simplificator-babel 0.0.4

data/lib/data/udhr_txt/udhr_ura.txt

@@ -0,0 +1,219 @@
+Universal Declaration of Human Rights - Urarina
+© 1996 – 2009 The Office of the High Commissioner for Human Rights
+This plain text version prepared by the “UDHR in Unicode”
+project, http://www.unicode.org/udhr.
+---
+
+
+    "Niha chatohanai ne, raotojoeein itarai rucuecuruha ne jaannu", nain aitiin laeneratecure La Asamblea de las Naciones Unidas canaacaanu que, cana temurau nenacauru-cocoainanacaihuri 10 janoniha disiembere ne bana, 1973 ajaanaa ne bana. Nitohaneein ichacuruhane baihate aitoroatecure cana temurau nenacauru-cocoainanacaihuri itolere sacutaain escoela cuhane ereretaain beebejeuruha satiin nerelanacaauru leijiin inejeein cautelanaalane coina.
+  SATIIN CAA CHAURUATANE QUE NENACAAURU CACHAAURU RAl RAUHI
+    Nunue
+    Satiin, cachaauru raite ne rauhi. Nii jaun, nainihei chaque ereein nihacane jaannu, jiniiquiin, raotojoeein, ita cailichanaa coauquelanaala, rauhij iriin nenaa j erichaache ne. Nitohanai coitucuhin neniha cachaauruna jaunte, ita cailichairiin nihane, ichaoore cachaauru. Nii jaunna, neruujiha saain, itolere cachauru ne jerichaanu; itolere raotojoeein ichaohin aúiihaneein, niicha esenetai esenetaain, niicha coacui que ereerejeein, naojoaain niha cachaauru ne jerichaanu.
+    Saain acaauru cachaauru coroatajanemii, saain itolere gobiernooru, nabana aiha nejerateein, naojoaain niha rai cachaauru ne coataa.
+    Caohachaain ita coaraain, naaojoaain neeuruhine leeocha gobierno aina itolere caa chauruatane sacutaain nenacaauru gobiernooru.
+    "Caohatoha naain jeriha laurilaurichuru nenacaauru gobierno, caa canaacaanu aitoojoan que na jaun, uain caohachaain cachaauru coroataj anecurumii te, caoachaain neruujueein neeuruhine.
+    "Caohatoha carai," naain ereeuri gobiernooru, esiahen rauhijiriin, caa aitocoaanu ne rijijieein tonoraain ichacurumiite raotojoeein jianacoo nenaa nainecurumii, saain rai cachaauru.
+    Nii jaun te, caohachae saain itolere neein coitucuuruha saain cachaauru ne caohachae, rauhij iriin ichacuruhane coina.
+    CARITIIN TE AlTUCURE LAURILAURICHURU CAJE UNACAURU CURAANAACURU ITA TAOJIAIN
+    Nii jaun, itolere sacutaain cachaauru relauruhinete, coitucuhin, "Naojoaain te chuisi ne cana rai rauhi," naain coticuuruhine cachaauru laurilaurichuru nenacaauru. Nitohaneeinte, jeraaen cuujuein nitohaniha cureein.
+  
+    Articulo 1.
+    Ita rijiicha itolere cacha. Aihana jaun, ita belaain, naojoain neuruhine laurilaurichuru nenacaauru aina itolere cachaauru.
+  
+    Articulo 2.
+    Satiin cachauru raite ne, jericha nejeein acaauru rai rauhi, ita jeloon cuhin. Nii jaun, nihei chatohaneein, jichojoai, bacauha, ijiaen, jorio, batirichuru, coriqui neba, cailichai cacha, cocoamo, shipibo, acoarona, saain niichuru te jericha nejeein ne, acauru rai rauhi.
+    
+  
+    Articulo 3.
+    Aihana jaunte ne, satiin cachaauru rai rahui, raotojoeein rerohecaeraelanaala, jerihane tocohaneein ichaoha cacha ne coina.
+  
+    Articulo 4.
+    Aihana jaun, nijiaonriha atebihaen rai cha que erenaa rijitiin, namute cacha letoain niha cachaaurune.
+  
+    Articulo 5.
+    Jiaonriha chunei cacha cunaitain, naojoain neeuruha cocoainanacaihurine.
+  
+    Articulo 6.
+    Cha rijijiein teein ti neseeu nenacaauru que suujua acateein caohachaain raaure. Nii rijijiein chu joaenreein nirljleln nenacaauru cachaauru- nuna cocoaicha naojoain que suujua acateein caohachaain coaraain naojoain neeuruhine cocoainanacaihuri.
+  
+    Articulo 7.
+    Joaenreein cacha, niha acaauru rai chatohanai ine, cocoainanacaihuri rai ereeuruhinete, acaauru coroatajanemii cocoainanacaihuri te aitoha caa rauhi ne riJlJleln neine cachaauru rai rauhi.
+  
+    Articulo 8.
+    Rauhijiriin caa erenaa tonoraain ichacureniha cocoainanacaihurine acaaru curaanaa rai beeuruhine cachaaurute, rucuecuruhine acaauru aina acaauru curaanaa.
+  
+    Articulo 9.
+    Jiaonriha, atiin joaenreein leera colane cacha mucuhin caresero cuhane teein, naojoain neeuruha cocoainanacaihurine. Chaen chu, coa nii natane caje sitaaln, leeocha ataneu letoauruha cocoainanacaihuri, joaenreein leera colane.
+  
+    Articulo 10.
+    Satiin cachauru raite ne rauhi, casetecaa cocoainanacaihurine ajiiniha ereein naojoaunruha en coina. Baaso ichaain, chatohaneein cacha basijiauhin naojoaain neeuruha cocoainanacaihurine leeocha cocoainanacai, n ii cocoainanacai arai nihei, que rucuerateeuruhine cachaauru. Chaen chu chatohaneein cocoainanacaihuri rai chatohaneein ichaain asijiauhin, naojoaain niha cacha ne, jericha nejeein leeocha cocoainanacai, nii cacha arai nihei cocoainanacai que rucuerateeuruhine. Chaen nii neruujue bana, aonaa ne coina turuha cacha ne, jiaonriha sitaain, naojoaain niha cocoainanacai te neruujiha nii ine aonaain, neeuruhine cachaauru.
+  
+    Articulo 11.
+    
+      
+	Caohachaai, rucujuelanaala cacha casetecaain niha cocoainanacai ine. Caohachaain coitucuhin, "Esihaen te chuhisi, baaso ichae," naain caohachaain coitucuera lanaala joaenreein cacha casetecaain niha cocoainanacaine caohachaai.
+      
+      
+	Jiaonriha jaiti cocoaaerae nihane jana chatohanai ichaa cacha ne mucuhin neeuruha cocoainanacaihurine.
+      
+    
+  
+    Articulo 12.
+    Satiin cachauru coaramii cocoainanacaihuri. Nabana leijiiin cacha nenajau turuhin reroecanaa coacuhin ninahuene. Aca te naojoaain, n e chu aansaaineein ne, "naain joaenreein que ereein ita reroecanaa coacuhin naojoaain neeuruhane, nabana cocoainanacaihuri netonai nii esenetaain, cacha reroecanaa coaucuruha ne coataa. Jiaonriha chu chaen, leijiin cacha rai, letono quiricha raain, coaraain naojoaunruha nejelaauru ne.
+  
+    Articulo 13.
+    
+      
+	Niha rauhi, satiin cacha rai, chunijiu ichaonaa jerihana jaun ichaoha ne coina.
+      
+      
+	Chaente chu ne, satiin cachaauru rai rauhi, chunijiu atane cuhin ichaonaa jeriha ne ichaoha cuuruha ne coina. Chaen te chu ne, acaauru rai rauhi, jeliha natane caunaa jerecuruha ne, caauruha ne coina.
+      
+    
+  
+    Articulo 14.
+    
+      
+	Niha rauhi, niha reroecaera natane ne, chunijiu nejelau atane cuin raotojoeein ichaaouruha cachaauru ne jaan nu.
+      
+      
+	Jana, chatohaneein soserena neein, asijiauto neein, naojoaain niha cacha ne, nihei rai rauhi, nejelau atane cuhin soroha ne coina.
+      
+    
+  
+    Articulo 15.
+    
+      
+	Satiin cacha rai te ne rauhi, nataneu-nenacaauru laurijira niha ne baiha nejelau atane nenacaauru laurijira niha cuha cacha ne.
+      
+      
+	Niichuru jericha nejeein nataneu caoachaain coaracuruha naraichuru ne rijijiein caoachaain coaracurumii nejelau atane nenacaauru.
+      
+    
+  
+    Articulo 16.
+    
+      
+	Niha rauhi, ita rijijiein ichauhena neeuruhane, ene aina ita raain naaojoaunruha cachaauru ne jaan nu. Jericha nejeeinte quicha rai niha rauhi ne rijijiein, ne, enecuru rai rauhi. Coa chu chaen, chatohaneein bacauha, cocoamo, ijiaen, naaojoaainejeein ranaa jeriha joaenreein, ene, quicha, naaojoaaine, coa caóhateeuruha.
+      
+      
+	Aca jeria ne jana, jereniha nii ene ne jana, raa cacha ne, caohachaai.
+      
+      
+	Ene raain niha quicha ne, coaracurumiin cocoainanacaihuri; nabana charijieinejeein ita que nererojoecaain ita jianecuruha ne coataa.
+      
+    
+  
+    Articulo 17.
+    
+      
+	Satiin cachauru rai te ne rauhi, rai rucuheleeuru, rai atane, naaojoaain erora neein niha ne coina.
+      
+      
+	Chaen chu, joaenreein coreniha rai rucuheíeeuru, rai atane, naaojoaain caje sitaanaa nainihei cacha, nihei cocoainanacaihuri niha natiin.
+      
+    
+  
+    Articulo 18.
+    Niha satiin cachauru rai rauhi, Cana Coaunera ere esenetaain tonorana jeriha ne, tonoraauruha jianacoo neein cha que tonajelanaala ne coina.
+  
+    Articulo 19.
+    Niha chu chaen rauhi cachaauru rai, niicha coacui, cachauru rai beein, naaojoaunruha ne coina. Nainihei nii coreniaa acaauru mucuhin niha cocoainanacaihuri ne.
+  
+    Articulo 20.
+    
+      
+	Niha chu chaen, cachaauru rai rauni ita taojiaain chaelai que ereereena jerecuruha ne, ichacuruha chaelai que tonajelanaalane coina.
+      
+      
+	Niha chu chaen, cachaauru rai rauhi, ita taojieraauru aina nenaa jereniha ne, cuheniha ne coina.
+      
+    
+  
+    Articulo 21.
+    
+      
+	Niha chu chaen, cachaauru rai rauhi, necoriha cocoainanacaine jerecuruha ne, "Aca aca nemii", naain leijiin coaraain aca jeriha cachaauru ne aca cocoainanacainein neme.
+      
+      
+	Niha cachaauru rai rauhi, "Aca aca nemii," naain ereeuruha saain cachaauru ne coina.
+      
+      
+	[Missing?]
+      
+    
+  
+    Articulo 22.
+    Niha satiin cachaauru rai rauhi, reroecaerae lanaala, raotojoeein neeuruha cachaauru ne coina. Niha acaauru reroecaera ne, acaauru coroatajaneine acaauru gobierno.
+  
+    Articulo 23.
+    
+      
+	Niha chu rauhi amihaniha cachaauru ne coina. Niicha rautaai amihanenaa coaraain que amihaneeuruha cachaauru ne coina. Niicha rautaai amihanenaa coaraain que amihaneeuruha cachaauru ne coma.
+      
+      
+	Chaen chu, ita rijijiein amiania cacha ne, ita rijijieein core raauruha ne te, caohachae.
+      
+      
+	Raujiaain caohachajeein canaauruhine amihanenacaaurute, raotojoeein sinij iera aina jiniiquiiin, bereecuru aina raotojoeein ichaooruhine chacaauru.
+      
+      
+	Niha chu cachaauru rai rauhi, niha chatohanai, ne, ita taojiaain jiniiquiin fatoroon aina rucuhecuruha ne coina.
+      
+    
+  
+    Articulo 24.
+    Niha chu rauhi, le janonaa cuhane nesuruhin basiijiin nebetacaain naaojoaain neeuruha cachaauru en jaan nu. Niha chu cachaauru rai rauhi carajaain amihaneeuruha ne, acaauru rai nebetacanaa tiha fatoroon core aina ne coina.
+  
+    Articulo 25.
+    
+      
+	Niha chu chaen rauhi, biinaa, camotojoe, canaanaihuru, cunaitenacaauru, naaojoaihunri coroatajaniha gobierno ne coina. Nabana escoela que lanaain, nabana itolere que lanaain neeuruha itolere cachaauru ne coataa.
+      
+      
+	Chaen chu, leeochaauru coroatajaniha ne amuritoheriin, jelai neein canaanai siirichaauru enecuru coroatajaneeine, nii beree aina curuaecaain gobierno. Chaen chu ujuateje rijijiein, nenacaauru canaanaihuru coroatajaneeine gobierno.
+      
+    
+  
+    Articulo 26.
+    
+      
+	Niha satiin cachaauru rai rauhi, core colane nirijiein nerelaain naaojoaain, quiricha inain naaojoaain niha cacha ne coina.
+      
+      
+	Chaen escoela cuhane nerelaauruhine itolere que, raotojoeein j iniiquiiin, ichaonaa nijianai que, nerelaauruhine te, joaenreein bacauha aina nia natiin, raotojoeein ichaooruhine.
+      
+      
+	Niha rauhi, bereecuru rai, niicha rautai escoela coaraain, cuu bereecuru teein naaojoaain niha inacaauru ne jaan nu.
+      
+    
+  
+    Articulo 27.
+    
+      
+	Niha chu chaen, cachauru rai rauhi, niha besta ne, niha chatohanaine, ita taojiaain, naaojoaain neeuruha cachauru ne, cunaa jerei cuhin, naaojoaan ne coina.
+      
+      
+	Niha rauhi, cachaauru rai, chatohanai niicha coitucui ichaain que necoreteein core raa cachaauru ne coma.
+      
+    
+  
+    Articulo 28.
+    Satiin cachaauru rai te ne rauhi, esihaen rauijiriin caa rauhi cuhane aitoha ne rijijiein.
+  
+    Articulo 29.
+    
+      
+	Chaen chu, ita coroatajaneeuruhine cachaauru, ita acatiha tacaain.
+      
+      
+	Nihei, chunei cacha rai rauhi, leeocha cacha rai rauhi que nererojoecaain niha cacha ne jaan nu.
+      
+      
+	Chaen chu, nainihei caa icharaauru aina nererojoecaain niha cachaauru ne jaan nu.
+      
+    
+  
+    Articulo 30.
+    Nainihei chu, chunei gobierno, atane curuanaa, naaojoaain niha natiin, caa rauhi ichara nichaanu ne aina nererojoecaain neeuruha ne jaan nu.
+  

data/lib/data/udhr_txt/udhr_urd.txt

@@ -0,0 +1,9 @@
+Universal Declaration of Human Rights - Urdu
+© 1996 – 2009 The Office of the High Commissioner for Human Rights
+This plain text version prepared by the “UDHR in Unicode”
+project, http://www.unicode.org/udhr.
+---
+
+[??]
+      [??]
+تمام انسان آزاد اور حقوق و عزت کے اعتبار سے برابر پیدا ہوۓ ہیں۔ انہیں ضمیر اور عقل ودیعت ہوئی ہے۔ اسلیۓ انہیں ایک دوسرے کے ساتھ بھائی چارے کا سلوک کرنا چاہیۓ۔

data/lib/data/udhr_txt/udhr_uzn_cyrl.txt

@@ -0,0 +1,220 @@
+Universal Declaration of Human Rights - Uzbek, Northern (Cyrillic)
+© 1996 – 2009 The Office of the High Commissioner for Human Rights
+This plain text version prepared by the “UDHR in Unicode”
+project, http://www.unicode.org/udhr.
+---
+
+ИНСОН ҲУҚУҚЛАРИ УМУМЖАҲОН ДЕКЛАРАЦИЯСИ
+    1948 йил, 10 декабрда Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 217 A (III) кўрсатмаси орқали қабул қилинган ва эълон қилинган.
+  
+    Преамбула
+      Инсон оиласи барча аъзоларига ҳос бўлган қадр‐қиммат ҳамда уларнинг тенг ва ажралмас ҳуқуқларини тан олиш эркинлик, адолат ва ялпи тинчликнинг асоси бўлишини эътиборга олиб,
+      Инсон ҳуқуқларини менсимаслик ва оёқ‐ости қилиш одамзод виждонини ўртаётган ваҳшийларча қилмишларга олиб келганини ҳамда кишилар сўз ва маслак эркинлиги соҳиби бўлиб, қўрқув ва муҳтожликдан ҳоли бўлиб яшайдиган дунёни бунёд этиш одамларнинг нуфузли интилиши, деб эълон қилинганлигини эътиборга олиб,
+      Инсон сўнгги чора сифатида зулм ва истибдодга қарши исён қилиб бош кўтаришга мажбур бўлмаслигининг олдини олиш мақсадида инсон ҳуқуқларни қонун изми билан муҳофаза этилиши зарурлигини эътиборга олиб,
+      Халқлар ўртасида дўстона муносабатларни ривожлантиришга кўмаклашиш зарурлигини эътиборга олиб,
+      Бирлашган Миллатларнинг халқлари Уставда инсоннинг асосий ҳуқуқларни, қадр‐қиммати ва инсон шахснинг беназирлигига ҳамда эркаклар ва аёлларнинг тенг ҳуқуқлигига ўз ишончларини тасдиқлаганликларни ҳамда катта ҳуқуқ билан ижтимоий тараққиёт ва турмуш шароитини яхшилашга ёрдам беришга қарор қилганликларни эътиборга олиб,
+      Аъзо бўлган давлатлар Бирлашган Миллатлар Ташкилоти билан ҳамкорликда инсон ҳуқуқлари ва асосий эркинликларни ялпи ҳурмат қилиш ва риоя этишга ёрдамлашиш мажбуриятини олганликларни эътиборга олиб,
+      Ушбу ҳуқуқлар ва эркинликлар тусини ялписига тушуниб олиш мазкур мажбуриятни тўла‐тўкис бажарилиши учун жуда катта аҳамиятга эга бўлади.
+      Бош Ассамблея
+      Инсон ҳуқуқлари мазкур умумжаҳон декларациясини барча халқлар ва барча давлатлар бажаришига интилиши лозим бўлган вазифа сифатида эълон қилар экан, бундан муддао шуки, ҳар бир инсон ва жамиятнинг ҳар бир ташкилоти ҳамиша ана шу декларацияни назарда тутиб маърифат ва илм йўли билан ушбу ҳуқуқлар ва эркинликларнинг ҳурмат қилинишига ёрдам беришга интилишлари ҳамда миллий ва халқаро тараққийпарвар тадбирла йўли билан ҳам, ушбу ҳуқуқлар ва эркинликларнинг Ташкилотга аъзо бўлган давлатлар халқлари ўртасида ва мазкур давлатларнинг юрисдикциясидаги ҳудудларда яшаётган халқлар ўртасида ялписига ва самарали тан олинишига керак.
+   
+      1‐модда
+      Барча одамлар эркин, қадр‐қиммат ва ҳуқуқларда тенг бўлиб туғиладилар. Улар ақл ва виждон соҳибидирлар ва бир‐бирларига биродарларча муомала қилишлари зарур.
+   
+      2‐модда
+      Ҳар бир инсон, бирор бир айирмачиликсиз, ирқи, терисининг ранги, жинси, тили, дини, сиёсий эътиқоди ёки бошқа эътиқодларидан, миллий ёки ижтимоий келиб чиқишидан, мулкий аҳволи, қайси табақага мансублиги ва бошқа ҳолатларидан қатъи назар, мазкур Декларацияда эълон қилинган барча ҳуқуқлар ва эркинликлар соҳиби бўлиши керак.
+      Бундан ташқари, инсон мансуб бўлган мамлакат ёки ҳудуднинг сиёсий, ҳуқуқий ёки халқаро мақомидан қатъи назар, ушбу ҳудуд мустақилми, васийликдами, ўзини ўзи бошқарадими, ёки мустақиллиги бирор бир тарзда чекланганми, бундан қатъи назар сира айирмачилик бўлмаслиги керак.
+   
+      3‐модда
+      Ҳар бир инсон яшаш, эркинлик ва шахсий дахлсизлик ҳуқуқига эгадир.
+   
+      4‐модда
+      Ҳеч ким қулликда ёки қарамликда сақланиши мумкин эмас; қуллик ва қул савдосининг барча турлари тақиқланади.
+   
+      5‐модда
+      Ҳеч ким азоб‐уқубатга ёки ваҳшийларча, инсонликка иснод бўлган ёки қадр‐қимматни хўрлайдиган муомала ва жазога мустаҳиқ бўлмаслиги керак.
+   
+      6‐модда
+      Ҳар бир инсон, қаерда бўлишидан қатъи назар, ўзининг ҳуқуқ субъекти сифатида тан олиниши ҳуқуқига эгадир.
+   
+      7‐модда
+      Барча одамлар қонун олдида тенгдир ва, сира айирмачиликсиз, қонун томонидан баббаравар муҳофаза этилиши ҳуқуқига эгадир. Барча одамлар мазкур Декларацияни бузадиган ҳар қандай камситишидан тенг муҳофаза қилиниш ҳуқуқига ва ана шундай камситишга гиж‐гижлашдан тенг муҳофаза қилиниш ҳуқуқига эгадирлар.
+   
+      8‐модда
+      Ҳар бир инсон, мабодо унинг конституция ёки қонун бериб қўйган асосий ҳуқуқлари бузилгудек бўлса, нуфузли миллий суд томонидан ўз ҳуқуқларининг самарали тарзда тикланиши ҳуқуқига эгадир.
+   
+      9‐модда
+      Ҳеч ким ўзбошимчалик билан қамалиши, ушланиши ёки қувғин қилиниши мумкин эмас.
+   
+      10‐модда
+      Ҳар бир инсон, унинг ҳуқуқлари ва бурчларини белгилаш ва унга қўйилган жиноий айбнинг нечоғлиги асосланганлигини аниқлаш учун, батамом тенглик асосида, ўз иши ошкора, адолатнинг барча талабларига риоя этилиб, мустақил ва холис суд томонидан кўриб чиқилиши ҳуқуқига эгадир.
+   
+      11‐модда
+      
+         
+            Жиноят содир этишда айбланаётган ҳар бир инсонга ҳимоя учун барча имкониятлар яратиб берилиб, суд мажлисида ошкора тартибда қонуний йўл билан унинг айбдорлиги аниқланмагунча, беайб деб ҳисобланиш ҳуқуқига эгадир.
+         
+         
+            Ҳеч ким, бирор бир хатти‐ҳаракат ёки фаолиятсизлик содир этилган вақтда, булар миллий қонунлар ёки халқаро ҳуқуққа кўра ўша пайтда жиноят деб топилмаган бўлса, шу жиноятни содир этганликлари асосида ҳукм қилинишлари мумкин эмас. Шунингдек, жиноят содир этилган вақтда қўлланиши мумкин бўлган жазога нисбатан оғирроқ бир жазо қўлланиши ҳам мумкин эмас.
+         
+      
+   
+      12‐модда
+      Ҳеч ким инсоннинг шахсий ёки оилавий ҳаётига ўзбошимчалик билан аралашиши, инсоннинг уй‐жойи дахлсизлигига, унинг хатларидаги сирларга ёки ор‐номуси ва шаънига ўзбошимчалик билан тажовуз қилиши мумкин эмас. Ҳар бир инсон ана шундай аралашиш ёки ана шундай тажовуздан қонун йўли билан ҳимоя ҳуқуқига эгадир.
+   
+      13‐модда
+      
+         
+            Ҳар бир инсон ҳар бир давлат ҳудудида эркин юриш ва ўзига истиқомат жойи танлаш ҳуқуқига эгадир.
+         
+         
+            Ҳар бир инсон ҳар қандай мамлакатдан, шу жумладан ўз мамлакатидан чиқиб кетиш ва ўз мамлакатига қайтиб келиш ҳуқуқига эгадир.
+         
+      
+   
+      14‐модда
+      
+       
+      Ҳар бир инсон таъқибдан бошқа мамлакатларда бошпана излаш ва бу бошпанадан фойдаланиш ҳуқуқига эгадир.
+      
+      
+         Мабодо, аслида сиёсатга дахлдор бўлмаган жиноят ёки Бирлашган Миллатлар Ташкилоти мақсадлари ва принципларига зид бўлган хатти‐ҳаракат содир этилиши асосида жиноят юзага келса бу ҳуқуқдан фойдаланиш мумкин эмас.
+      
+      
+   
+      15‐модда
+      
+         
+            Ҳар бир инсоннинг фуқаролик ҳуқуқи бор.
+         
+         
+            Ҳеч ким ўзбошимчалик билан ўз фуқаролигини ўзгартириш ҳуқуқидан маҳрум этилиши мумкин эмас.
+         
+      
+   
+      16‐модда
+      
+         
+            Балоғатга етган эркаклар ва аёллар, ирқи, миллати ёки динига қараб бирор бир чеклашсиз никоҳдан ўтиш ва оила қуриш ҳуқуқига эгадирлар. Улар никоҳдан ўтаётганида ҳам, никоҳда бўлган вақтида ҳам ва никоҳ бекор қилинаётганида ҳам бир ҳуқуқлардан фойдаланадилар.
+         
+         
+            Никоҳ, никоҳдан ўтаётган иккала томоннинг хоҳиши ва батамом розилиги билангина тузилиши мумкин.
+         
+         
+            Оила жамиятнинг табиий ва асосий ҳужайрасидир ва у жамият, давлат томонидан муҳофаза этилиши ҳуқуқига эгадир.
+         
+      
+   
+      17‐модда
+      
+         
+            Ҳар бир инсон якка ўзи ёки бошқалар билан биргаликда мулкка эгалик қилиш ҳуқуқи соҳибидир.
+         
+         
+            Ҳеч ким ўзбошимчалик билан ўз мулкидан маҳрум қилиниши мумкин эмас.
+         
+      
+   
+      18‐модда
+      Ҳар бир инсон фикр, виждон ва дин эркинлиги ҳуқуқига эгадир; бу ҳуқуқ ўз дини ёки маслагини ўзгартириш эркини, ўз дини ёки маслагига якка тартибда ёки бошқалар билан биргаликда, таълимот, тоат‐ибодатда ҳамда диний расм‐русумлар ва бошқа шунга ўхшаш маросимларни адо этишда халойиқ билан биргаликда ёки хусусий тарзда эътиқод эркинлигини қамраб олади.
+   
+      19‐модда
+      Ҳар бир инсон маслак эркинлигига ва буларни эркин ифодалаш ҳуқуқига эгадир; ушбу ҳуқуқ ҳеч бир халалсиз ўз маслакларига риоя этиш эркинлигини ва ахборот ва ғояларни ҳар қандай воситалар билан ҳамда давлат чегараларидан мустақил тарзда қидириш, олиш ва тарқатиш эркини қамраб олади.
+   
+      20‐модда
+      
+         
+            Ҳар бир инсон осойишта йиғилишлар ва уюшмалар ўтказиш (тузиш) ҳуқуқига эгадир.
+         
+         
+            Ҳеч ким бирор бир уюшмага мажбуран киритилиш мумкин эмас.
+         
+      
+   
+      21‐модда
+      
+         
+            Ҳар бир инсон бевосита ёки эркинлик билан сайланган вакиллари воситада ўз мамлакатини бошқаришда иштирок этиш ҳуқуқига эгадир.
+         
+         
+            Ҳар бир инсон ўз мамлакатида давлат хизматига киришда тенг ҳуқуқига эгадир.
+         
+         
+            Халқ иродаси ҳукумат ҳокимиятининг негизи бўлмоғи лозим; бу ирода вақти‐вақти билан бўладиган ва сохталаштирилмаган сайловда ўз аксини топиши, ушбу сайлов ялпи ва тенг сайлов ҳуқуқига кўра, яширин овоз бериш йўли билан ёки овоз бериш эркинлиги таъминлайдиган бошқа тенгма‐тенг шакллар воситасида ўтказилиш керак.
+         
+      
+   
+      22‐модда
+      Жамият аъзоси сифатида ҳар бир инсон миллий куч‐ғайратлар сарфлаш ва халқаро ҳамкорлик воситасида ҳамда ҳар бир давлатнинг тузими ва ресурсларига биноан ижтимоий таъминот ҳуқуқига, унинг қадр‐қимматини сақлаб туриш ва шахсини эркин камолга етказиш ҳуқуқига эгадир.
+   
+      23‐модда
+      
+         
+            Ҳар бир инсон меҳнат қилиш, ишни ўз эрки билан танлаб олиш, меҳнатнинг адолатли ва қулай шароитлари бўлиши ва ишсизликдан муҳофаза этилиш ҳуқуқига эгадир.
+         
+         
+            Ҳар бир инсон, бирор бир камситишсиз тенг меҳнатга тенг ҳақ олиш ҳуқуқига эгадир.
+         
+         
+            Ҳар бир ишлаётган одам, унинг ўзи ва оиласи учун муносиб яшашни таъминлайдиган адолатли ва қониқарли даромад олиш, зарур бўлган ҳолларда ижтимоий таъминотнинг бошқа воситалари билан тўлдириладиган даромад олиш ҳуқуқига эгадир.
+         
+         
+            Ҳар бир инсон, касб иттифоқлари тузиш ва ўз манфаатларини ҳимоя қилиш учун касб иттифоқларига кириш ҳуқуқига эгадир.
+         
+      
+   
+      24‐модда
+      Ҳар бир инсон дам олиш ва бўш вақт ҳуқуқига, жумладан иш вақтини оқилона қисқартириш ҳамда ҳақ тўланадиган даврий таътил олиш ҳуқуқига эгадир.
+   
+      25‐модда
+      
+         
+            Ҳар бир инсон ўзи ва оиласининг сиҳат‐саломатлигини ва фаровонлигини асраш учун зарур бўлган турмуш даражасига, шу жумладан озиқ‐овқат, либос, уй‐жой, тиббий қаров ва зарур ижтимоий хизмат ҳуқуқига ҳамда ишсиз қолганида, бетоблигида, ногиронлигида, бева бўлиб қолганида, қариганида ёки ўзига боғлик бўлмаган ҳолатларга кўра тирикчилик учун маблағи бўлмай қолганида таъминланиш ҳуқуқига эгадир.
+         
+         
+            Оналик ва болалик алоҳида васийлик ва ёрдам ҳуқуқини беради. Никоҳда туриб туғилган ва никоҳсиз туғилган барча болалар бир хил ижтимоий муҳофазадан баҳраманд бўлишлари керак.
+         
+      
+   
+      26‐модда
+      
+         
+            Ҳар бир инсон билим олиш ҳуқуқига эгадир. Таълим кам деганда бошланғич ва умумий таълим текин бўлиши керак. Бошланғич таълим мажбурий бўлиши лозим. Техникавий ва ҳунар таълими барчага муҳайё этилиши, олий таълим эса ҳар бир одамнинг қобилияти асосида барча учун бир хил муҳайё этилиши керак.
+         
+         
+            Таълим инсон шахсининг баркамоллигига ҳамда инсон ҳуқуқлари ва асосий эркинликларига ҳурматнинг ортиб бораверишига қаратилиши лозим. Таълим барча халқлар, ирқий ва диний гуруҳлар ўртасидаги ҳамжиҳатликка, сабр‐бардошга ва дўстликка кўмаклашиши ҳамда Бирлашган Миллатлар Ташкилотнинг тинчликни сақлаш борасидаги фаолиятига ёрдамлашиши керак.
+         
+         
+            Ота‐оналар ёш болалари учун таълим турини танлаб олишда нуфузли ҳуқуққа эгадирлар.
+         
+      
+   
+      27‐модда
+      
+         
+            Ҳар бир инсон жамиятнинг маданий ҳаётида эркин иштирок этиш, санъатдан баҳраманд бўлиш, илмий тараққиётда қатнашиш ва унинг неъматларидан баҳраманд бўлиш ҳуқуқига эгадир.
+         
+         
+            Ҳар бир инсон ўзи муаллифи бўлган илмий, адабий ёки бадиий асарлар юзасидан маънавий ва моддий манфаатлари ҳимоя қилиниши ҳуқуқига эгадир.
+         
+      
+   
+      28‐модда
+      Ҳар бир инсон Мазкур Декларацияда баён этилган ҳуқуқлар ва эркинликлар тўла‐тўкис рўёбга чиқадиган ижтимоий ва халқаро тартиб бўлиши ҳуқуқига эгадир.
+   
+      29‐модда
+      
+         
+            Ҳар бир инсон жамият олдида мажбурият олган, фақат шу тахлитдагина инсон шахси эркин ва тўла‐тўкис камол топиши мумкин.
+         
+         
+            Ҳар бир инсон ўз ҳуқуқ ва эркинликларининг рўёбга чиқишда шундай чеклашларга мубтало бўлиши мумкинки, булар қонун томонидан белгилаб қўйилиши ҳамда бундан муддао – бошқаларнинг ҳуқуқлари ва эркинликлари зарур даражада тан олиниш ва ҳурмат қилиниши ҳамда ахлоқ‐одобнинг адолатли талаблари ижтимоий тартиб ҳамда демократик жамиятдаги бугунги фаровонликнинг адолатли талаблари қондирилган бўлсин.
+         
+         
+            Ана шу ҳуқуқ ва эркинликларнинг амалга оширилиши Бирлашган Миллатлар Ташкилоти мақсадлари ва принципларига сира зид бўлмаслиги керак.
+         
+      
+   
+      30‐модда
+      Ушбу Декларациясининг бутун руҳи бирор бир давлатга, шахслар гуруҳига ёки алоҳида шахсларга мазкур Декларацияда баён этилган ҳуқуқлар ва эркинликларнинг йўқ қилинишига қаратилган бирор бир фаолият билан шуғулланиш ёки хатти‐ҳаракатлар содир этишга йўл қўйиб беради, деб талқин этилиши мумкин эмас.
+