language_detector 0.1.0

data/lib/training_data/el-utf8.txt

@@ -0,0 +1,48 @@
+Η '''Ελληνική Γλώσσα''' είναι μία από τις [[Ινδο-Ευρωπαϊκές Γλώσσες]], για την οποία έχουμε συνεχή γραπτά κείμενα από τον [[8ος αιώνας π.Χ.|8ον αιώνα π.Χ.]] μέχρι σήμερα. Επίσης έχουμε μερικά γραπτά κείμενα από τον [[15ος αιώνας π.Χ.|15ον αιώνα π.Χ.]] γραμμένα στη Γραμμική Β.
+Οι κυριότερες φάσεις εξέλιξης της Ελληνικής Γλώσσας είναι οι εξής:
+
+#Πρωτοελληνική.
+#Μυκηναϊκή Ελληνική.
+#Κλασσική Ελληνική.
+#Ελληνιστική Κοινή.
+#Μεσαιωνική Ελληνική.
+#Νέα Ελληνική (δημοτική).
+
+==Φάσεις Εξέλιξης==
+===Πρωτοελληνική===
+Για την πρώτη φάση (Πρωτοελληνική) η οποία τοποθετείται πριν το [[1600 π.Χ.]], οι όποιες γνώσεις μας για την ελληνική γλώσσα βασίζονται σε τεχνικές επανασύνθεσης που προκύπτουν από τη συγκριτική γλωσσολογία. Η Πρωτοελληνική είχε 7 [[πτώση|πτώσεις]] ([[Ονομαστική πτώση|Ονομαστική]], [[Γενική πτώση|Γενική]], [[Δοτική πτώση|Δοτική]], [[Αιτιατική πτώση|Αιτιατική]], [[Αφαιρετική πτώση|Αφαιρετική]], [[Τοπική πτώση|Τοπική]], [[Κλητική πτώση|Κλητική]]). Επίσης είχε διατηρήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά της ΙΕ "μητρικής" γλώσσας. Είχε τρεις [[γραμματική φωνή|φωνές]] ([[Ενεργητική φωνή|Ενεργητική]], [[Παθητική φωνή|Παθητική]], [[Μέση φωνή|Μέση]]) και τρεις [[γραμματικός αριθμός|αριθμούς]] ([[Ενικός αριθμός|Ενικός]], [[Πληθυντικός αριθμός|Πληθυντικός]], [[Δυϊκός αριθμός|Δυϊκός]]). Σημαντικό χαρακτηριστικό της (που διατηρήθηκε σχεδόν μέχρι τα πρώτα μεταχριστιανικά χρόνια) ήταν ο μουσικός τονισμός. Ο [[τόνος]] στα αρχαία ελληνικά δεν αντιστοιχούσε σε αύξηση της έντασης της φωνής (volume) αλλά σε αύξηση της συχνότητας (pitch). 
+
+===Μυκηναϊκή Ελληνική===
+Στην αμέσως επόμενη φάση (Μυκηναϊκή Ελληνική) η οποία μαρτυρείται από τις πινακίδες της [[Γραμμική Β|Γραμμικής Β']] και από ορισμένους στίχους των [[Ομηρικά Έπη|Ομηρικών Επών]], παρατηρούμε εξίσου πολλούς αρχαϊσμούς. Π.χ. η γενική των ονομάτων σε -ος σχηματιζόταν με την κατάληξη -υο (πρβλ. Ομηρικό "Πριάμυο"), ενώ υπάρχει φθόγγος (που συμβολίζεται με) "q" ο οποίος βρίσκεται σε λέξεις όπου από την ΙΕ θα αναμέναμε ένα *<math>k^w</math>. Οι πτώσεις Αφαιρετική και Τοπική διατηρούνται αλλά σε μάλλον περιορισμένο βαθμό.
+
+===Κλασσική Ελληνική===
+Στην Κλασσική ελληνική, αρχαιότερα κείμενα της οποίας είναι τα [[Ομηρικά Έπη]] και αρχαιότερο τεκμήριο η επιγραφή του Διπύλου, το βασικότερο χαρακτηριστικό είναι η υψηλή [[διάλεκτος|διαλεκτική]] διαφοροποίηση, η οποία οφείλεται πιθανότατα στην πολυδιάσπαση του ελληνικού κόσμου σε διάφορα κρατίδια. Ως προς το αν οι βασικές διάλεκτοι της κλασσικής εποχής ([[Ιωνική διάλεκτος|Ιωνική]], [[Αιολική διάλεκτος|Αιολική]], [[Δωρική διάλεκτος|Δωρική]] κλπ) δημιουργήθηκαν στην [[Ελλάδα]] λόγω της πολιτικής πολυδιάσπασης των [[Έλληνες|Ελλήνων]] ή "ήρθαν" μαζί με τα αντίστοιχα φύλα κατά την [[εποχή του Χαλκού]], οι γνώμες διίστανται. Φαίνεται πως δεν αποκλείεται να συνέβησαν και τα δύο. Πάντως οι διάλεκτοι της κλασσικής εποχής διέφεραν αρκετά μεταξύ τους και δεν θα ήταν υπερβολή να υποστηριχθεί ότι οι ομιλητές τους βρίσκονταν πολλές φορές στα ακραία όρια της αλληλοκατανόησης.
+
+Μία από τις σημαντικότερες διαλέκτους της κλασσικής εποχής ήταν η [[Αττική διάλεκτος]], που χρησιμοποιούνταν κυρίως στην [[Αθήνα]] αλλά και σα γλώσσα των [[φιλόσοφος|φιλοσόφων]] και των [[επιστήμονας|επιστημόνων]]. Η Αττική διάλεκτος προέρχεται από την [[Ιωνική διάλεκτος|Ιωνική]] (τη βασική διάλεκτο των Ομηρικών Επών) με αρκετές [[Δωρική διάλεκτος|δωρικές]] επιδράσεις. Υιοθετήθηκε σαν επίσημη γλώσσα όλης της Ελλάδας από το [[Φίλιππος Β'|Φίλιππο το Μακεδόνα]] και σαν επίσημη γλώσσα ολόκληρου του ελληνιστικού κόσμου από το γιο του [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Αλέξανδρο]]. Από αυτήν προέρχονται απ' ευθείας σχεδόν όλες οι μεταγενέστερες ελληνικές διάλεκτοι.
+
+Αποτέλεσμα της χρήσης της αττικής διαλέκτου ως δεύτερης (και συχνά πρώτης) γλώσσας από πάρα πολλούς αλλόγλωσσους (αλλά και από ελληνόφωνους που μιλούσαν πρωτύτερα μια άλλη ελληνική διάλεκτο) ήταν σαρωτικές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα της μορφολογίας της. Έτσι:
+
+*Η [ προφορά] άλλαξε ριζικά με κυριότερο χαρακτηριστικό την προφορά των ει, η, υ, υι ως "ι" ([[ιωτακισμός]]) και την απώλεια των φθόγγων F (w) και H (δασεία).
+*Ο [[Δυϊκός αριθμός]], το [[απαρέμφατο]] και η [[Μέση φωνή]] χάθηκαν. 
+*Απλοποιήθηκε σημαντικά το σύστημα [[κλίση]]ς ονομάτων και ρημάτων.
+
+===Ελληνιστική Κοινή===
+Το αποτέλεσμα όλων αυτών των μεταβολών ήταν η Ελληνιστική Κοινή, η οποία μαρτυρείται κυρίως στην [[Καινή Διαθήκη]]. Είναι χαρακτηριστικό ότι την ίδια εποχή έχουμε και τους πρώτους Αττικιστές, αυτούς που θεωρούσαν απαραίτητη τη διατήρηση της "αυθεντικής" Αττικής Διαλέκτου, τουλάχιστον στο γραπτό λόγο. 
+
+===Μεσαιωνική Ελληνική===
+Η Ελληνιστική Κοινή εξελίχθηκε στη Μεσαιωνική Ελληνική, η οποία μαρτυρείται κυρίως από δημοτικά τραγούδια. Τελευταία φωνολογική μεταβολή κατά το [[10ος αιώνας μ.Χ.|10ο αιώνα]] ήταν ο [[ιωτακισμός]] '''και''' του "οι" που ως τότε εξακολουθούσε να προφέρεται σα [[δίφθογγος]]. 
+
+===Νέα Ελληνική===
+Τα όρια μεταξύ Νέας Ελληνικής και Μεσαιωνικής Ελληνικής δεν είναι ιδιαίτερα σαφή, πάντως τοποθετούνται χονδρικά κάπου στα τελευταία χρόνια του [[Βυζάντιο|Βυζαντίου]]. Κατά την περίοδο αυτή (καθώς και στην [[Τουρκοκρατία]]) είχαμε μία εξίσου έντονη διαλεκτική διαφοροποίηση η οποία συνεχίζονταν μέχρι πριν μερικές δεκαετίες. 
+
+Η σημερινή Νέα Ελληνική (Δημοτική) περιγράφεται με αρκετή σαφήνεια στη [[Νεοελληνική Γραμματική του Μανόλη Τριανταφυλλίδη|Γραμματική]] του [[Μανόλης Τριανταφυλλίδης|Μανόλη Τριανταφυλλίδη]]. Η γραμματική της παραμένει αρκετά σύνθετη (ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το [[ρήμα]] όπου οι αρχαϊσμοί δε σπανίζουν καθόλου) και το λεξιλόγιό της είναι ιδιαίτερα πλούσιο. 
+
+Έχουν ειπωθεί πολλά για την αξία της ελληνικής γλώσσας. Πολλά από αυτά είναι υπερβολές. Για παράδειγμα είναι γεγονός ότι χιλιάδες επιστημονικοί όροι στις ευρωπαϊκές γλώσσες είναι ελληνικά "δάνεια" (αν και οι περισσότεροι είναι όροι που φτιάχθηκαν από ξένους σε μια εποχή που τα ελληνικά ήταν η κατ' εξοχήν ακαδημαϊκή γλώσσα). Ίσως η αξία της Ελληνικής αποδίδεται καλύτερα από τον Οδυσσέα Ελύτη:
+
+''Εδώ και τριάντα αιώνες, δεν υπήρξε ούτε ένας στον οποίο να μη γράφτηκε [[ποίηση]] στην Ελληνική Γλώσσα.''
+
+==Βλέπε Επίσης==
+* [[Γραμμική Α]]
+* [[Γραμμική Β]]
+* [[Καθαρεύουσα]]
+

data/lib/training_data/en-utf8.txt

@@ -0,0 +1,81 @@
+World War II, or the Second World War[1] (often abbreviated WWII or WW2), was a global military conflict lasting from 1939 to 1945 which involved most of the world's nations, including all great powers, organised into two opposing military alliances: the Allies and the Axis. It was the most widespread war in history, with more than 100 million military personnel mobilised. In a state of "total war," the major participants placed their entire economic, industrial, and scientific capabilities at the service of the war effort, erasing the distinction between civilian and military resources. Marked by significant action against civilians, including The Holocaust and the first use of nuclear weapons in warfare, it was the deadliest conflict in human history,[2] with over seventy million casualties.
+The start of the war is generally held to be September 1, 1939, with the invasion of Poland by Nazi Germany and subsequent declarations of war on Germany by France and most of the countries of the British Empire and Commonwealth. Many countries were already at war by this date, such as Ethiopia and Italy in the Second Italo-Abyssinian War and China and Japan in the Second Sino-Japanese War.[3] Many that were not initially involved joined the war later in response to events such as the German invasion of the Soviet Union and the Japanese attacks on the U.S. Pacific Fleet at Pearl Harbor and on British overseas colonies, which triggered declarations of war on Japan by the United States, the British Commonwealth,[4] and the Netherlands.[5]
+In 1945 the war ended in an Allied victory and a changed world. While the United Nations was established to foster international cooperation and prevent future conflicts, the Soviet Union and the United States emerged as two rival superpowers, setting the stage for the Cold War which lasted for the next 46 years. Meanwhile, the acceptance of the principle of self-determination accelerated decolonization movements in Asia and Africa, while Western Europe began moving toward economic recovery and increased political integration.
+
+The start of the war is generally held to be September 1, 1939 beginning with the German invasion of Poland; Britain and France declared war on Germany two days later. Other dates for the beginning of war include the Japanese invasion of Manchuria on September 13, 1931;[6] the start of the Second Sino-Japanese War on July 7, 1937;[7][8] or one of several other events.
+Others follow A. J. P. Taylor, who held that there was a simultaneous Sino-Japanese War in East Asia, and a Second European War in Europe and her colonies. The two wars merged in 1941, becoming a single global conflict, at which point the war continued until 1945. This article uses the conventional dating.[9]
+The exact date of the war's end is not universally agreed upon. It has been suggested that the war ended at the armistice of August 14, 1945 (V-J Day), rather than the formal surrender of Japan (September 2, 1945); in some European histories, it ended on V-E Day (May 8, 1945). The Treaty of Peace with Japan was not signed until 1951.
+
+World War I radically altered the diplomatic and political situations in Eurasia and Africa with the defeat of the Central Powers, including Austria-Hungary, Germany, and the Ottoman Empire; and the Bolshevik seizure of power in Russia in 1917. Meanwhile the success of the Allied Entente powers including the United Kingdom, France, the United States, Italy, Yugoslavia, and Romania and the creation of new states from the collapse of Austria-Hungary and the Russian Empire resulted in a major shift in the balance of power in Europe.
+In the aftermath of World War I major unrest in Europe rose, especially irredentist and revanchist nationalism and class conflict. Irredentism and revanchism was strong in Germany which was forced to accept significant territorial, colonial, and financial losses as part of the Treaty of Versailles. In the interwar period, domestic civil conflict occurred in Germany involving nationalists and reactionaries versus communists and moderate democratic political parties. A similar scenario was in Italy. Although Italy as an Entente ally made some territorial gains, Italian nationalists were angered that the terms of the Treaty of London upon which Italy had agreed to wage war on the Central Powers, were not fulfilled with the peace settlement. From 1922 to 1925, the Italian Fascist movement led by Benito Mussolini seized power in Italy with a nationalist, totalitarian, and class collaborationist agenda that abolished representative democracy, repressed political forces supporting class conflict or liberalism, and pursued an aggressive foreign policy aimed at forcefully forging Italy as a world power. Fascism became internationally popular amongst people disillusioned with democratic government, liberalism, and class conflict.
+In Germany, the Nazi Party led by Adolf Hitler pursued establishing such a fascist government in Germany. With the onset of the Great Depression, Nazi support rose and in 1933, Hitler was appointed Chancellor of Germany, and in the aftermath of the Reichstag fire, Hitler created a totalitarian single-party state led by the Nazis.
+
+The Kuomintang (KMT) party in China launched a unification campaign against regional warlords and nominally unified China in the mid-1920s, but was soon embroiled in a civil war against its former Chinese communist allies.[11] In 1931, an increasingly militaristic Japanese Empire, which had long sought influence in China[12] as the first step of its right to rule Asia, used the Mukden Incident as justification to invade Manchuria and established the puppet state of Manchukuo.[13] Too weak to resist Japan, China appealed to the League of Nations for help. Japan withdrew from the League of Nations after being condemned for its incursion into Manchuria. The two nations then fought several minor conflicts, in Shanghai, Rehe and Hebei, until signing the Tanggu Truce in 1933. Thereafter, Chinese volunteer forces continued the resistance to Japanese aggression in Manchuria, and Chahar and Suiyuan.[14]
+
+Adolf Hitler, after an unsuccessful attempt to overthrow the German government in 1923, became the Chancellor of Germany in 1933. He abolished democracy, espousing a radical, racially-motivated revision of the world order, and soon began a massive rearmament campaign.[15] Meanwhile, France, to secure its alliance, allowed Italy a free hand in Ethiopia, which Italy desired as a colonial possession. The situation was aggravated in early 1935 when the Saarland was legally reunited with Germany and Hitler repudiated the Treaty of Versailles, speeding up his rearmament programme and introducing conscription.[16]
+Hoping to contain Germany, the United Kingdom, France and Italy formed the Stresa Front. The Soviet Union, concerned due to Germany's goals of capturing vast areas of eastern Europe, wrote a treaty of mutual assistance with France. Before taking effect though, the Franco-Soviet pact was required to go through the bureaucracy of the League of Nations, which rendered it essentially toothless.[17][18]
+In June 1935, the United Kingdom made an independent naval agreement with Germany, easing prior restrictions. The United States, concerned with events in Europe and Asia, passed the Neutrality Act in August.[19] In October, Italy invaded Ethiopia, with Germany the only major European nation supporting the invasion. Italy then revoked objections to Germany's goal of absorbing Austria.[20]
+Hitler defied the Versailles and Locarno treaties by remilitarizing the Rhineland in March 1936. He received little response from other European powers.[21] When the Spanish Civil War broke out in July, Hitler and Mussolini supported fascist Generalissimo Francisco Franco's nationalist forces in his civil war against the Soviet-supported Spanish Republic. Both sides used the conflict to test new weapons and methods of warfare,[22] and the nationalists won the war in early 1939. Mounting tensions led to several efforts to strengthen or consolidate power. In October 1936, Germany and Italy formed the Rome-Berlin Axis. A month later, Germany and Japan signed the Anti-Comintern Pact, which Italy would join in the following year. In China, after the Xian Incident the Kuomintang and communist forces agreed on a ceasefire in order to present a united front to oppose Japan.[23]
+
+The Second Italo–Abyssinian War was a brief colonial war that started in October 1935 and ended in May 1936. The war was fought between the armed forces of the Kingdom of Italy (Regno d'Italia) and the armed forces of the Ethiopian Empire (also known as Abyssinia). The war resulted in the military occupation of Ethiopia and its annexation into the newly created colony of Italian East Africa (Africa Orientale Italiana, or AOI); in addition, it exposed the weakness of the League of Nations as a force to preserve peace. Both Italy and Ethiopia were member nations, but the League did nothing when the former clearly violated the League's own Article X.[24]
+
+In July 1937, Japan captured the former imperial capital of Beiping after instigating the Marco Polo Bridge Incident, which culminated in the Japanese campaign to invade all of China.[25] The Soviets quickly signed a non-aggression pact with China to lend materiel support, effectively ending China's prior cooperation with Germany. Generalissimo Chiang Kai-shek deployed his best army to defend Shanghai, but after 3 month of fighting Shanghai fell. The Japanese continue to push the Chinese forces back, capturing the capital Nanjing in December 1937 and committed the Nanking Massacre.
+In June 1938, Chinese forces stalled the Japanese advance by flooding the Yellow River; although this manoeuvre bought time for the Chinese to prepare their defences at Wuhan, the city was taken by October.[26] However, Japanese military victories did not bring about the collapse of Chinese resistance that Japan had hoped to achieve, instead the Chinese government relocated to Chongqing to continue their resistance.[27]
+Japanese invasion of the USSR and Mongolia
+See also: Hokushin-ron, Nanshin-ron, and Soviet-Japanese Border War (1939)
+
+
+Soviet troops during the Battle of Khalkin Gol.
+On July 29, 1938, the Japanese invaded the USSR and were checked at the Battle of Lake Khasan. Although the battle was a Soviet victory, the Japanese dismissed it as an inconclusive draw, and on May 11, 1939 decided to move the Japanese-Mongolian border up to the Khalkin Gol River by force. Stalin replaced the former Soviet commander with Georgy Zhukov on Semyon Timoshenko's advice. Zhukov, along with reinforcements sent from Moscow, checked the Japanese assault on Mongolia and handed the Japanese Kwangtung Army their first major defeat.[28][29]
+
+hese clashes convinced the Japanese government that they should focus on conciliating the Soviet government to avoid interference in the war against China and instead turn their military attention southward, towards the US and European holdings in the Pacific. They also prevented the sacking of experienced Soviet military leaders such as Zhukov, who would later play a vital role in the defence of Moscow.[30]
+European occupations and agreements
+Further information: Anschluss, German occupation of Czechoslovakia, and Molotov-Ribbentrop Pact
+
+
+Czechs watch German troops enter Prague after Czechoslovakia capitulates, March 15, 1939.
+In Europe, Germany and Italy were becoming bolder. In March 1938, Germany annexed Austria, again provoking little response from other European powers.[31] Encouraged, Hitler began pressing German claims on the Sudetenland, an area of Czechoslovakia with a predominantly ethnic German population; France and Britain conceded this territory to him, against the wishes of the Czechoslovak government, in exchange for a promise of no further territorial demands.[32] Soon after that, however, Germany and Italy forced Czechoslovakia to cede additional territory to Hungary and Poland.[33] In March 1939, Germany invaded the remainder of Czechoslovakia and subsequently split it into the German Protectorate of Bohemia and Moravia and the pro-German client state, the Slovak Republic.[34]
+Alarmed, and with Hitler making further demands on Danzig, France and Britain guaranteed their support for Polish independence; when Italy conquered Albania in April 1939, the same guarantee was extended to Romania and Greece.[35] Shortly after the Franco-British pledge to Poland, Germany and Italy formalised their own alliance with the Pact of Steel.[36] In August 1939, Germany and the Soviet Union signed the Molotov–Ribbentrop Pact, a non-aggression pact.[37] This treaty included a secret protocol placing western Poland and Lithuania in the German sphere of influence while placing eastern Poland, Finland, Estonia, Latvia and the Romanian province of Bessarabia in the Soviet sphere of influence.[38]
+
+On September 1, 1939, Germany and Slovakia — a client state in 1939 — attacked Poland. France, Britain, and the countries of the Commonwealth declared war on Germany but provided little military support to Poland other than a small French attack into the Saarland.[39] On September 17, 1939, after signing an armistice with Japan, the Soviets launched their own invasion of Poland.[40] By early October, Poland was divided among Germany, the Soviet Union, Lithuania and Slovakia, although Poland never officially surrendered and continued the fight outside its borders.[41] At the same time as the battle in Poland, Japan launched its first attack against Changsha, a strategically important Chinese city, but was repulsed by late September.[42]
+
+
+Common parade of German Wehrmacht and Soviet Red Army on September 23, 1939 in Brest, Eastern Poland at the end of the Invasion of Poland. At centre is Major General Heinz Guderian and at right is Brigadier Semyon Krivoshein.
+Following the invasion of Poland and a German-Soviet treaty governing Lithuania, the Soviet Union forced the Baltic countries to allow it to station Soviet troops in their countries under pacts of "mutual assistance."[43][44][45] Finland rejected territorial demands and was invaded by the Soviet Union in November 1939.[46] The resulting conflict ended in March 1940 with Finnish concessions.[47] France and the United Kingdom, treating the Soviet attack on Finland as tantamount to entering the war on the side of the Germans, responded to the Soviet invasion by supporting the USSR's expulsion from the League of Nations.[45] In June 1940, the Soviet Armed Forces invaded and occupied the neutral Baltic States.[44]
+
+
+German troops in Paris after the fall of France
+In Western Europe, British troops deployed to the Continent, but in a phase nicknamed the Phoney War by the British and "Sitzkrieg" (sitting war) by the Germans, neither side launched major operations against the other until April 1940.[48] The Soviet Union and Germany entered a trade pact in February of 1940, pursuant to which the Soviets received German military and industrial equipment in exchange for supplying raw materials to Germany to help circumvent a British blockade.[49] In April, Germany invaded Denmark and Norway to secure shipments of iron ore from Sweden, which the Allies would try to disrupt.[50] Denmark immediately capitulated, and despite Allied support, Norway was conquered within two months.[51] British discontent over the Norwegian campaign led to the replacement of Prime Minister Neville Chamberlain by Winston Churchill on May 10, 1940.[52]
+
+Axis advances
+
+
+German and other Axis conquests (in blue) in Europe, during World War II
+On that same day, Germany invaded France, Belgium, the Netherlands, and Luxembourg.[53] The Netherlands and Belgium were overrun using blitzkrieg tactics in a few days and weeks, respectively.[54] The French fortified Maginot Line was circumvented by a flanking movement through the thickly wooded Ardennes region,[53] mistakenly perceived by French planners as an impenetrable natural barrier against armoured vehicles.[55] British troops were forced to evacuate the continent at Dunkirk, abandoning their heavy equipment by the end of the month. On June 10, Italy invaded, declaring war on both France and the United Kingdom;[56] twelve days later France surrendered and was soon divided into German and Italian occupation zones,[57] and an unoccupied rump state under the Vichy Regime. On July 14, the British attacked the French fleet in Algeria to prevent its possible seizure by Germany.[58]
+With France neutralised, Germany began an air superiority campaign over Britain (the Battle of Britain) to prepare for an invasion.[59] The campaign failed, and the invasion plans were cancelled by September. Using newly captured French ports, the German Navy enjoyed success against an over-extended Royal Navy, using U-boats against British shipping in the Atlantic.[60] Italy began operations in the Mediterranean, initiating a siege of Malta in June, conquering British Somaliland in August, and making an incursion into British-held Egypt in September 1940. Japan increased its blockade of China in September by seizing several bases in the northern part of the now-isolated French Indochina.[61]
+
+
+The Battle of Britain ended the German advance in Western Europe
+Throughout this period, the neutral United States took measures to assist China and the Western Allies. In November 1939, the American Neutrality Act was amended to allow 'Cash and carry' purchases by the Allies.[62] In 1940, following the German capture of Paris, the size of the United States Navy was significantly increased and, after the Japanese incursion into Indochina, the United States embargoed iron, steel and mechanical parts against Japan.[63] In September, the United States further agreed to a trade of American destroyers for British bases.[64] Still, a large majority of the American public continued to oppose any direct military intervention into the conflict well into 1941.[65]
+At the end of September 1940, the Tripartite Pact united Japan, Italy, and Germany to formalize the Axis Powers.[66] The Tripartite Pact stipulated that any country, with the exception of the Soviet Union, not in the war which attacked any Axis Power would be forced to go to war against all three.[67] During this time, the United States continued to support the United Kingdom and China by introducing the Lend-Lease policy authorizing the provision of war materiel and other items[68] and creating a security zone spanning roughly half of the Atlantic Ocean where the United States Navy protected British convoys.[69] As a result, Germany and the United States found themselves engaged in sustained naval warfare in the North and Central Atlantic by October 1941, even though the United States remained officially neutral.[70][71]
+
+The Axis expanded in November 1940 when Hungary, Slovakia, and Romania joined the Tripartite Pact.[72] These countries participated in the subsequent invasion of the USSR, with Romania making the largest contribution to recapture territory ceded to the USSR and pursue its leader Ion Antonescu's desire to combat communism.[73] In October 1940, Italy invaded Greece but within days was repulsed and pushed back into Albania, where a stalemate soon occurred.[74] In December 1940, British Commonwealth forces began counter-offensives against Italian forces in Egypt and Italian East Africa.[75] By early 1941, with Italian forces having been pushed back into Libya by the Commonwealth, Churchill ordered a dispatch of troops from Africa to bolster the Greeks.[76] The Italian Navy also suffered significant defeats, with the Royal Navy putting three Italian battleships out of commission by carrier attack at Taranto, and neutralising several more warships at Cape Matapan.[77]
+
+
+German paratroopers invading Crete
+The Germans soon intervened to assist Italy. Hitler sent German forces to Libya in February, and by the end of March they had launched an offensive against the diminished Commonwealth forces.[78] In under a month, Commonwealth forces were pushed back into Egypt with the exception of the besieged port of Tobruk.[79] The Commonwealth attempted to dislodge Axis forces in May and again in June, but failed on both occasions.[80] In early April, following Bulgaria's signing of the Tripartite Pact, the Germans intervened in the Balkans by invading Greece and Yugoslavia following a coup; here too they made rapid progress, eventually forcing the Allies to evacuate after Germany conquered the Greek island of Crete by the end of May.[81]
+The Allies did have some successes during this time. In the Middle East, Commonwealth forces first quashed a coup in Iraq which had been supported by German aircraft from bases within Vichy-controlled Syria,[82] then, with the assistance of the Free French, invaded Syria and Lebanon to prevent further such occurrences.[83] In the Atlantic, the British scored a much-needed public morale boost by sinking the German flagship Bismarck.[84] Perhaps most importantly, during the Battle of Britain the Royal Air Force had successfully resisted the Luftwaffe's assault, and on May 11, 1941, Hitler called off the bombing campaign.[85]
+In Asia, despite several offensives by both sides, the war between China and Japan was stalemated by 1940. In order to increase pressure on China by blocking supply routes, and to better position Japanese forces in the event of a war with the Western powers, Japan had seized military control of southern Indochina[86] In August of that year, Chinese communists launched an offensive in Central China; in retaliation, Japan instituted harsh measures (the Three Alls Policy) in occupied areas to reduce human and material resources for the communists.[87] Continued antipathy between Chinese communist and nationalist forces culminated in armed clashes in January 1941, effectively ending their co-operation.[88] With the situation in Europe and Asia relatively stable, Germany, Japan, and the Soviet Union made preparations. With the Soviets wary of mounting tensions with Germany and the Japanese planning to take advantage of the European War by seizing resource-rich European possessions in Southeast Asia, the two powers signed the Soviet–Japanese Neutrality Pact in April 1941.[89] By contrast, the Germans were steadily making preparations for an attack on the Soviet Union, amassing forces on the Soviet border.[90]
+
+The war becomes global
+
+
+A German soldier inspecting the remains of destroyed Soviet forces in the Białystok–Minsk pocket.
+On June 22, 1941, Germany, along with other European Axis members and Finland, invaded the Soviet Union in Operation Barbarossa. The primary targets of this surprise offensive[91] were the Baltic region, Moscow, and Ukraine, with an ultimate goal of ending the 1941 campaign near the Arkhangelsk-Astrakhan line, connecting the Caspian and White Seas. Hitler's objectives were to eliminate the Soviet Union as a military power, exterminate Communism, generate Lebensraum ("living space")[92] by dispossessing the native population[93] and guarantee access to the strategic resources needed to defeat Germany's remaining rivals.[94]
+Although the Red Army was preparing for strategic counter-offensives before the war,[95] Barbarossa forced the Soviet supreme command to adopt a strategic defence. During the summer, the Axis made significant gains into Soviet territory, inflicting immense losses in both personnel and materiel. By the middle of August, however, the German Army High Command decided to suspend the offensive of a considerably depleted Army Group Centre, and to divert the Second Panzer Group to reinforce troops advancing toward central Ukraine and Leningrad.[96] The Kiev offensive was overwhelmingly successful, resulting in encirclement and elimination of four Soviet armies, and made further advance into Crimea and industrially developed Eastern Ukraine (the First Battle of Kharkov) possible.[97]
+
+
+German infantry and armoured vehicles battle the Soviet defenders on the streets of Kharkov in 1941.
+The diversion of three quarters of the Axis troops and the majority of their air forces from France and the central Mediterranean to the Eastern Front[98][99] prompted the United Kingdom to reconsider its grand strategy.[100] In July, the UK and the Soviet Union formed a military alliance against Germany[101] and jointly invaded Iran shortly afterwards to secure the Persian Corridor and Iran's oilfields.[102] In August, the United Kingdom and the United States jointly issued the Atlantic Charter.[103]
+By October, when Axis operational objectives in Ukraine and the Baltic region were achieved, with only the sieges of Leningrad[104] and Sevastopol continuing,[105] a major offensive against Moscow had been renewed. After two months of fierce battles, the German army almost reached the outer suburbs of Moscow, where the exhausted troops[106] were forced to suspend their offensive.[107] Large territorial gains were made by Axis forces, but their campaign had failed to achieve its main objectives: two key cities remained in Soviet hands, the Soviet capability to resist was not broken, and the Soviet Union retained a considerable part of its military potential. The blitzkrieg phase of the war in Europe had ended.[108]
+By early December, freshly mobilised reserves[109] allowed the Soviets to achieve numerical parity with Axis troops.[110] This, as well as intelligence data that established a minimal number of Soviet troops in the East sufficient to prevent any attack by the Japanese Kwantung Army,[111] allowed the Soviets to begin a massive counter-offensive that started on December 5 along a 1,000 kilometres (620 mi) front and pushed German troops 100–250 kilometres (62–160 mi) west.[112]

data/lib/training_data/es-utf8.txt

@@ -0,0 +1,185 @@
+El hongo atómico tras la explosión nuclear sobre [[Nagasaki]] se elevó hasta una altitud de 18.000 [[metro]]s en la mañana del [[9 de agosto]] de [[1945]].]]
+
+== Introducción ==
+La '''Segunda Guerra Mundial''' ([[Gran Guerra Patriótica]] en [[Rusia]], a la sazón parte de la [[URSS]]) es el conflicto armado más importante que la humanidad ha conocido, costando la vida de alrededor del 2% de la población mundial, es decir 56 millones de personas, gran parte de ellas civiles. Comenzó oficialmente el 1 de Septiembre de [[1939]], e incluso [[1937]] en Asia, para terminar en [[1945]]. El conflicto opuso a manera de esquema, dos campos: los [[aliados]] y el [[Eje Roma-Berlín-Tokio|Eje]].
+
+*'''Los Aliados''': [[Australia]], [[Bélgica]], [[Canada]], [[China]], [[Francia]], [[Noruega]], [[Países Bajos]], [[Polonia]], [[Reino Unido]]. Después la [[URSS]], los [[EEUU]] a partir del [[7 de diciembre]] de [[1941]],[[Mexico]] a partir de [[1942]] y al final Brasil.
+
+*'''El Eje''': [[Alemania]], [[Austria]], [[Hungría]], [[Finlandia]], [[Italia]], [[Japón]] y [[Rumania]].
+
+*'''Neutrales''': en [[Europa]] se mantuvieron neutrales [[España]], [[Irlanda]], [[Portugal]], [[Suecia]], [[Suiza]] y [[Turquía]].
+
+''Artículo principal: [[Países implicados en la Segunda Guerra Mundial]]''
+
+La Segunda Guerra Mundial es tristemente célebre por la suma de sufrimiento a la que la humanidad se vio sometida. La deportación en campos de concentración y de trabajo comandados en Europa por Alemania (contra [[judío]]s, [[homosexual]]es, [[eslavo]]s, etc), y en [[América]] por EEUU contra la población japonesa inmigrante en su territorio y en otros países de América (''Ver:'' [[Campos de concentración en EEUU]]). Las masacres masivas de poblacion y de combatientes perpetrada por las fuerzas japonesas principalmente en [[China]]. Las experimentaciones científicas sobre seres humanos libradas por [[médico]]s [[nazi]]s y japoneses. El bombardeo aéreo masivo de civiles iniciado por el Eje en Inglaterra, [[Rotterdam]] y después por los aliados en una escala mucho mayor, incluso utilizando [[napalm]] (Tokyo, [[Dresde]] y [[Hamburgo]] entre otras). Además por primera y única vez la [[bomba atómica]] fue utilizada contra un país: dos bombas arrojadas por EEUU explotaron con tres días de intervalo, en [[Hiroshima]] y [[Nagasaki]].
+
+== Breve resumen ==
+''Artículo principal:  [[Cronología de la Segunda Guerra Mundial]]''
+
+Desde [[1936]] los futuros beligerantes de Europa en la '''Segunda Guerra Mundial''' comienzan a enfrentarse directa o indirectamente en el marco de la [[Guerra Civil Española]]. En la [[Exposición Internacional de 1937]], los pabellones alemán y soviético, situados frente a frente, se enfrentaban ya simbólicamente.
+
+Francia y el Reino Unido declaran la guerra a Alemania el [[3 de septiembre]] de [[1939]], en reacción a la invasión alemana sobre Polonia el [[1 de septiembre]] anterior, un tratado ligaba a estos países. La URSS ocupa la parte acordada en el [[Pacto Molotov-Ribbentrop]]. Después ataca [[Finlandia]] el [[30 de noviembre]], enfrentada a una resistencia inesperada, se firma la paz en [[Moscú]] el [[12 de marzo]] de [[1940]].
+
+Alemania toma Noruega, esperando la intervención de Francia y Reino Unido, pero estos dos países no toman la iniciativa de ataque, ninguna agresión se produce en varios meses (esto se conoce bajo el término francés [[Drôle de guerre]] o guerra graciosa), hasta la invasión de los Países Bajos, Francia y Bélgica por parte de Alemania en mayo y junio de [[1940]] (''[[Blitzkrieg]]'' o guerra relámpago).
+
+Alemania hunde dos navíos mexicanos en el curso del mes de mayo de [[1942]]. Ante la negativa alemana a pagar los daños, el parlamento mexicano le declara la guerra el [[2 de junio]] de 1942. La aviación mexicana participó en la guerra del [[Pacífico]].
+
+Italia cambia de campo en [[1943]] y Rumania en [[1944]].
+
+Alemania capitula el [[7 de mayo]] de [[1945]], y es oficialmente el [[8 de mayo]] cuando es proclamado el armisticio que pone fin a la guerra en Europa. En [[Asia]] la guerra termina el [[2 de septiembre]] de [[1945]], cuando Japón reconoce su derrota y capitula sin condiciones, en teoría (en la práctica había una, no tocar a su emperador), después de padecer los ataques nucleares por parte de EEUU.
+
+== Orígenes ==
+=== En Europa ===
+
+Después de la [[Primera Guerra Mundial]] y el [[Tratado de Versalles (1919)|Tratado de Versalles]] de [[1919]], se presenta el problema de la compensación que Alemania debería pagar a los vencedores. El Reino Unido obtiene las colonias y Francia, en cuyo suelo se desarrolló gran parte de los combates, recibió el pago de indemnización y la recuperación de [[Alsacia]] y [[Mosela]], que habían sido anexadas por [[Otto von Bismarck]] tras la [[Guerra franco-prusiana]] ([[1870]]).
+
+Rusia y sus satélites se transformaron en la URSS y aparecieron nuevos estados en Europa central tras el desmembramiento del [[Imperio Austro-Húngaro]].
+
+En Alemania las dificultades económicas (inflación galopante en los [[años 20]]) y la política (la débil [[República de Weimar]]) permitieron al partido [[Nazi]] y su jefe [[Adolf Hitler]] tomar el poder legalmente en [[1933]]. Rápidamente, Hitler restaura en Alemania el servicio militar generalizado que había sido prohibido por el Tratado de Versalles, remilitariza la [[Renania]] ([[1936]]) y pone en práctica una política extranjera agresiva, inspirada en el ''[[Lebensraum]]'', destinada a reagrupar en el seno de un mismo estado la población germana de [[Europa central]], comezando por Austria (''[[Anschluss]]'', marzo de [[1938]]) y el oeste de Chequia ([[Sudetes]], en septiembre de [[1938]]). La anexion de los Sudetes fue aceptada en [[Munich]] en septiembre de [[1938]] tras una conferencia donde el francés [[Edouard Daladier]] y el inglés [[Neville Chamberlain]] confiaron en que sería la última reivindicación del [[Tercer Reich]]. Sin embargo, toma otros territorios checos ([[Bohemia]] y [[Moravia]] marzo de [[1939]]) y se apodera de [[Memel]] en [[Lituania]].
+
+El [[Corredor polaco]] y la [[Ciudad libre de Danzig]], en los antiguos territorios de [[Prusia]] perdidos por Alemania después de [[1918]], constituía un elemento importante de inestabilidad, pues [[Berlín]] reivindicaba abiertamente su restitución. Mientras tanto, desde [[1922]] Italia vive el régimen de [[Benito Mussolini]].
+
+===En Asia===
+El Japón modernizado a partir de la [[Era Meiji]], desarrolló desde finales del [[siglo XIX]] su potencia económica y militar, consiguiendo para sí una plaza central y poco a poco hegemónica en [[Extremo Oriente]].
+
+Desde [[1894]], Japón se enfrenta a China a causa de una controversia sobre [[Corea]]. Durante la [[guerra chino-japonesa]], muchos predicen la victoria de la China imperial frente al pequeño Japón, pero rápidamente la armada japonesa destroza a las fuerzas chinas, gracias a la superioridad tecnológica. De esta victoria Japón obtiene la cesión de [[Taiwan]], de las [[Islas Pescadores]] y de [[Liao-dong]].
+
+Pero Rusia buscara la manera de recortar su dominio local, paga las deudas de guerra de China con Japón y sostenido por Alemania y Francia, humilla a [[Tokyo]] e impone la restitución de Liao-dong a la China. Rusia y Japón se ven en este momento implicados en la lucha por la influencia en la parte NO de China, entonces dominada por las potencias occidentales. Rusia obtiene la concesión para construir el ferrocarril [[Transmanchuriano]] y aumenta su presencia militar en el sector, con la creación de una base naval en [[Port Arthur]], en la parte sur de la península de Liao-dong. La política agresiva de los rusos, se encamina a desarrollar su influecia sobre toda [[Manchuria]] y Corea. Japón se inquieta e intenta en principio negociar una repartición de áreas de influencia en Manchuria. Pero Moscú lo subestima y no se consigue la conciliación.
+
+Bajo esta situación en [[1904]] los japoneses destruyen sin previa declaracion de guerra la flota rusa de Port Arthur. Japón esta bien preparado, domina los mares de la zona en conflicto y está próximo a sus bases. Por el contrario, minada por tensiones internas, dirigida en el este por un mando incompetente e incapaz de asegurar un enlace eficaz con el este, ya que el [[Transiberiano]] era su única via terrestre, Rusia no pudo hacer de contrapeso. La [[Guerra ruso-japonesa]] termina en [[1905]] con un armisticio que humilla a Rusia, deja a Japón Liao-dung, la mitad de la [[Isla sajalín]] y la preeminencia sobre Corea. Japón se convierte en el primer país asiático en vencer a una potencia occidental, lo que le confiere un prestigio que quedará intacto hasta [[1945]].
+
+En [[1914]], Japón declara la guerra a Alemania y consigue para sí al final de la [[Primera Guerra Mundial]] las posesiones alemanas del [[Océano Pacífico]]. En [[1931]] bajo pretexto de incidentes transfronterizos, Japón invade el norte de China que se convierte en [[1932]] en el [[Manchukuo]], estado independiente bajo protectorado japonés. El año siguiente, Japón se retira de la [[Sociedad de Naciones]]. En [[1937]] y aprovechando la debilidad china provocada por la guerra civil entre comunistas y republicanos, ocupa la parte NE de ese país. La tentativa de ocupación de Manchuria es impedida por la URSS.
+ 
+Para permitir el acoplamiento de su expansión militar en el sur de Asia oriental y el control de los recursos de Asia del sur, es preciso destruir la principal amenaza que subsiste en el Pacífico: la fuerza naval Estadounidense con base en [[Hawai]].
+
+== Teatros de operaciones ==
+=== Europa ===
+Después de asegurarse que la URSS participaría al desmembramiento de los países situados entre ellos, tras la firma del pacto Molotov-Ribbentrop, Hitler lanza su armada contra Polonia, el [[1 de septiembre]] de [[1939]], sin hacer declaración de guerra (ver: [[Operación Himmler]]). En cumplimiento de alianzas, Francia y Reino Unido declaran la guerra a Alemania, pero sin aportar ninguna ayuda a Polonia. Los alemanes utilizan entonces, por primera vez la táctica de [[Blitzkrieg|Guerra relámpago]], que asegurará a la [[Wehrmacht]] una victoria rápida a pesar de la contra ofensiva del Bsura. La URSS toma entonces su parte de Polonia, así como los [[Países Bálticos]], y se lanza en un difícil ataque contra Finlandia para quitarle Carélia
+
+Después de su primera campaña victoriosa, Hitler se torna hacia el oeste, pero curiosamente, nada sucede en ese frente durante varios meses. Atrincherados tras la [[Línea Maginot]], los franceses esperan el asalto aleman. Es la ''[[drôle de guerre]]''. Pero la estrategia francesa del generalisimo Gamelin fue desbaratada, ya que en mayo de [[1940]], Alemania lanza la operación Marita, una vasta ofensiva sobre los Países Bajos y Bélgica, violando la neutralidad de estos estados, después atravesó las Ardenas, con el fin de tomar por la retaguardia la línea Maginot.
+
+Los ejércitos franco-británicos, que se repliegan hacia el norte para evitar el encierro, se encuentran finalmente atrapados en torno a [[Dunkerque]]. El ejército británico evacua abandonando su equipamento pesado y numerosos soldados franceses fueron hechos prisioneros. Gamelin dimite. Fue reemplazado por el general Weygand, que coloca una linea de defensa a lo largo del [[Somme]], hasta la Línea Maginot. Francia no tenia reservas, despues de algunos dias de combates encarnizados, la linea es destruida. Nada puede detener el avance Nazi. La [[Francia de Vichy]] firma un armisticio, el [[22 de junio]], dejando a Alemania el control de las partes norte y oeste de su territorio y aceptando la anexión de [[Alsacia]] y [[Mosela]].
+
+Entretanto Italia también habia atacado Francia, pero progresando solo pocos kilometros, detenidos por la resistencia de unidades francesas que defendian la frontera con Italia.
+
+Sin embargo, Alemania fue incapaz de destruir a la Royal Air Force en la [[Batalla de Inglaterra]] y de obtener la superioridad aérea necesaria para invadir las Islas Británicas. En consecuencia Alemania comienza una campaña de bombardeos, sobre las ciudades como [[Coventry]] y un bloqueo (Batalla del Atlántico) por medio de submarinos para debilitar al Reino Unido. Pero Alemania no logró destruir la resistencia britanica, que ya se encontraba sostenida por EEUU.
+
+Viendo el éxito de Alemania, Mussolini quiso tambien lanzar su país a las conquistas. Ya habia ocupado [[Albania]] al comienzo de [[1939]]. Decide entonces atacar [[Grecia]] y la ocupa. Con el fin de asegurarse el control de los [[Balcanes]], Alemania ataca igualmente a [[Yugoslavia]].
+
+En junio de [[1941]], Alemania ataca a la URSS en la [[operación Barbarroja]], abriendo de esta manera el [[Frente Oriental]] y toma grandes porciones de territorios, capturando numerosos soldados. Los soviéticos desplazaron su base industrial a los [[Montes Urales]], persuadidos que una defensa tenaz ayudada por un clima difícil les permitiría no evacuar centros importantes como Moscú y [[Leningrado]].
+
+En la primavera boreal de [[1942]], el ejército alemán retoma la ofensiva, concentrada ahora hacia los campos de petróleo del [[Cáucaso]], al sur. Al fin del año, el VI ejército, con más de 300.000 hombres, fue destruido en la [[Batalla de Stalingrado]] que se presentó definitiva para el control del Cáucaso. En [[1943]], la ''[[Wehrmacht]]'' retoma la iniciativa en la Segunda Batalla de Kharkov, pero fue derrotada en la gran [[Batalla de Kursk]].
+
+En 1943, después de un desembarco en [[Sicilia]] y otro en la península italiana, los aliados avanzan en Italia. Mussolini escapa, el país capitula y se coloca del lado de los aliados. Sin embargo, Alemania coloca una linea de defensa en las montañas que frena esta progresión sobre la península.
+
+Los aliados [[Batalla de Normandía|desembarcan en Normandía]] con la [[operacion Overlord]] a partir del [[6 de junio]] de [[1944]]. A partir del [[15 de agosto]], en [[Provence]] con la [[operación Anvil Dragoon]], para liberar Francia y abrir un segundo frente. Alemania intenta una contra-ofensiva desesperada en la [[Batalla de las Ardenas]] en diciembre, donde pierde sus últimas reservas militares. Esta ofensiva fue un intento por infligir una derrota a los aliados del frente oeste (EEUU, Gran Bretaña y el ejército de [[Charles de Gaulle]], para intentar firmar un tratado de paz y poder dedicarse íntegramente al frente oriental, donde los soviéticos avanzaban imparables. Tras el fracaso de esta ofensiva, la derrota final alemana, acosada desde el Este por el ejército rojo, y desde el Oeste y el Sur por las tropas aliadas, sólo era cuestión de tiempo. Entretanto la URSS desarrolló la [[Operación Bagration]].
+
+En [[1945]], los aliados franquean el [[Rin]] y ocupan vastos sectores del oeste y sur de Alemania, tanto que al este, los soviéticos progresan de manera continua, liberan la Europa central rodeando Berlin. La versión oficial sostiene que Hitler se suicidó el [[30 de abril]].  Alemania pierde la guerra y se rinde sin condiciones el [[7 de mayo]] de [[1945]]. El Tercer Reich que debía durar mil años, solo llegó a 12.
+
+=== África y Medio Oriente ===
+El ejército italiano, partiendo de [[Libia]] (colonia suya), ataca las tropas británicas y de la [[Commonwealth]] en [[Egipto]], pero fue casi derrotado y Alemania acudió en su auxilio. Las batallas se libraban en medio del desierto de [[Maghreb|Africa del norte]], entre el [[Afrika Korps]] de [[Erwin Rommel]] y el Octavo Ejército. El [[11 de noviembre]] de [[1942]], EEUU desembarcó en el [[Maghreb]], controlado por Vichy para sacar al Eje del continente africano. Es en Africa del norte donde los aliados pudieron organizar los desembarcos en Sicilia e Italia en [[1943]] y en Provence en [[1944]].
+
+=== Asia ===
+''Artículo principal:  [[Guerra del Pacifico]]''
+
+El expansionismo militar de Japón no podía desarrollarse sin destruir la principal amenaza que podía tener aún en el Pacifico: la fuerza naval de los EEUU en Hawaii. Antes de las hostilidades los EEUU habian aplicado a Japón un embargo sobre las materias primas. Repitiendo la estrategia que habia seguido frente a los rusos, Japón decide bombardear por sorpresa [[Pearl Harbor]] el [[7 de diciembre]] de [[1941]]. La flota estadounidense fue destrozada, pero no así los [[portaaviones]] que se encontraban en el mar en ese momento. Simultáneamente el ejercito japonés ocupó las posesiones francesas, británicas y americanas de [[Asia del sur]], como [[Indochina]], [[Hong Kong]], [[Singapur]] y las [[Filipinas]], con la intención de tomar los campos petroleros de [[Malasia]] y amenazar también a [[Australia]].
+
+En mayo de [[1942]], el enfrentamiento entre portaaviones en la [[Batalla del Mar del Coral]] da la ventaja a los aliados, que se vio acentuada un mes después tras la [[Batalla de Midway]].
+
+A pesar de la prioridad dada a la guerra contra Alemania y la determinación del ejército japonés, los aliados retoman poco a poco las islas del Pacifico como [[Guadalcanal]], las [[Islas Salomón]] y las [[Filipinas]] despues de la [[Batalla del Golfo de Leyte]].
+
+El ejército nacionalista del [[Kuomintang]] bajo las órdenes de [[Chiang Kai-Shek]] y los comunistas de [[Mao Zedong]], hicieron frente común contra los japoneses, pero sin cooperar.
+
+La captura de las islas proximas a Japón como [[Iwo Jima]] y [[Okinawa]] permitieron lanzar ataques aéreos directos. La URSS declara la guerra a Japón al comienzo de 1945, atacando con anterioridad [[Manchuria]]. Tokyo y otras ciudades de Japón sufren bombardeos incendiarios, mientras [[Hiroshima]] (por la bomba [[Little Boy]] arrojada por el [[Enola Gay]]) y [[Nagasaki]] son virtualmente aniquiladas por el aberrante procedimiento de las explosiones de bombas nucleares. Esta situación provoca la rendición sin condiciones de Japón ([[15 de agosto]] de [[1945]]), encabezada por el emperador [[Hirohito]], pero sin el respaldo de buena parte de la cúpula militar del Imperio japonés. El [[2 de septiembre]] siguiente se firman las actas oficiales de rendición, a bordo del Acorazado Missouri en presencia del general [[Douglas MacArthur]].
+
+=== Globales ===
+La Segunda Guerra Mundial contribuyó, a que emergieran dos superpotencias que buscaban repartirse el mundo: los EEUU y la URSS.
+
+La [[Sociedad de Naciones]], a la que se resposabilizó de contribuir a desatar la guerra, fue reeplazada por la [[ONU]]. La carta de de las Naciones Unidas fue firmada en [[San Francisco]] el [[26 de junio]] de [[1945]].
+
+Parte de la jerarquía Nazi fue juzgada y condenada por crímenes contra la humanidad, tras los [[Juicios de Nuremberg]].
+
+La búsqueda científica y la técnica, en su conjunto, se beneficiaron de un fuerte impulso, en particular el dominio del átomo en el [[Proyecto Manhattan]].
+
+
+=== En el Reino Unido ===
+Los otros aliados en efecto, si se exceptúa el Reino Unido, jugaron un rol menor o fueron descartados de las negociaciones referentes a la puesta en práctica de dos zonas de influencia, que siguieron a los acuerdos de [[Conferencia de Yalta|Yalta]] y de [[Conferencia de Potsdam|Potsdam]]. Esta situación, que porta en si misma los germenes de la [[Guerra Fría]], debía durar hasta [[1989]].
+
+El Reino Unido salió considerablemente debilitado de la guerra. Ésta en efecto consagró el fin de su poderío colonial. Por consiguiente, las Islas Británicas conocieron una crisis sin precedente, que requirió la reconstrucción y reestructuración de su economía.
+
+=== En Francia ===
+En este contexto la actitud francesa, país liberado por el [[Batalla de Normandía|Desembarco de Normandia]] según la historiografía francesa, fue marcado por la afirmación original de una voluntad de independencia, sobre todo debido a la personalidad de De Gaulle. El cual hizo jugar a Francia un papel en la ocupación de Alemania al lado de los vencedores y por otra parte condujo a dotarla de una bomba nuclear para afirmar su independencia de los EEUU.
+
+La liberación se acompaña de una depuración de personas sospechosas de ser colaboracionistas (gran parte de ellos ejecutados sin juicio previo) y la destrucción de ciudades como [[El Havre]]. Se forma un gobierno de unión, entre [[comunista]]s y gaullistas de una parte y representantes de la [[resistencia]] y radicales, de centro izquierda.
+
+=== En EEUU ===
+Los EEUU tomaron la iniciativa de tener una actitud "positiva". Impusieron la democracia (particularmente al Japón), a través de una depuración y de un control del estado y la educación. Paralelamente, establecieron una ayuda económica para la reconstruccion, conocida  como [[Plan Marshall]].
+
+== Shoah ==
+La expresión hebrea "Shoah" (catástrofe) designa la exterminación en masa, también conocida como el [[Holocausto]], de los judíos perpetrada por los Nazis durante esta guerra. Se estima que alrededor de 6 millones de judíos, junto con otros grupos étnicos, fueron asesinados. Fue efectuada principalmente mediante la deportación a campos de concentración, algunos tan conocidos como [[Campo de concentración de Auschwitz|Auschwitz]], [[Treblinka]] y [[Majdanek]].
+
+== Expulsión de los alemanes de Europa central ==
+Había en Europa central (Prusia, Chequia, Polonia y países bálticos) asentamientos alemanes desde varios siglos atrás. Los alemanes de los Sudetes, que pedían su incorporación a Alemania, habian desencadenado el desmantelamiento de [[Checoslovaquia]], acordado en los [[Acuerdos de Munich]] de 1938.
+
+Tras la toma de esos territorios por el ejército soviético, numerosos alemanes fueron expulsados o dejaron su tierra para ir a Alemania o Austria, en condiciones generalmente dramáticas.
+
+== Personajes claves ==
+La '''Federación Rusa''' o '''Rusia''', es el país más grande del mundo, extendiéndose entre [[Europa]] y [[Asia]]. Rusia colinda con los países siguientes (empezando por la parte noroccidental y siguiendo el sentido contrario a las manecillas del reloj): [[Noruega]], [[Finlandia]], [[Estonia]], [[Letonia]], [[Bielorrusia]], [[Lituania]], [[Polonia]], [[Ucrania]], [[Georgia]], [[Azerbayán]], [[Kazakstán]], [[China]], [[Mongolia]] y [[Corea del Norte]]. Su costa se extiende del [[Océano Ártico]] al [[Océano Pacífico]] del Norte, y tiene además costa en mares interiores como el [[Mar Báltico]], [[Mar Negro]] y [[Mar Caspio]]. Como sucesor principal de la [[Unión Soviética]], Rusia sigue siendo un país influyente, en particular en la [[Comunidad de Estados Independientes]], integrada por muchos otros estados de la antigua Unión Soviética.
+
+Posee [[Bomba atómica|armas nucleares]].
+
+== Historia ==
+''Artículo principal: [[Historia de Rusia]]''
+
+El primer estado en la región fue la [[Rus de Kiev]]. En la baja [[Edad Media]], el [[principado de Moscovia]] se convirtió en un imperio que del [[siglo XV]] en adelante se amplió lentamente hacia el oriente, a [[Asia]]. Bajo el gobierno de los [[zar]]es, la [[Rusia Imperial]] llega a ser una gran potencia europea modernizada que mira a Occidente a partir del [[siglo XVIII]]. Sin embargo, al principio del [[siglo XX]], el poder de Rusia rehusaba y cultivaba la insatisfacción entre la población, combinada con el fracaso militar durante la [[Primera guerra mundial]] conduce a la [[Revolución rusa]] en [[1917]] que fue seguida de la proclamación de la [[Unión Soviética]] bajo el líder [[bolchevique]] [[Lenin|Vladímir Lenin]], y la [[Guerra Civil Rusa]], en la cual los [[comunista]]s o fuerzas rojas derrotaron a las fuerzas zaristas o blancas.
+
+[[Lenin]] muere en el año [[1924]]. Después de una breve lucha por el poder, el mando de la Unión Soviética fue consolidado por [[Stalin|Iósif Stalin]], quien instauro una dictadura que llevaría a la muerte a millones de opositores políticos, reales o sospechados, y oficiales militares, los cuales fueron ejecutados o desterrados a [[Siberia]] durante las Grandes Purgas de los años [[1930s|1930]].
+
+Tras su victoria sobre la [[Alemania Nazi]] durante la [[Segunda Guerra Mundial]], la Unión Soviética se transformó en potencia mundial dominante durante la llamada [[Guerra Fría]], en confrontación de su adversario ideológico, los [[Estados Unidos]]. Los dos se trenzaron en una lucha geopolítica por el control de los corazones y las mentes del [[Tercer Mundo]] después de la Crisis de [[Canal de Suez|Suez]] en [[1956]]. 
+
+Los soviéticos crearon el [[Pacto de Varsovia]] para oponerse a la [[OTAN]], y los dos lados se lanzaron a una carrera armamentista para almacenar más armamentos nucleares. En la [[Crisis de los misiles de Cuba]] en [[1962]], el mandatario soviético [[Nikita Jruschov]] casi provocó una guerra con los Estados Unidos al colocar armamentos nucleares ofensivos en [[Cuba]]. Los rusos también comenzaron la [[carrera espacial]] lanzando el [[Sputnik]], el primer satélite en orbitar la [[Tierra]], y el coronel [[Yuri Gagarin]], el primer astronauta.
+
+Antes de finales de los [[años 1980]], el líder soviético [[Mijaíl Gorbachov]] puso en práctica reformas como [[glasnost]] y [[perestroika]], pero estas medidas fueron incapaces de prevenir el [[URSS|colapso de la Unión Soviética]] después de un fracasado golpe militar en [[1991]]. La República Rusa Soviética Federal declaró su independencia el [[24 de agosto]] de aquel año como la Federación Rusa. Rusia, como el estado sucesor principal de la Unión Soviética, ha procurado desde entonces mantener su influencia global, pero ha sido obstaculizada por dificultades económicas.
+
+==Gobierno y política==
+''Artículo principal: [[Gobierno y política de Rusia]]''
+
+La Federación Rusa es una democracia federativa con un presidente, directamente decidido para un periodo de cuatro años, quién posee un considerable poder ejecutivo. El presidente, que reside en el [[Kremlin]], designa a los funcionarios estatales más altos, incluso al primer ministro, que debe ser aprobado por el parlamento. El presidente puede pasar decretos sin el consentimiento del parlamento y es también principal mandatario de las fuerzas armadas y del Consejo Nacional de Seguridad.
+
+El parlamento bicameral de Rusia, la Asamblea Federativa o ''Federalnoye Sobraniye'', consiste en una cámara alta conocida como Consejo Federativo (''Soviet Federatsii''), compuesta de 178 delegados que sirven un periodo de cuatro años (cada una de las 89 subdivisiones designa dos delegados), y una cámara baja conocida como la Duma (''Gosudarstvennaya Duma''), compuesta de 450 diputados que también sirven un periodo de cuatro años, de los cuales 225 son decididos por el voto directo popular de la circunscripción '''(de miembro único)''' y 225 son decididos por la representación proporcional de listas de partido de escala nacional.
+
+==Organización político-administrativa==
+''Artículo principal: [[Organización político-administrativa de Rusia]]''
+
+La Federación Rusa consiste en un gran número de subdivisiones políticas diferentes, haciendo un total de 89 componentes constituyentes. Hay 21 repúblicas dentro de la federación que disfrutan de un alto grado de autonomía sobre la mayor parte de cuestiones y estas corresponden a algunas minorías étnicas de Rusia. El territorio restante consiste en 49 provincias conocidas como ''oblast'' y seis regiones (''kray''), entre las que se encuentran diez distritos autónomos y un ''oblast'' autónomo. A parte de estos hay dos ciudades federales, [[Moscú]] y [[San Petersburgo]]. Recientemente, se han añadido siete distritos federales extensos como una nueva capa entre las susodichas subdivisiones y el nivel nacional.
+
+==Geografía==
+''Artículo principal: [[Geografía de Rusia]]''
+
+[[Imagen:Rs-map.jpg|600px|Mapa de Rusia]]
+
+La Federación Rusa se extiende a través de la mayor parte del norte del supercontinente [[Eurasia]] por lo que existen una gran variedad de paisajes y climas. La mayor parte del paisaje consiste en llanuras enormes, tanto en la parte europea como en la parte asiática que son ampliamente conocidas como Siberia. Estas llanuras son predominantemente estepa al sur y arbolado denso al norte, con la [[tundra]] a lo largo de la costa del norte. Se encuentran cadenas montañosas a lo largo de las fronteras del sur, como el [[Cáucaso]] (conteniendo el [[Monte Elbrus]], el punto más alto de Rusia con 5.633 m) y el Altai, y en la parte este, como la Cordillera Verkhoyansk o los volcanes sobre Kamchatka. Notables son los [[Montes Urales]] en la parte central que son la división principal entre Europa y Asia.
+
+Rusia tiene una extensa línea de costa de más de 37.000 kilómetros a lo largo de los océanos [[océano Ártico|Ártico]] y [[océano Pacífico|Pacífico]], así como mares interiores como los Mares [[Mar Báltico|Báltico]], [[Mar negro|Negro]] y [[Mar Caspio|Caspio]]. Los mares más pequeños son parte de los océanos; el [[Mar de Barentz]], [[Mar Blanco]], [[Mar Kara]], [[Mar Laptev]] y [[Mar Siberiano del Este]] son parte del Ártico, mientras que el [[Mar de Bering]], el [[Mar de Okhotsk]] y el [[Mar de Japón]] pertenecen al Océano Pacífico. Las islas principales encontradas en ellos incluyen [[Novaya Zemlya]], la [[Tierra de Francisco José]], las [[Islas de Nueva Siberia]], [[Isla de Wrangel]], las [[Islas Kuriles]] y [[Sajalín]].
+
+Muchos grandes ríos fluyen a través de las llanuras desembocando en las costas rusas. En Europa estos son el [[Volga]], [[Don]], [[Kama]], [[Oka]] y el [[Dvina]] del Norte, mientras otros ríos nacen en Rusia, pero desembocan en otros países, como el [[río Dnieper|Dnieper]] y el Dvina Occidental. En Asia se encuentran los rios [[Ob]], [[Irtich]], [[Yenisei]], [[Angara]], [[Lena]] y [[Amur]]. Los lagos principales incluyen el [[lago Baikal]], [[lago Ladoga]] y [[lago Onega]].
+
+* [[Lista de ciudades en Rusia]]
+
+== Economía==
+''Artículo principal: [[Economía de Rusia]]''
+
+Una década después del colapso de la Unión Soviética en [[1991]], Rusia lucha todavía por establecer una economía moderna de mercado y conseguir un crecimiento económico fuerte. Rusia vio contraerse su economía durante cinco años, cuando el ejecutivo y la legislatura estuvieron nerviosos sobre la realización de reformas y la base industrial de Rusia afrontó una decadencia seria.
+
+Rusia consiguió una recuperación leve en [[1997]]. La crisis financiera de [[1998]] culminó en la depreciación de agosto del rublo, un incumplimiento de la deuda por parte del gobierno, y un empeoramiento agudo en el nivel de vida de la mayoría de la población. La economía posteriormente ha repuntado, creciendo en un promedio de más del 6% anual entre [[1999]] y [[2001]] gracias a precios más altos del [[petróleo]] y un rublo débil.
+
+Esta recuperación, junto con un esfuerzo renovado de gobierno en 2000 y 2001 para avanzar en las rezagadas reformas estructurales, ha levantado el negocio y la confianza de los inversionistas sobre las perspectivas de Rusia en su segunda década de la transición. Rusia sigue dependiendo fuertemente de las exportaciones de materias, en particular petroleo, gas natural, metales, y madera, que cuentan como más del 80% de las exportaciones, dejando el país vulnerable a las oscilaciones de los precios mundiales.
+
+== Demografía==
+''Artículo principal: [[Demografía de Rusia]]''
+
+Rusia tiene una baja densidad de población porque es un país extenso; la población se concentra en la parte europea de Rusia, en el área de los [[Montes Urales]], y en la parte sudeste de Siberia. Hay muchos grupos étnicos y pueblos indígenas en Rusia. Más del 80% de la población pertenece a la etnia rusa, el resto pertenece a los grupos de los
+
+La lengua rusa es la única lengua oficial del estado. Sin embargo en algunas de las repúblicas de la federación, la lengua vernácula es co-oficial junto al ruso. El [[alfabeto cirílico]] es el único oficial para todas estas lenguas.
+
+La mayoría religiosa del país es de la [[iglesia ortodoxa]]. Otras religiones incluyen el [[islam]], varias iglesias [[protestantismo|protestantes]], el [[catolicismo]] romano, el [[budismo]] y el [[judaísmo]].

data/lib/training_data/et-utf8.txt

@@ -0,0 +1,50 @@
+''Artikkel vajab toimetamist''
+
+Mõiste '''avalikud suhted''' tuleb ingliskeelsest sõnapaarist ''public relations'', lühendina PR. Sageli kasutatakse selle kõrval termineid '''avalikkussuhted''', '''üldsussuhted''' ja '''suhtekorraldus'''.
+
+Suhtekorraldus omab väga laia tegevushaaret ja sellepärast ei ole suudetud talle ühte ja ainuõiget [[definitsioon]]i leida. Järgnevalt on esitatud mitmeid erinevaid [[definitsioon]]e, milles on välja toodud suhtekorraldusele iseloomulikud jooned.
+
+1948. aastal [[definitsioon|defineeris]] [[Avalike Suhete Instistuut]] (The Institute of Public Relations) suhtekorraldust kui planeeritud ja toetatud pingutusi hea tahte ja vastastikkuse mõistmise loomiseks ning säilitamiseks [[organisatsioon]]i ja [[avalikkus]]e vahel.
+
+Lihtsustatud kujul [[defitsioon|defineeris]] [[Avalike Suhete Instituut]] 1994. aastal suhtekorraldust järgmiselt: suhtekorraldus on [[reputatsioon]], mis on kujunenud selle põhjal, mida sa teed, mida sa ütled ja mida teised ütlevad sinu kohta – teisisõnu, suhtekorraldus on [[distsipliin]], mis aitab kujundada [[reputatsioon]]i eesmärgiga olla aktsepteeritud, nii saada kui anda tuge ning mõjutada arvamust ja käitumist.
+
+[[Mexico]]s 1978. aastal toimunud [[Ülemaailmne Suhtekorraldusühingute Assamblee|Ülemaailmsel Suhtekorraldusühingute Assambleel]] (World Assambly of Public Relations) töötasid suhtekorralduspraktikud välja järgmise [[definitsioon]]i: suhtekorraldus on [[kunst]] ja [[sotsiaalteadus]], mille eesmärk on analüüsida [[trend]]e, ennustada nende tähtsust ja tähendust, konsulteerida [[organisatsioon]]i liidreid ja viia täide tegevusprogramme, mis kajastaksid nii [[organistatsioon]]i kui [[avalikkus]]e huve.
+
+Rahvusvaheline [[Avalike Suhete Assosiatsioon]] [[definitsioon|defineeris]] 1987. aastal suhtekorraldust kui kogu [[organisatsioon]]i suhtlemisprotsessi pidevt ja plaanipärast [[juhtimine|juhtimist]] eesmärgiga saavautada mõistmine, toetus ja kontakt [[organistatsioon]]i või [[institutsioon]]i ning teatavate [[sihtgrupp]]idega, kellega on juba kontakt olemas või kellega soovitakse kontakti saada. Sealjuures väärtustatakse [[avalik arvamus|avalikku arvamust]] ning korrelegeeritakse sellega võimaluse piires oma tegevust nii, et etteplaneeritud ja laiahaardelise [[infovahetus]]e abil tagada tõhus koostöö ning ühiste huvide elluviimine.
+
+
+Suhtekorralduse peamiseks eesmärgiks on organisatsiooni eesmärkide saavutamine.
+
+
+'''Suhtekorralduse funktsioonid:'''
+
+1) [[avalik arvamus|avaliku arvamuse]] ennetamine, analüüsimine, tõlgendamine;
+
+2) [[organisatsioon]]i juhtkonna nõustamine mitmel alal ([[meediasuhted]], [[finantssuhted]], suhted töötajatega, suhted ametivõimudega);
+
+3) [[organisatsioonisisene suhtekorraldus|organisatsioonisisese suhtekorralduse]] arendamine, teostamine ja planeerimine;
+
+4) [[organisatsioon]]is teostavate programmide ja [[avalikkus]]ega suhtlemise uurimine, juhendamine ja hindamine, et saavutada viimase arusaam [[organisatsioon]]i eesmärkidest;
+
+5) planeerimine või kaasa aitamine [[organisatsioon]]i püüdlustele mõjutada või muuta [[avalikkus]]e hoiakuid ja seisukohti [[organisatsioon]]ile soodsas ja soovitud suunas.
+
+
+
+
+
+== Ajalooline ülevaade ==
+
+[[Informatsioon]]i edastamist vaadete või tegevuse mõjutamiseks võib täheldada varajastest [[tsivilisatsioon]]idest peale. Näiteks võib suhetekorralduse algelemente leida muistses [[India]]s, kus varases [[kirjasõna]]s viidati kuninga [[spioon]]idele, kelle ülesanne oli muuhulgas kuninga informeerimine rahva arvamusest, kuninga kaitsmine [[avalikkus]]e ees ja valitsusele soodsate kuulujuttude levitamine.
+
+Suhtekorraldus tänapäeva mõistes hakkas arenema 19. saj. lõpus. [[Ameerika]] kodusõjale järgnenud aastad tähistavad [[tööstus]]e ja [[ettevõtlus]]e tormilist arengut. 1889. aastal asutas [[Georges Westinghouse]] oma elektrikorporatsioonis esimese suhtekorraldusosakonna.
+Tänapäevasele tegevusele andis suure tõuke [[Esimene maailmasõda]] ja [[Ameerika]] [[president]] [[Wilson]]i asutatud [[Avaliku Informatsiooni Komitee]] (Committee on Public Information). Selle komitee ülesandeks oli mobiliseerida [[avalik arvamus]] sõja ja [[Wilson]]i rahueesmärkide toetuseks maal, mis oli sõja väljakuulutamise hetkeks lõhenenud. 1915. aastal asutasid seitse pankurit esimene avalike suhete organisatsiooni, [[Finantsreklaami Assotsiatsioon]]i (Financial Advertisting Association).
+
+Pärast [[Esimene Maailmasõda|Esimest maailmasõda]] tõusis märgatavalt ühiskonnateadlaste huvi suhtekorralduse vastu. Hoogustusid [[turu-uuring]]ud, sotsiaalsed ülevaated ja [[avalik arvamus|avaliku arvamuse]] küsitlused. 1921. aastal pidas oma esimese ülemaalilmse avaliku [[informatsioon]]i alase [[konverents]]i [[Ameerika Inseneride Assotsiatsioon]] (American Association of Engineers). 1923. aastal ilmus [[Edward L. Bernays]]` lt esimene raamat suhtekorraldusest “Avalikku arvamust kristalliseerides” (“Crystallizing Public Opinion”) [13]. Samal aastal pidas ta esimesd loengud suhtekorraldusest [[New Yorgi Ülikool]]is. Edward L. Bernays`lt pärineb ka mõiste avalike suhete ''(public relations)''
+
+1930- datel aastatel hakati üha enam rõhutama, et avalikud suhted toimivad tuginedes vastutustundelisel tegevusel ja veenval [[propaganda]]l. 30-date aastate alguses asusid tööle ka esimesed [[poliitiline kampaania|poliitilise kampaania]] spetsialistid. 1933. aastal asutasid [[Clem Whitaker]] ja [[Leone Baxter]] [[San Francisco]]s esimese poliitilistele kampaaniatele spetsialiseerunud agentuuri. [[Teise maailmasõja]]-aastad tõid suhtekorralduse peamise töövahendina esiplaanile [[reklaam]]i, mida kirjeldati väljenditega “avalike suhete reklaam'' (public relations advertising), “ühiskondliku teenindamise reklaam'' (public service advertising) või “institutsioonidele tehtav reklaam'' (institutional advertising). 1942. aastal asutati [[Sõjareklaami Nõukogu]] (War Advertising Council), mis töötas koos tööstuse ja [[valitsus]]ega. Selle nõukogu eesmärk oli [[reklaam]]ist võimsa vahendi kujundamine, mille abil panna inimesed sõja jaoks tootma, ratsioneerima nappivaid [[resurss]]e, ostma sõjavõlakirju ja teenima [[relvajõud]]udes.
+
+Pärast [[Teine maailmasõda|Teist maailmasõda]] suundus [[sõjatööstus]]ele orienteeritud [[majandus]] teeninduskesksusele, avalike suhete tähtsus tõusis ning kerkisid esile uued [[kommunikatsioonivahendid]]. Kirjutati suhtekorralduse teemalisi [[raamat]]uid ja artikleid.  Loodi [[Rahvusvaheline Avalike Suhete Assotsiatsioon]] (International Public Relations Association). Sel ajajärgul edenes jõudsalt ka suhtekorraldus alane haridus. 1945. aastal hakati välja andma ajakirja “Public Relation Journal”, millest sai kaks aastat hiljem, 4. augustil 1947. aastal, loodud [[Ameerika Avalike Suhete Ühing]]u (The Public Relations Society of America/PRSA) kuukiri.
+
+Alates 1960-datest aastatest on suhtekorralduse funktsioonid pidevalt kasvanud tähtsuse ja keerukuse poolest. Suhtekorraldusest on saanud üks olulisemaid tegureid [[organisatsioon]]i ja [[riik|riigi]] arengul.
+
+[[Eesti]]sse jõudis aktiivsem suhtekorraldus 90-ndate aastate alguses koos [[turumajandus]]ega, kui firmades alustasid tööd suhtekorraldajad. Suhtekorralduse kui [[majandusharu]] tekkimise algust tähistab aga 1994. aasta, kui avalikult turule tuli esimene suhtekorraldusteenuseid pakkuv PR-firma. 1996. asutati [[Eesti Suhtekorraldajate Liit]], mis koondab ainsa [[organisatsioon]]ina [[Eesti]]s suhtekorralduse alal töötavaid inimesi. Samal aastal hakati [[Tartu Ülikool]]is õpetama suhtekorralduse eriala. 1996. alustati  [[Tartu Ülikool]]is ka akadeemilise hariduse andmist suhtekorralduse erialal.

data/lib/training_data/fa-utf8.txt

@@ -0,0 +1,42 @@
+{{تمیزکاری}}
+[[تصویر:تصویر ماهواره‌ای خليج‌پارس]]
+'''خليج پارس''' در امتداد [[دريای عمان]] و در میان [[شبه‌جزيره‌ی عربستان]] و [[ايران]] قرار دارد. مساحت آن ۲۳۳,۰۰۰ کيلومتر مربع است. از شرق از طريق [[تنگه‌ی هرمز]] و دريای عمان به [[اقيانوس هند]] و [[دريای عرب]] راه دارد، و از غرب به [[دلتای رودخانه|دلتای]]‌ رودخانه‌ی [[اروندرود]]، که حاصل پیوند دو رودخانه‌ی [[دجله]] و [[فرات]] است، ختم می‌شود. 
+
+از [[زبان يونانی|يونانی]] اين خليج، «خليج [[پارس]]»، مورد استفاده‌ قرار مي‌گرفته که از نخستين شاهنشاهی مهم اين منطقه، [[شاهنشاهی پارس]] برگرفته شده است. در [[دهه‌ی ۱۹۶۰ ميلادی]] و با اوج گرفتن [[پان عربيسم]]، برخی از کشورهای عربی خليج فارس را با نام «خليج عربی» ياد کردند. ايران، به نوبه‌ی خود با تصويب دو قطع‌نامه در [[سازمان ملل متحد]]، نام خليج پارس را رسماً وارد اسناد اين سازمان کرد. قطع‌نامه‌ی نخستين به شماره‌ی UNAD 311/Qen در [[۵ مارس]] [[۱۹۷۱ ميلادی|۱۹۷۱]]، و مورد دوم به شماره‌ی UNLA 45.8.2 در [[۱۰ اوت]] [[۱۹۸۴ ميلادی|۱۹۸۴]] تصويب شدند.
+
+
+== '''خليج پارس،از دوران باستان، پارس نام داشته است''' ==
+
+گروه فرهنگ، هستي پود فروش، 46 سال پيش در روز 13 مرداد ماه سال 1337 ايران به دليل تغيير نام خليج فارس به خليج عربي از سوي عراق و برخي ديگر از كشورهاي عربي و انگليس اعتراض خود را به دولت جديد عراق به رهبري قاسم كه با يك كودتاي نظامي بر سر كار آمده بود و تمايل به حركت هاي آزادي خواهانه مصر به رهبري جمال عبدالناصر داشت، اعلام كرد. 
+
+'''خليج پارس''' نامي است به جاي مانده از كهن ترين منابع، زيرا كه از سده هاي قبل از ميلاد سر بر آورده است، و با [[پارس]] و [[فارس]] _ نام سرزمين ملت ايران _ گره خورده است. 
+خليج فارس، درياي كم عمق و نيمه بسته اي است با مساحت حدود 240 هزار كيلومتر مربع كه در جنوب غربي قاره آسيا و در جنوب [[ايران]] قرار دارد. 
+زمين شناسان معتقدند كه در حدود پانصد هزار سال پيش، صورت اوليه خليج فارس در كنار دشت هاي جنوبي ايران تشكيل شد و به مرور زمان، بر اثر تغيير و تحول در ساختار دروني و بيروني زمين، شكل ثابت كنوني خود را يافت. قدمت خليج فارس با همين نام چندان ديرينه است كه عده اي معتقدند: «خليج فارس گهواره تمدن عالم يا خاستگاه نوع بشر است.» ساكنان باستاني اين منطقه، نخستين انسان هايي بودند كه روش دريانوردي را آموخته و كشتي اختراع كرده و خاور و باختر را به يكديگر پيوند داده اند. اما دريانوردي ايرانيان در خليج فارس، قريب پانصد سال قبل از ميلاد مسيح و در دوران سلطنت داريوش اول آغاز شد. داريوش بزرگ،‌ نخستين ناوگان دريايي جهان را به وجود آورد. كشتي هاي او طول رودخانه سند را تا سواحل اقيانوس هند و درياي عمان و خليج فارس پيمودند، و سپس شبه جزيره عربستان را دور زده و تا انتهاي درياي سرخ كنوني رسيدند. او براي نخستين بار در محل كنوني كانال سوئز فرمان كندن ترعه اي را داد و كشتي هايش از طريق همين ترعه به درياي مديترانه راه يافتند. در كتيبه اي كه در محل اين كانال به دست آمده نوشته شده است: «من پارسي هستم. از پارس مصر را گشودم. من فرمان كندن اين ترعه را داده ام از رودي كه از مصر روان است به دريايي كه از پارس آيد پس اين جوي كنده شد چنان كه فرمان داده ام و ناوها آيند از مصر از اين آبراه به پارس چنان كه خواست من بود.» 
+داريوش در اين كتيبه از خليج فارس به نام «دريايي كه از پارس مي آيد» نام برده است و اين نخستين مدرك تاريخي است كه درباره خليج فارس موجود است. 
+اولين بار يوناني ها بودند كه اين خليج را «پرسيكوس سينوس» يا «سينوس پرسيكوس» كه همان خليج فارس است، ناميده اند. از آنجا كه اين نام براي اولين بار در منابع درست و معتبر تاريخي كه غير ايرانيان نوشته اند آمده است، هيچ گونه شائبه نژادي در وضع آن وجود ندارد. چنان كه يونانيان بودند كه نخستين بار، سرزمين ايران را نيز «[[پارسه]]» و «[[پرسپوليس]]» يعني شهر يا كشور پارسيان ناميدند. استرابن جغرافيدان قرن اول ميلادي نيز به كرات در كتاب خود از خليج فارس نام برده است. وي محل سكونت اعراب را بين درياي سرخ و خليج فارس عنوان مي كند. همچنين «فلاريوس آريانوس» مورخ ديگر يوناني در كتاب تاريخ سفرهاي جنگي اسكندر از اين خليج به نام «پرسيكون كيت» كه چيزي جز خليج فارس، نيست نام مي برد. 
+البته جست و جو در سفرنامه ها يا كتاب هاي تاريخي بر حجم سندهاي خدشه ناپذيري كه خليج فارس را «خليج فارس» گفته اند، مي افزايد. اين منطقه آبي همواره براي ايرانيان كه صاحب حكومت مقتدر بوده اند و امپراطوري آنها در قرن هاي متوالي بسيار گسترده بود هم از نظر اقتصادي و هم از نظر نظامي اهميت خارق العاده اي داشت. آنها از اين طريق مي توانستند با كشتي هاي خود به درياي بزرگ دسترسي پيدا كنند و به هدف هاي اقتصادي و نظامي دست يابند. 
+آثار عرب زبان نيز بهترين و غني ترين منابعي هستند كه براي شناسايي و توجيه كيفيت تسميه اين دريا مي تواند در اين بررسي مورد استفاده قرار گيرد. در اين منابع و آثار از درياي فارس و چگونگي آن بيش از آثار فرهنگي موجود در هر زبان ديگري گفت و گو شده است. تمام كساني كه نسبت به متون دوره اسلامي شناختي حداقل داشته باشند با نام مسعود ابن بطوطه، حمدالله مستوفي، ياقوت حموي، حمزه اصفهاني، ناصرخسرو قبادياني، ابوريحان بيروني، ابن بلخي وديگراني كه اكثر آنان كتاب هاي خود را به زبان عربي نيز نوشته اند، آشنا هستند. گذشته از متقدمان نامبرده مي توان از نويسندگان عرب متاخر نيز نام برد كه در آثار خود از نام «خليج فارس» بدون كم و كاست ياد كرده اند. 
+
+
+== سابقه جعل عنوان خليج ==
+
+درباره نام خليج فارس تا اوايل دهه 1960 ميلادي هيچ گونه بحث و جدلي در ميان نبوده و در تمام منابع اروپايي و آسيايي و آمريكايي و دايرة المعارف ها و نقشه هاي جغرافيايي اين كشورها نام خليج فارس در تمام زبان ها به همين نام ذكر شده است. 
+اصطلاح «خليج عربي» براي نخستين بار از طرف يكي از نمايندگان سياسي انگليس در خليج فارس به نام «سر چارلز بلگريو» عنوان شده و در واقع او بوده است كه به قصد تفرقه بين ايران و كشورهاي عرب اين تخم لق را در دهان اعراب شكسته است. سر چارلز بلگريو كه بيش از 30 سال نماينده سياسي و كارگزار دولت انگليس در خليج فارس بوده است، بعد از مراجعت به انگلستان در سال 1966 كتابي درباره سواحل جنوبي خليج فارس منتشر كرد و در آن براي اولين بار نوشت كه «عرب ها ترجيح مي دهند خليج فارس را خليج عربي بنامند». اين نماينده قطعا قبل از انتشار كتاب و مراجعت به انگلستان در تماس با مقامات امارات جنوبي خليج فارس اين فكر را در آنها القا كرده است و تصادفي نيست كه بلافاصله پس از انتشار كتاب سرچارلز بلگريو كه نام قبلي سواحل جنوبي خليج فارس يعني «ساحل دزدان» را بر روي كتاب خود نهاده اصطلاح «الخليج العربي» در مطبوعات كشورهاي عربي رواج پيدا كند و در مكاتبات رسمي به زبان انگليسي نيز اصطلاح «آرابيان گولف» جايگزين اصطلاح معمول و رايج قديمي «پرشين گولف» مي شود. 
+دولت ايران در همان زمان در برابر اين نام مجعول عكس العمل نشان داد و گمرك و پست ايران از قبول محموله هايي كه به جاي خليج فارس نام خليج عربي بر روي آن نوشته شده بود، خودداري كرد. ايران همچنين در مجامع و كنفرانس هاي بين المللي نيز در صورت به كار بردن اين اصطلاح ساختگي از سوي نمايندگان كشورهاي عرب عكس العمل نشان مي داد. در اين زمان بعضي از كشورهاي عربي حتي اعتبار هنگفتي از محل درآمدهاي كلان نفتي خود در اختيار بعضي از ماموران سياسي در خارج مي گذاردند تا با تطميع مطبوعات خارجي نام مجعول خليج عربي را به جاي خليج فارس رواج بدهند. 
+در نيمه نخست بهمن ماه سال 1370 شمسي سر ويراستار سازمان ملل متحد با اشاره به اعتراض هاي پياپي نمايندگان ايران در آن سازمان به استفاده از نام ساختگي خليج عربي در اسناد اين سازمان از كاركنان سازمان ملل خواسته تا اعتراض دولت ايران را هميشه در نظر داشته باشند. كار به جايي رسيد كه در يازدهم شهريور ماه سال 1371 هنگامي كه حيدر ابوبكر العطاس نخست وزير جمهوري يمن در اجلاس سران جنبش عدم تعهد كه در جاكارتا پايتخت اندونزي برگزار مي شد، از نام ساختگي خليج عربي استفاده كرد، با اعتراض شديد نمايندگان ايراني رو به رو شد. او سرانجام از نمايندگان ايران عذرخواهي كرد. و اين عمل را غير عمد خواند. همچنين در سال 1337 شمسي در روز 13 مرداد دولت ايران به رژيم عراق «عبدالقاسم» مبني بر تغيير دادن نام خليج فارس به خليج عربي اعتراض كرد. 
+
+
+== هدف انگليس از نام گذاري ساختگي خليج فارس ==
+
+انگليس ها نخستين عاملان كاشته شدن اين تخم نفاق بودند زيرا از قديم در صدد بودند كه خليج فارس را تبديل به يك درياي انگليسي كنند. بعدها در دهه 1980 آمريكايي ها هم به پيروي از آنها از تبديل خليج فارس به خليج آمريكايي سخن گفتند. از نظر آمريكايي ها و اروپايي ها اين منطقه «شريان حياتي غرب» در منطقه «استراتژيك غربي» و «حوزه منافع ويژه» است، لذا اگر قادر باشند خليج فارس را به طور مستقيم يا غير مستقيم تحت تسلط خود در مي آورند. 
+اما واقعيت مطلب اين است كه خليج فارس يك نام كهن تاريخي است كه از بدو تاريخ بر روي اين خليج گذاشته شده است و انگيزه تلاش حساب شده اي كه براي تغيير اين نام به عمل مي آيد جز ايجاد فتنه و اختلاف بين كشورهاي اين منطقه نيست. همچنان كه «ژان ژاك پريني» نويسنده كتاب خليج فارس اعتراف مي كند. «ملل و طوايف بسياري بر كرانه هاي خليج فارس استيلا يافته و فرمانروايي كرده اند ولي روزگارشان سپري شده و منقرض شده اند. تنها قوم [[پارس]] است كه با هوش و درايت خود همچنان پا برجا زيسته و ميراث حاكميت خود را تاكنون نگهداري كرده است.» 
+
+خليج فارس _ پيروز مجتهدزاده 
+
+جغرافياي تاريخي 
+
+خليج فارس _ محمود طلوعي
+
+
+
+==پیوند‌ به بیرون==

data/lib/training_data/fi-utf8.txt

@@ -0,0 +1,83 @@
+'''Toinen maailmansota''' käytiin vuosina [[1939]]-[[1945]]. Sota käytiin pääasiassa [[Saksa]]n, [[Italia]]n ja [[Japani]]n johtamien [[akselivallat|akselivaltojen]] ja [[Yhdistynyt Kuningaskunta|Yhdistyneen Kuningaskunnan]], [[Yhdysvallat|Yhdysvaltojen]], [[Neuvostoliitto|Neuvostoliiton]], [[Ranska]]n ja [[Kiina]]n johtamien [[liittoutuneet|liittoutuneiden]] välillä.
+
+Toinen maailmansota on tuhoisin sota ihmiskunnan historiassa ja se vaati 50 miljoonan ihmisen hengen.
+
+==Sotaa edeltäneet vuodet==
+
+Saksan häviö [[ensimmäinen maailmansota|ensimmäisessä maailmansodassa]] ja sotakorvausten aiheuttamat taloudelliset ongelmat avasivat tien valtaan vuonna [[1919]] perustetulle, sittemmin [[Adolf Hitler]]in johtamalle [[NSDAP]]-puolueelle. Vuonna 1932 NSDAP sai enemmistön vaaleissa ja 1933 Saksan presidentti [[Paul von Hindenburg]] nimitti Hitlerin valtakunnankansleriksi. Päästyään valtaan Hitler kielsi muut puolueet ja von Hinderburgin kuoltua yhdisti presidentin ja valtakunnankanslerin virat, nousten Saksan diktaattoriksi. Saksan koko hallintojärjestelmä uudistettiin ja perustettiin ensimmäiset [[keskitysleiri]]t jotka oli tarkoitettu poliittisille toisinajattelijoille ja rikollisille. 
+
+[[Führer]]inä Hitler lopetti rikkoi [[Versaillesin rauha|Versaillesin rauhansopimuksessa]] määrättyä Saksan demilitarisointia. Armeijan kehittäminen uudelleen alkoi Geneven aseriisuntakongressien epäonnistuttua vuonna [[1932]]–[[1934]]. Koska muut vallat eivät vähentäneet aseitaan Saksan tasolle, Hitler ilmoitti aseistavansa Saksan niiden tasolle. Vuoteen [[1935]] mennessä asevarustelu oli jo hyvässä käynnissä.
+
+Asevarustelu huolestetti Ranskaa, joka varusti uudelleen vuosina [[1929]]–[[1934]] rakennetun Magninot-linjan. Puolustuslinja ulottui Belgian rajalta Sveitsin rajalle, mutta Saksa oli jo ensimmäisessä maailmansodassa kiertänyt linjan hyökkäämäällä Belgian kautta. Ilman Britannian tukea Ranska seurasi vierestä Saksan varustautumista.
+
+Britannia kannatti aluksi Saksan varustautumista, ja allekirjoitti jopa kesäkuussa [[1935]] Anglo-saksalaisen laivastosopimuksen, jossa Saksan laivaston koko sallittiin lisättäväksi 35 % [[Royal Navy|Kuninkaallisen laivaston]] koosta. Hitler kokeili uusia aseitaan [[Espanjan sisällissota|Espanjan sisällissodassa]] [[1936]]–[[1939]] lähettäen [[Francisco Franco|Francon]] avuksi Luftwaffen [[Legion Condor|Condor-legioonan]].
+
+Myös [[Italia]]ssa oli vuonna [[1922]] noussut valtaan [[Benito Mussolini]]n [[fasismi|fasistinen]] puolue. Italian ja Saksan hallitsevien ryhmien samankaltaiset aatteet johtivat vuonna [[1936]] ystävyyssopimuksen solmiseen ja [[1939]] sotilasliittoon. Sopimusta nimitettiin Rooman-Berliinin akseliksi ja maita [[akselivallat|akselivalloiksi]]. Myöhemmin liittoon liittyi vielä [[Japani]] [[1940]].
+
+Rikottuaan Versaillesin sopimusta kerran, Hitler miehitti vastoin rauhansopimusta Reininmaan vuonna 1936 marssittaen 30000 miestä [[Köln]]iin [[7. maaliskuuta]] [[1936]]. Ranska seurasi jälleen vierestä Britannian hyväksyessä Saksan marssin "omalle takapihalleen". Remilitarisoinnin jälkeen Hitler järjesti kansanäänestyksen, jossa 98,8 % äänestäjistä tuki hänen toimiaan. Tämä jälkeen hän rakensi oman puolustuslinjansa, ''[[Westwall]]in'' Ranskaa vastaan.
+
+[[Neville Chamberlain]]ista tuli [[Yhdistyneen kuningaskunnan pääministeri]] [[28. toukokuuta]] [[1937]], ja hän jatkoi Saksan toimet hyväksyvää politiikkaa, uskoen Hitlerin aikeena olevan yhdistää saksankieliset kansat. Chamberlain ei uskonut Saksan ryhtyvän sotaan, vaikka Churchill siteerasi [[Mein Kampf]]ia, jossa Hitler oli kirjoittanut hankkivansa lisäalueista idästä – miekan voimalla.
+
+Itävallan fasistit halusivat liittyä Saksaan, vaikka Itävallan kansleri [[Kurt von Schuschnigg]] halusikin pitää maan itsenäisenä. Ilman ulkovaltojen tukea hän tapasi Hitlerin Berliinissä ja hyväksyi Hitlerin tukijan [[Arthur Seyss-Inquart]]in sisäministeriksi. Mellakointi Wienissä yltyi, ja Schuschnigg pakotettiin eroamaan. Seyss-Inquart kutsui Hitlerin joukot apuun, ja [[13. maaliskuuta]] [[1938]] [[Wehrmacht]]in joukot ylittävät rajan. Kansanäänestyksessä Itävallan liittäminen Saksaan, [[Anschluss]], sai 99,75 % tuen.
+
+Itävalta oli menettänyt kolmen miljoonan saksankielisen asuttamat sudeettialueet St. Germainin sopimuksessa [[1919]] [[Tšekkoslovakia]]lle. Anschlussin jälkeen sudeettisaksalaisten johtaja [[Konrad Henlein]] vaati liittoa Saksan kanssa. Tšekkoslovakia oli yksin, mutta se varautui sotaan. Sodan välttämiseksi Chamberlain neuvotteli Hitlerin kanssa kolme kertaa Berchtesgadenissa, Godesburgissa ja [[München]]nissä. Münchenin sopimus allekirjoitettiin [[29. syyskuuta]] [[1938]] Hitlerin, Mussolinin, Chamerlainin ja Ranskan [[Edouard Daladier]] kesken. Tšekkoslovakian pääministeri [[Eduard Benes]] ei ollut läsnä. Sopimuksessa sovittiin Saksan saavan sudeettialueet kansanäänestyksen jälkeen, Unkarin ja Puolan saavan alueita Tšekkoslovakialta, ja Britannia ja Saksan solmivat luottamussopimuksen. Chamberlainin palattua Lontooseen hän julisti saavuttaneensa "rauhan meidän aikanamme". Hitler oli tyytymätön ja julisti Chamberlainin pilanneen hänen marssinsa [[Praha]]an.
+
+Maaliskuussa [[1939]] Hitler pakotti [[Latvia]]n luovuttamaan saksankielisen [[Klaipeda|Memelin]] Saksalle, seuraavaksi hän uhkasi pommittaa Prahaa, jolloin Tšekkoslovakia antautui, ja Chamberlain tajusi sopimuksen epäonnistuneen. Britannia antoi Puolalle takuut tuestaan ja alkoi varustautumisen.
+
+Hitler kohdisti nyt katseensa [[Puola]]an ja alueisiin, jotka se oli saanut  rauhansopimuksessa. Hitlerin useista vaatimuksista huolimatta Puola ei suostunut alueluovutuksiin ja turvautui Ranskan ja Iso-Britannian kanssa solmimaansa puolustusliittoon.
+
+==Sodan alku==
+
+Elokuussa [[1939]] Saksa solmi Neuvostoliiton kanssa hyökkäämättömyysopimuksen ([[Molotov-Ribbentrop-sopimus]]). Näin [[Adolf Hitler|Hitler]] pystyi ilman Neuvostoliiton uhkaa hyökkäämään [[Puola]]an. Saksa hyökkäsi [[1. syyskuuta]] [[1939]] Puolaan ja aloitti toisen maailmansodan. Saksa kukisti Puolan muutamassa viikossa Neuvostoliiton miehittäessä Puolan itäosat.
+
+Puolan jälkeen Neuvostoliitto pyrki vahvistamaan vaikutusvaltaansa ja solmi [[Baltian maat|Baltian maiden]] kanssa turvallisuussopimukset joka antoi Neuvostoliitolle luvan sijoittaa sotilastukikohtia niiden alueille. Suomen kanssa käydyt neuvottelut epäonnistuivat, kun suomalaiset eivät suostuneet rajamuutoksiin ja tukikohdan vuokraamiseen [[Hanko|Hangossa]]. Neuvotteluiden epäonnistuttua Neuvostoliiton ja Suomen välillä käytiin [[talvisota]] [[1939]]-[[1940]].
+
+[[Länsirintama]]lla liittoutuneet eivät uskaltaneet käynnistää suuria operaatioita. Saksa miehitti [[huhtikuu]]ssa [[1940]] [[Tanska]]n ja [[Norja]]n. Toukokuussa Saksa käynnisti hyökkäyksen länsirintamalla. [[Alankomaat]] antautui [[15. toukokuuta]], [[Belgia]] [[28. toukokuuta]] ja Ranska [[22. kesäkuuta]]. Britit onnistuivat kuitenkin evakuoimaan suuren osan joukkojaan [[Dunkerque]]ssa.
+
+Itä-Euroopassa Neuvostoliitto miehitti [[Baltia]]n [[15. kesäkuuta]]-[[17. kesäkuuta]] ja [[Romania]]n [[Bessarabia]]n [[28. kesäkuuta]].
+
+Vuoden [[1940]] lopulla [[Italia]] hyökkäsi [[Kreikka]]an ja Saksa valtasi maalis-huhtikuussa [[1941]] [[Jugoslavia]]n ja Kreikan.
+
+Ranskan sotaretken jälkeen Hitler alkoi valmistella hyökkäystä Neuvostoliittoon. Saksan [[Luftwaffe]] pommitti rajusti Britanniaa ja yritti lamaannuttaa [[Royal Air Force|Kuninkaalliset ilmavoimat]], mutta ei kuitenkaan onnistunut siinä.
+
+==Itärintama==
+
+Saksa aloitti hyökkäyksen Neuvostoliittoon ([[Operaatio Barbarossa]]) [[22. kesäkuuta]]. [[1941]]. Saksan liittolaisina sotaa kävivät [[Romania]], [[Unkari]] ja Italia. Myös Suomi kävi sotaa Neuvostoliittoa vastaan, antoi Saksalle luvan hyökätä Pohjois-Suomesta ja sai sotamateriaaleja Saksalta. Virallisen linjauksensa mukaan Suomi kuitenkin kävi erillistä sotaa eikä ollut Saksan liittolainen. Saksan tarkoituksena oli vallata Neuvostoliiton Euroopan puoleinen osa [[Astrakan]]in-[[Arkangel]]in linjalle asti. Hyökkäyksen alkuvaihe sujui hyvin ja paljon [[puna-armeija]]n joukkoja joutui vangeiksi. Saksan joukot saartoivat [[Leningrad]]in ja etenivät lähelle [[Moskova]]a, mutta eivät pystyneet valloittamaan kaupunkia ennen talven tuloa ja talven [[1941]]-[[1942]] aikana puna-armeija pystyi vastahyökkäyksiin.
+
+Länsivaltojen sotamateriaaliapu auttoi Neuvostoliittoa kestämään pahimman pulan yli. Kesällä [[1942]] Saksan hyökkäyksen painopiste siirtyi etelään kohti [[Kaukasia|Kaukasuksen]] öljykenttiä. Syksyllä eteminen päättyi veriseen kolmen kuukauden taisteluun [[Stalingradin taistelu|Stalingradin]] kaupungista [[Volga]]n varrella. Kun taistelu kaupungista oli käynnissä, Neuvostoarmeija keräsi joukkoja saartaen saksalaisen 6. Armeijan Stalingradin alueelle. 300 000 miehen armeijan henkiinjääneet antautuivat [[2. helmikuuta]] [[1943]].
+
+Keväällä saksalaiset hyökkäsivät jälleen ja valtasivat takaisin Kharkovin kaupungin. Heinäkuussa 1943 [[Kurskin taistelu|Kurskin]] kaupungin lähellä käytiin historian suurin [[Kurskin taistelu|panssaritaistelu]] saksalaisten hyökätessä Neuvostoliiton linnoitettua rintamaa vastaan. Maihinnousu Italiaan ja Neuvostoliiton vastahyökkäys pakottivat saksalaiset keskeyttämään hyökkäyksen saavuttamatta tavoitteitaan. Aloite itärintamalla siirtyi lopullisesti Neuvostoliitolle. Vuoden lopulla puna-armeija oli jo edennyt [[Smolensk]]iin ja [[Kiova]]an.
+
+Vuoden [[1944]] alussa Neuvostoliiton joukot saavuttivat jo Puolan rajan ja päättivät Leningradin saarron. Kesäkuussa alkoi hyökkäys [[Karjalankannas|Karjalankannaksella]] joka sai lopulta Suomen solmimaan erillisrauhan Neuvostoliiton kanssa syyskuussa. [[22. kesäkuuta]] alkoi Neuvostoliiton [[Operaatio Bagration]]; 2,5 miljoonan sotilaan ja 6 000 panssarivaunun hyökkäys 1 000 km pituisella rintamalinjalla. Saksan 500 000 sotilaan Keskinen armeijaryhmä tuhottiin täysin ja 350 000 sotilasta jäi vangeiksi. Romania antautui elokuussa ja akselivaltoihin kuulunut Bulgaria syyskuussa. Saksalaiset vetäytyivät Balkanilta ja onnistuivat säilyttämään asemansa Unkarissa helmikuuhun 1945 asti.
+
+[[14. huhtikuuta]] 1945 Neuvostojoukot valtasivat [[Wien]]in. Lopullinen hyökkäys [[Berliini]]in alkoi [[16. huhtikuuta]] päättyen Berliinin valtaukseen [[2. toukokuuta]] 1945.
+
+==Pohjois-Afrikka==
+
+Pohjois-Afrikassa [[1940]] britit olivat torjuneet Italian hyökkäykset [[Egypti]]in. Akselivallat kävivät välillä menetyksellistäkin sotaa vuoteen [[1942]] asti [[Erwin Rommel]]in johdolla, kunnes brittijoukot löivät saksalaisen [[Afrika Korps|Afrikan armeijakunnan]] [[El Alameinin taistelu]]ssa loka-marraskuussa [[1942]]. [[Tunisia]]ssa vastarinta päättyi toukokuussa [[1943]].
+
+Vuoden [[1941]] lopulla [[Yhdysvallat]] oli tullut mukaan sodankäyntiin. [[Josif Stalin]] vaati länsivaltoja avaamaan Euroopassa toisen rintaman. Eteneminen aloitettiin kuitenkin ensiksi [[Pohjois-Afrikka|Pohjois-Afrikassa]] maihinnousulla [[8. marraskuuta]] [[1942]]. Saksa päätti vallata Ranskan miehittämättömätkin osat ranskalaisiin kohdistuneen epäluulon takia.
+
+Kun saksalaiset oli karkoitettu Pohjois-Afrikassa seurasi maihinnousu [[Sisilia]]an [[10. heinäkuuta]] [[1943]]. Italiassa oltiin oltu tyytymättömiä sotaan ja Italia vetäytyi sodasta. Mussolini pakotettiin eroamaan ja Italia solmi aselevon [[3. syyskuuta]] [[1943]]. Liittoutuneet pääsivät [[Rooma]]an [[4. kesäkuuta]] [[1944]], mutta [[Pohjois-Italia]]a saksalaiset pitivät hallussaan toukokuuhun [[1945]] asti.
+
+==Länsirintama==
+
+[[6. kesäkuuta]] [[1944]] liittoutuneet tekivät [[Normandian maihinnousu|maihinnousun Normandiassa]], joka yllätti saksalaisten puolustuksen. Elokuussa [[1944]] liittoutuneet tekivät maihinnousun [[Riviera]]lle. Liittoutuneet pääsivät [[Pariisi]]in [[25. elokuuta]] [[1944]]. Vuoden [[1944]] lopulla taisteluja käytiin jo Alankomaissa ja Alsace-Lorrainessa (Elsass-Lothringen).
+
+Vastoinkäymisten takia Saksassa oli syntynyt [[salaliitto]], joka yritti surmata Hitlerin pommilla [[20. heinäkuuta]] [[1944]]. Vastarintaliike murskattiin ja saksalaiset kokosivat joukkonsa ja tekivät vastahyökkäyksen länsirintamalla [[Ardennien taistelu|Ardenneilla]]. Alkumenestyksestä huolimatta huolto-ongelmat ja polttoainepula pysäyttivät Wehrmachtin panssarikärjen ja hyökkäys tyrehtyi. Päämäärä [[Antwerpen]] jäi vain 100 kilometrin päähän. Liittouneiden painaessa päälle Saksalla ei enää ollut voimia pitää saavuttamiaan asemia, vaan se joutui aloittamaan lopullisen perääntymisen Reinin ylitse.
+
+Saksan alueen puolustus murtui tammi-huhtikuussa [[1945]]. Liittoutuneet olivat sopineet miehitysrajaksi [[Elbe]]-joen ja puna-armeija ja länsiliittoutuneiden joukot kohtasivat siellä [[25. huhtikuuta]] [[1945]]. Hitler teki itsemurhan [[30. huhtikuuta]] ja Mussolini surmattiin [[28. huhtikuuta]].
+
+Saksa antautui lopullisesti [[8. toukokuuta]] Sota Euroopassa oli päättynyt liittoutuneiden voittoon. Saksa jaettiin Ranskan, Iso-Britannian, Yhdysvaltojen ja Neuvostoliiton kesken miehitysalueisiin. Myös Saksan pääkaupunki Berliini, joka jäi Neuvostoliiton miehitysvyöhykkeelle jaettiin kolmen voittajavallan ja Ranskan välillä vyöhykkeiksi.
+
+Myöhemmin Neuvostoliiton ja länsiliittoutuneiden välit kiristyivät, mikä johti [[kylmä sota|kylmään sotaan]].
+
+==Sota Aasiassa==
+
+[[]] oli hyökännyt [[Kiina]]an jo vuonna [[1937]], ennen toisen maailmansodan alkua.  Toisen maailmansodan aloituspäiväksi [[Aasia]]ssa lasketaankin yleensä [[7. joulukuuta]] [[1941]], jolloin Japanin ilmavoimat  pommitti Yhdysvaltojen laivastotukikohtaa [[Pearl Harbor]]issa, tuhoten suuren osan Tyynen valtameren laivastosta ja aiheuttaen Yhdysvaltojen liittymisen sotaan liittoutuneiden puolella. Japanin hyökkäyksen alkaessa sodanjulistus oli jo perillä Yhdysvaltojen valtiokoneistossa, mutta koska viestin tärkeyteen ei oltu kiinnitetty huomiota, se avattiin liian myöhään.
+
+Samanaikaisesti Japani aloitti suurhyökkäyksen [[Malesia]]an, [[Borneo]]on ja [[Filippiinit|Filippiineille]], vallaten mm. [[Singapore]]n briteiltä.  Japanilaisen voittokulku jatkui toukokuuhun 1942, jolloin [[Port Moresby]]n valtaus epäonnistui Yhdysvaltojen laivaston ansiosta.  Kuukautta myöhemmin neljä japanilaista lentotukialusta upotettiin [[Midway-saaren taistelu]]ssa, siirtäen Japanin puolustuskannalle.
+
+Pitkän ja raskaan kampanjan avulla liittoutuneet valtasivat takaisin Japanin valtaamia alueita.  Vuonna [[1945]] myös Neuvostoliitto julisti sodan Japania vastaan, vallaten takaisin [[Mantšuria]]n.  [[15. elokuuta]] [[1945]], viikko [[Hiroshima]]n ja [[Nagasaki]]n [[ydinpommi]]tusten jälkeen, Japani antautui ja miehitettiin.
+
+==Katso myös==