
-      
-    
-  
-    Maddə 30
-    Bu Bəyannamədə heç nə hər hansı dövlətə, şəxslər qrupuna və ayrı-ayrı şəxslərə Bəyannaməndə elan olunmuş hüquq və azadlıqların məhvinə yönəlmiş hər hansı fəaliyyətlə məşğul olmaq və ya hər hansı hərəkəti törətmək hüququnun verilməsi kimi təfsir oluna bilməz.
-